Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia: Hạt nhân thúc đẩy phát triển kinh tế

Các đại biểu tham gia Họp báo giới thiệu mô hình đề án Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia

Hôm nay (21/12), tại Trụ sở Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tổ chức Chương trình giới thiệu mô hình Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia. Theo nhận định từ Bộ này, cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đang thay đổi một cách căn bản các ngành nghề khác nhau và đặt ra bài toán cho các quốc gia trong việc thích nghi và giải quyết ảnh hưởng tiêu cực cho nền kinh tế. Cùng lúc đó, Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 cũng đem đến cho các quốc gia, trong đó có Việt Nam cơ hội có một không hai để vượt lên và đưa nền kinh tế theo hướng phát triển mới dựa trên khoa học công nghệ.

Đảng và Nhà nước đã xác định Việt Nam cần có chiến lược để nhanh chóng nắm bắt cơ hội này và đưa đất nước lên tầm phát triển mới để bắt kịp các nước trong một số ngành cùng đó là sự vượt lên trong một số ngành khác mà quốc gia có lợi thế so sánh tương đối. Bộ Kế hoạch và Đầu tư được sự tin tưởng và giao phó của Thủ tướng Chính phủ đã thực hiện nghiên cứu về chiến lược quốc gia trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0 và việc xây dựng Trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia là hạt nhân cho việc thúc đẩy việc phát triển kinh tế dựa trên khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Trên thế giới đã có nhiều bài học thành công trong việc xây dựng trung tâm đổi mới sáng tạo với tác động kinh tế rất lớn với việc hình thành và tập trung các công ty công nghệ tỷ đô và hàng chục ngàn việc làm chất lượng cao điển hình như Trung Quân Thôn tại Bắc Kinh (Trung Quốc); Thành phố truyền thông số tại Seoul (Hàn Quốc) hay CyberSpark tại Beer Sheva (Israel) chuyên về An ninh mạng.

Điểm chung của các trung tâm này là việc tập trung các thành phần của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo trong một hoặc một vài lĩnh vực được lựa chọn vào một môi trường phù hợp cho hệ sinh thái phát triển. Điều tiên quyết là các trung tâm này phải là nơi có môi trường kinh doanh rất tốt và các chính sách cạnh tranh (với các trung tâm đổi mới sáng tạo tập trung vào cùng lĩnh vực ở cùng quốc gia hay ở quốc gia khác) để thu hút các công ty đến đặt trụ sở cũng như thu hút nhân tài đến làm việc. Ngoài ra, trung tâm cần là nơi để các công ty với quy mô khác nhau có thể tiếp cận các nguồn lực cần thiết (như nhân tài, vốn hoặc cơ sở hạ tầng quan trọng) cũng như tiếp cận với thị trường.

Tại Việt Nam, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia được đặt ở Đồng bằng sông Hồng với quy mô kinh tế hiện đang chiếm hơn một phần tư GDP của cả nước và là nơi có thể tạo ra ảnh hưởng tích cực cho kinh tế Việt Nam khi đi đúng hướng. Việc xác định lĩnh vực cần tập trung để đổi mới ở Đồng bằng sông Hồng dựa trên hai yếu tố: Nền tảng kinh tế hiện có tại Đồng bằng sông Hồng (dựa trên một số ngành có sự cạnh tranh quốc tế và áp lực cần luôn đổi mới như sản xuất điện tử, ICT, truyền thông) và những xu hướng lớn ảnh hưởng đến môi trường kinh tế xã hội trong tương lai tại đây (như xu hướng đô thị hóa, mức độ ô nhiễm ngày càng tăng, sử dụng các phương tiện số ngày càng nhiều, mô hình sản xuất ngày càng được tự động hóa, và mức độ bị tấn công mạng ngày càng nguy hiểm).

Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia sẽ là trung tâm đầu tiên và là một phần của mạng lưới các trung tâm đổi mới sáng tạo sẽ được thiết lập trong tương lai trên khắp cả nước. Mỗi trung tâm đổi mới sáng tạo sẽ tập trung vào một số lĩnh vực cụ thể mà địa phương đặt trung tâm đó có lợi thế tương đối so với những địa điểm khác. Các trung tâm đổi mới sáng tạo này sẽ không chỉ là nơi thúc đẩy việc đưa công nghệ vào phát triển kinh tế mà còn sẽ trở thành nơi tạo ra những công nghệ mới của Việt Nam.

Việc chuyển hướng kinh tế để mang hàm lượng khoa học công nghệ nhiều hơn sẽ là một quá trình dài và khó khăn, đòi hỏi có sự phối hợp và hỗ trợ của các bộ, ban, ngành cũng như các công ty, cộng đồng, tổ chức giáo dục, các nhà đầu tư….

Phương Thảo