Trung Quốc trước nguy cơ mất niềm tin của người dân về dược phẩm sạch

Sáng 25/7, chính quyền Trung Quốc công bố đã bắt giam 15 người, bao gồm bà chủ tịch của Changchun Changsheng Biotechnology Co., gọi tắt Công ty Trường Sinh, ở thành phố Trường Xuân thuộc tỉnh Cát Lâm. Trường Sinh đã bán hơn 250.000 liều vaccine DPT ngừa bệnh sởi, uốn ván và ho gà cho Trung tâm Dịch bệnh Sơn Đông - cơ quan chính phủ phụ trách sức khỏe của hơn 100 triệu dân tỉnh Sơn Đông.

Cơ quan chức năng kiểm tra các lô vaccine ở tỉnh An Huy sau sự cố Trường Sinh bán vaccine dỏm. (Ảnh: AFP).

Trường Sinh ở Trường Xuân bán vaccine dỏm…

Bê bối Trường Sinh được công bố ngày 20/7. Trước đó chỉ năm ngày, một công ty ở Thẩm Quyến bị lộ tẩy việc làm giả giấy tờ 113.000 liều vaccine phòng bệnh dại.

Trường Sinh là sự kiện nối dài chuỗi bê bối không ngừng của ngành dược Trung Quốc. Tháng 11/2017, Viện Sản phẩm Sinh học Vũ Hán cũng bị lật tẩy khi bán 400.000 liều vaccine DPT kém chất lượng cho tỉnh Hà Bắc và thành phố Trùng Khánh. Cũng tháng 11/2017, Cơ quan quản lý dược Cát Lâm thanh tra Trường Sinh và cho hay sẽ có báo cáo cụ thể trong hai tháng.

Vaccine DPT dỏm của Vũ Hán và Trường Sinh đã được chứng minh là không có hiệu quả, nhưng chưa rõ có tác hại đối với sức khỏe trẻ em. Hiện ngành y tế Trung Quốc vẫn chưa ghi nhận được trường hợp trẻ bị sốc vaccine hay đau ốm liên quan đến DPT kém chất lượng.

Trường Sinh chỉ bị chính quyền tỉnh Cát Lâm phạt 3,4 triệu tệ, khoảng 11 tỷ đồng - khoản phạt quá nhỏ nhoi so với lợi nhuận khổng lồ hơn 560 triệu tệ của họ. Đó là chưa kể Trường Sinh đã nhận khoản tài trợ gần 50 triệu tệ của chính phủ trong năm 2017 để cung cấp vaccine cho chương trình tiêm chủng quốc gia miễn phí.

Sau khi bị lật tẩy ngày 20/7, Trường Sinh thông báo ngừng sản xuất DPT và gửi “lời xin lỗi sâu sắc” tới những người bị ảnh hưởng. Nhưng người dân Trung Quốc đang nổi giận bởi hàng rào các cơ quan y tế quốc gia và địa phương đã để lọt lưới lượng vaccine khổng lồ kém chất lượng.

Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường kêu gọi lập tức điều tra và trừng phạt nghiêm khắc những công ty và cá nhân liên quan tới sản xuất vaccine kém chất lượng. Chủ tịch Tập Cận Bình đang công du châu Phi nhưng vẫn lên tiếng nói rằng rất sốc về “bản chất đáng ghê tởm” của Trường Sinh.

Bê bối nối tiếp bê bối

Người dân Trung Quốc đang hoài nghi “sự trong sạch” của các quan chức y tế cũng như ngành dược phẩm nước này, nhất là các bậc phụ huynh đã hai lần cho con đi tiêm vaccine DPT dỏm của Vũ Hán và Trường Sinh.

Chưa có nhân vật nào của Vũ Hán bị điều tra. Còn Trường Sinh thì mất một thời gian dài mới bị lôi ra ánh sáng.

Vụ bê bối mới nhất của Trường Sinh nhắc lại dấu ấn đau thương năm 2016 khi hai triệu liều vaccine trị giá 570 triệu tệ bị quá hạn hoặc bảo quản cẩu thả vẫn được bán rộng rãi trên toàn quốc trong nhiều năm bị phanh phui. Khoảng 200 người có liên quan đã bị bắt giam và truy tố.

Sáu năm trước đó, năm 2010, tờ China Economic Times tiết lộ hàng trăm trẻ em ở tỉnh Sơn Tây đã tử vong do tiêm phải vaccine hỏng và bị tác dụng phụ. Quan chức tỉnh Sơn Tây đã phủ nhận vaccine có vấn đề, còn biên tập viên của tờ báo này bị sa thải.

Một nữ y tá phòng khám tư ở Hongkong kiểm tra tủ bảo quản vaccine. Các bệnh viện và phòng khám tư ghi nhận sự tiêu thụ vaccine tăng vọt sau sự cố Trường Sinh. (Ảnh: AFP).

Kéo ra nước ngoài để tiêm chủng

Sự trừng phạt lớn nhất lúc này là thị trường chứng khoán, giá trị cổ phiếu của Trường Sinh trên thị trường chứng khoán giảm 50% kể từ giữa tháng 7/2018, làm công ty này thiệt hại khoảng 1,8 tỷ USD.

Việc bắt giữ 15 người liên quan đến vụ Trường Sinh, gồm nữ chủ tịch của công ty không làm người dân Trung Quốc bớt giận mà còn làm tăng hoài nghi về khả năng làm “sạch” ngành dược phẩm của chính phủ.

Một hashtag thể hiện sự giận dữ đối với Trường Sinh trên mạng xã hội Weibo đã thu hút đến 600 triệu lượt xem. Tờ nhật báo Hoàn Cầu của chính phủ viết Trường Sinh đã gây ra “cơn sóng thần trên internet”.

Sau các bê bối về sữa, về dược phẩm và vaccine, người dân Trung Quốc hầu như đã cạn niềm tin vào sự “sạch sẽ” của ngành dược phẩm và y tế nước nhà. Nhiều người đã bày tỏ họ sẽ đưa con đến Hongkong và Macau để tiêm chủng như họ đã từng làm trong các lần trước.

Ricky Hồ