Trung Quốc và Đức bắt tay chống Mỹ: Bước ngoặt mới của cuộc chiến thương mại

Thủ tướng Đức Merkel, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình

Mới đây Bắc Kinh đang dự tính sẽ ra tuyên bố chung với Liên minh châu Âu nhằm lên án chính sách kinh tế của Tổng thống Mỹ Trump. Là một phần trong công việc chuẩn bị tài liệu, Thủ tướng Lý Khắc Cường đã có chuyến thăm một loạt các nước Đông Âu và Đức. Tại Berlin, các bên đã ký được các thỏa thuận với trị giá 23 tỷ USD, theo đó Trung Quốc cam kết sẽ tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư châu Âu tiếp cận thị trường nội địa.

Châu Âu nhìn về phía Đông

Trung Quốc và Đức đạt được đồng thuận bởi xuất phát từ thực tế là cả hai nước đều xuất khẩu sang Mỹ nhiều hơn là nhập khẩu. Ông Trump nhiều lần nói về sự cần thiết phải loại bỏ sự mất cân bằng thương mại, và Nhà Trắng cuối cùng đã đưa ra các biện pháp bảo hộ. Kết quả là Trung Quốc sẽ bị mất 34 tỷ USD.

Trong những thập kỷ gần đây, Bắc Kinh đã tích cực đầu tư vào các nền kinh tế Đông Âu và nhận được sự ủng hộ của chính quyền địa phương. Hiện giờ điều họ cần là làm tan băng trong quan hệ với Tây Âu, nơi người ta vẫn đang giữ thái độ thận trọng với Trung Quốc.

Chuyến đi ngoại giao của ông Lý Khắc Cường thúc đẩy sự gần gũi giữa các quốc gia bị ảnh hưởng bởi chính sách của ông Trump. Các bên đã thể hiện cử chỉ thân thiện với nhau. "Chúng tôi sẽ giảm thuế nhập khẩu hàng hóa vào Trung Quốc", ông Lý cho biết tại Hội nghị thượng đỉnh ở Sofia. "Các biện pháp xử phạt chống lại Trung Quốc cũng gây hại cho việc kinh doanh của Đức", bà Angela Merkel nói.

Bắc Kinh đang tìm kiếm một người bạn

Sau khi Washington chuyển sang biện pháp bảo hộ, Trung Quốc đề nghị sự trợ giúp từ Liên minh châu Âu. Bắc Kinh đang cố gắng chứng minh: họ không chỉ có thể thành lập một liên minh chiến thuật, mà còn có thể thực hiện những việc khác quan trọng hơn. Khi người Mỹ rút khỏi Hiệp định khí hậu Paris, Trung Quốc đã tăng cường cuộc chiến chống lại sự nóng lên toàn cầu. Trong vấn đề này, Trung Quốc và châu Âu hoàn toàn đồng thuận.

Các bên đạt được sự gần gũi cả về tầm nhìn và thương mại. Trong chuyến thăm tới Berlin, Thủ tướng Lý Khác Cường đã bày tỏ quan điểm chung – của cả Trung Quốc và châu Âu: "Thương mại tự do quan trọng đối với cả hai phía và cho toàn bộ nền kinh tế thế giới", Bà Angela Merkel cũng thể hiện sự đồng tình với ông: "Cùng với nhau, chúng tôi muốn bảo vệ các quy tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới".

Yếu tố thứ ba cho sự gần gũi này là: thái độ đối với Liên minh châu Âu. Trước đó, các phương tiện truyền thông cho biết ông Trump đã đề nghị nhà lãnh đạo Pháp Emmanuel Macron rút Pháp khỏi EU để đổi lấy những thỏa thuận thuận lợi hơn với Hoa Kỳ. Về phía mình, Bắc Kinh bày tỏ chính sách ủng hộ Liên minh Châu Âu. Trung Quốc hy vọng EU sẽ là "đối tác duy nhất và thịnh vượng", bởi vì điều đó sẽ đem lại lợi ích cho cả hai bên.

Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường

Không phải tất cả đều đồng tình kết bạn với Trung Quốc

Tuy nhiên không phải tất cả các nước trong Liên minh châu Âu đều sẵn sàng chìa tay với Trung Quốc. Vẫn còn có những người đặt câu hỏi về sự thiện chí của Bắc Kinh.

"Đức vẫn lo sợ rằng Trung Quốc với nguồn lực tài chính khổng lồ, sẽ bắt đầu mua lại các cơ sở kinh tế chiến lược. EU có một quy tắc bất thành văn: tài sản thực sự có giá trị chỉ để bán cho người châu Âu. Bắc Kinh cảm nhận được và cố gắng dùng mưu mẹo. Họ đi bằng cửa sau bằng cách đầu tư vào nước gặp khó khăn ở phía đông EU. Ở đó giới tinh hoa chính trị rất cần tiền, nhưng ở Berlin thì khác", nhà chính trị học người Đức Alexander Rahr nói với RIA Novosti.

Phó Giám đốc Trung tâm Công nghệ Chính trị Alexei Makarkin cho rằng, Đức và Trung Quốc bổ sung cho nhau về mặt kinh tế, nhưng rất xa cách về chính trị và tinh thần. "Trung Quốc đang tập trung vào sản xuất hàng loạt, Đức lại hướng tới sản phẩm cao cấp, nhưng mang tính chất đơn lẻ. Trên phương diện này, họ hứng thú với việc hợp tác. Và cả hai nước đều rất cần duy trì chế độ thương mại tự do. Tuy nhiên, triển vọng cho một sự xích lại gần nhau về mặt chính trị lại không rõ ràng...", chuyên gia lưu ý. Theo ý kiến của ông, điều trước mắt Trung Quốc và Đức cần làm là bảo vệ các quyền của họ thông qua WTO.

Tuy nhiên Bắc Kinh vẫn không mất hy vọng về sự giúp đỡ của châu Âu. Vào ngày 16-17/7, Hội nghị thượng đỉnh Trung Quốc-châu Âu dành riêng cho các vấn đề về hợp tác kinh tế và chính trị sẽ được tổ chức. Một tuyên bố quan trọng, thể hiện ý kiến chung của những người tham gia và tầm nhìn của họ cho tương lai, chính là điều được mong đợi tại kết quả của hội nghị lần này.

Trí Đức (Lược Dịch)