Trung Quốc xâm nhập Thung lũng Silicon để 'câu' nhân tài

Trước các lo ngại về nguy cơ chảy máu chất xám sang Trung Quốc, làm bào mòn thế mạnh công nghệ và làm suy yếu an ninh quốc gia Mỹ, chính quyền Tổng thống Donald Trump đang tìm cách hạn chế sở hữu của Trung Quốc tại một số công ty công nghệ quan trọng của Mỹ. Song Trung Quốc đang khai thác trình độ công nghệ của Mỹ theo cách khác: 'câu' các tài năng từ thung lũng công nghệ Silicon ở bang California, theo tờ The Wall Street Journal.

Thung lũng Silicon trở thành mục tiêu chính trong nỗ lực “câu” nhân tài công nghệ của Trung Quốc. Ảnh: thenextsiliconvalley.com

Săn nhân tài ở Thung lũng Silicon

Chính phủ và các doanh nghiệp Trung Quốc đang nỗ lực thu hút các kỹ sư, các nhà khoa học hàng đầu của Mỹ cũng như các nhân sự công nghệ lành nghề khác, đặc biệt là những nhân sự chuyên nhiệp người Hoa đang sinh sống và làm việc tại Mỹ. Sở hữu mạng lưới liên kết khổng lồ giữa các công ty công nghệ, các trung tâm nghiên cứu và các nhà đầu tư mạo hiểm, Thung lũng Silicon nghiễm nhiên trở thành mục tiêu chính trong nỗ lực này của Trung Quốc.

Vào hồi đầu năm nay, Ye Tianchun, một cố vấn hàng đầu về chính sách công nghệ của chính phủ Trung Quốc đã có bài phát biểu tại một trung tâm hội nghị ở Thung lũng Silicon nhằm quảng bá nhu cầu của Trung Quốc trong các lĩnh vực công nghệ cao cũng như ngân sách khổng lồ của Bắc Kinh dành cho các lĩnh vực này.

“Chúng tôi mời tất cả các bạn đến đây để tìm kiếm các cơ hội hợp tác mới”, Ye Tianchun nói.

Hơn 300 người, đa số là người Hoa hoặc người Hoa gốc Mỹ, đã có mặt để nghe Ye Tianchun thuyết trình. Số người dự quá đông đến nỗi buổi tiệc khai mạc không có đủ thức ăn và ghế ngồi, khiến ông Tianchun phải yêu cầu mọi người tham dự chia sẻ chỗ ngồi.

Trung Quốc đang lên các kế hoạch tham vọng nhằm thống lĩnh nhiều lĩnh vực công nghệ cao trong tương lai, từ trí tuệ nhân tạo cho đến công nghệ sinh học và tự động hóa để đưa Trung Quốc trở thành “một nhà lãnh đạo toàn cầu về sáng tạo”, theo lời của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Tham vọng đó khiến chính phủ Mỹ lo lắng. Chính quyền Trump đã lên kế hoạch ngăn chặn các công ty có ít nhất 25% cổ phần của Trung Quốc đầu tư vào các công ty công nghệ Mỹ có tầm quan trọng về chiến lược. Tuy nhiên, hôm 26-6, ông Trump gợi ý rằng các hạn chế này có thể bị hủy bỏ, thay vào đó, Mỹ sẽ dùng những công cụ chính sách hiện tại để hạn chế các công ty Trung Quốc tiếp cận công nghệ Mỹ.

Các báo cáo gần đây từ chính quyền Trump đã chỉ ra rằng những hội nghị giống như hội nghị nơi Ye Tianchun thuyết trình và sự hiện diện đông đảo của các công ty công nghệ Trung Quốc tại Thung lũng Silicon là các kênh để “câu” các tài năng và thu hút các công ty khởi nghiệp (start-up) đến Trung Quốc.

Nhắm vào người Mỹ gốc Hoa

Hiện nay, các công ty công nghệ Trung Quốc đang ráo riết tuyển dụng nhân tài ở Mỹ. Các công ty công nghệ lớn của Trung Quốc như Alibaba, Baidu đã thành lập các cơ sở nghiên cứu và phát triển tại Thung lũng Silicon.
Trong một kỷ nguyên khi mà máy tính vận hành mọi thứ, nhu cầu tuyển dụng các kỹ sư công nghệ và các nhà khoa học máy tính đang rất cao và những người này có xu hướng nhảy việc thường xuyên.

Nhân viên ở một số công ty công nghệ lớn của Mỹ nhảy việc sau trung bình hai năm làm việc hoặc thấp hơn, theo khảo sát của công ty dịch vụ việc làm Paysa, chuyên theo dõi mức lương bổng trong thế giới công nghệ.

Nhiều kỹ sư gốc Hoa đang làm việc tại trụ sở của Google tại Thung lũng Silicon. ảnh: Bloomberg

Sau khi hoàn tất chương trình đào tạo tiến sĩ kỹ thuật máy tính tại một trường đại học danh giá ở Trung Quốc, Gu Junli đã đến Thung lũng Silicon. Cô xin vào thực tập ở trụ sở của Google, rồi sau đó, đầu quân cho hãng sản xuất chip Advanced Micro Devices, nơi cô nghiên cứu các ứng dụng của trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn trước khi nhảy sang hãng xe điện Tesla để đảm nhân vai trò trưởng nhóm nghiên cứu học máy (machine learning) thuộc bộ phận tự lái của hãng xe này. Vào tháng 10 năm ngoái, Junli nhảy việc một lần nữa. Cô chuyển sang làm việc cho công ty khởi nghiệp xe điện Xiaopeng Motors (Trung Quốc) với tư cách là phó chủ tịch bộ phận nghiên cứu tự lái của Xiaopeng Motors, có trụ sở đặt ở thành phố Palo Alto ở Thung lũng Silicon, bang California.

Cô cho biết vốn kinh nghiệm giúp cô trở thành ứng cử viên hấp dẫn đối với các công ty công nghệ Trung Quốc. “Nếu bạn từng tham gia vào việc phát triển một sản phẩm, bạn sẽ biết các điểm khó khăn và sự phức tạp nằm ở đâu”, cô nói.

Gu Junli nói công ty của cô đặt bộ phận nghiên cứu công nghệ tự lái tại Thung lũng Silicon vì đây là trung tâm dẫn đầu thế giới về các công nghệ quan trọng và có dồi dào nhân tài. Ở phần đầu của trang hồ sơ của cô ở trang mạng xã hội việc làm LinkedIn, cô đăng dòng: “Chúng tôi đang tuyển dụng” ngay sau tên mình. Những người như Gu Junli phù hợp với nỗ lực của chính phủ Trung Quốc nhằm lấp các khoảng trống của nước này trong các lĩnh vực công nghệ hàng đầu.

Nhân sự người Hoa, bao gồm nhiều người tu nghiệp ở các trường đại học hàng đầu của Mỹ và Trung Quốc, hiện diện lớn trong các lĩnh vực công nghê cao tại Mỹ và họ là nguồn nhân lực kỹ sư lớn cho các tập đoàn công nghệ khổng lồ của Mỹ như Facebook, Google.

Công ty môi giới việc làm Leap.ai được hai cựu kỹ sư Google thành lập cách đây hai năm nhằm phục vụ nhu cầu rộng rãi của cộng đồng công nghệ. Tuy nhiên, điều bất ngờ là người dùng dịch vụ của công ty này chủ yếu là các ứng cử viên người Hoa.

Leap.ai cho biết 70% người dùng dịch vụ của công ty là các kỹ sư công nghệ và 50-55% người dùng là người Hoa. Các công ty công nghệ Trung Quốc tại Mỹ có xu hướng tuyển dụng nhân sự người Hoa hoặc gốc Hoa.

Theo các chuyên gia nhân sự, tại các công ty công nghệ Trung Quốc, có hơn 80% kỹ sư là người nói tiếng Hoa.
Và theo các nhà quản lý nhân sự, tuyển dụng nhân sự tài năng là cách hiệu quả nhất để xóa bỏ khoảng cách giữa các đối thủ cạnh tranh.

Tiếp cận công nghệ Mỹ thông qua các quỹ đầu tư

Bên cạnh "câu" tài năng từ Thung lũng Silicon, Trung Quốc cũng đi một đường vòng khác để tiếp cận công nghệ Mỹ, đó là bơm vốn góp vào các quỹ đầu tư của Mỹ, rồi sau đó, các quỹ này rót tiền vào các công ty khởi nghiệp trong các lĩnh vực công nghệ cao ở Mỹ.

Quỹ đầu tư Danhua Capital, có trụ sở ở thành phố Palo Alto, đã đầu tư vào một số start-up triển vọng nhất ở Thung lũng Silicon trong các lĩnh vực công nghệ nhạy cảm như máy bay không người lái, trí tuệ nhân tạo và an ninh mạng.

Điều đáng nói là Danhua Capital được thành lập nhờ nguồn quỹ từ công ty Zhongguancun Development Group, được chính quyền thành phố Thượng Hải góp vốn. Có hơn 20 quỹ đầu tư mạo hiểm ở Thung lũng Silicon có mối quan hệ với quỹ của chính phủ Trung Quốc hoặc công ty nhà nước Trung Quốc.

Chẳng hạn, quỹ Oriza Ventures, thuộc sở hữu của một công ty đầu tư của chính quyền thành phố Tô Châu (Trung Quốc), đã đầu tư vào các start-up trí tuệ nhân tạo và xe tự lái ở Thung lũng Silicon.

Trong khi chính phủ Mỹ quyết liệt ngăn chặn các thương vụ Trung Quốc thâu tóm các công ty đại chúng Mỹ thì hoạt động đầu tư của Trung Quốc ở các start-up tại Mỹ hầu như không bị giám sát. Đó chính là lý do quốc hội Mỹ đang gấp rút thảo luận dự luật mở rộng quyền lực của Ủy ban Đầu tư nước ngoài tại Mỹ (CFIUS), nhằm cho phép cơ quan này ngăn chặn các thương vụ đầu tư nước ngoài vào các công ty Mỹ bao gồm các quỹ đầu tư.

Các công ty Trung Quốc thường chỉ đóng vai trò thụ động trong các quỹ đầu tư lớn vì góp vốn ít. Tuy nhiên, các quỹ của chính phủ Trung Quốc thường đóng vai trò ảnh hưởng trong các quỹ đầu tư mạo hiểm nhỏ tại Mỹ nhờ tỷ lệ góp vốn lớn. Điều này cho phép họ yêu cầu các start-up mà họ rót vốn cung cấp thông tin hoặc hỗ trợ các start-up này mở văn phòng ở Trung Quốc. Một báo cáo của Bộ Quốc phòng Mỹ năm ngoái cảnh báo các nhà đầu tư quỹ mạo hiểm của Trung Quốc đang tiếp cận “các đỉnh cao sáng tạo của Mỹ”.

Lê Linh

Nguồn Saigon Times: http://www.thesaigontimes.vn/274503/trung-quoc-xam-nhap-thung-lung-silicon-de-cau-nhan-tai.html