Trung Quốc nỗ lực ứng phó khí hậu cực đoan với mưa lớn kèm nắng nóng gay gắt

Kể từ đầu hè năm nay, người dân trên khắp Trung Quốc đã chịu nhiều ảnh hưởng từ nắng nóng và mưa lũ. Những hiện tượng thời tiết khắc nghiệt liên tục xảy ra và ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của người dân.

Ảnh minh họa. Nguồn: CNN

Nhiều thị trấn và các khu nông nghiệp của Trung Quốc ngập trong lũ lụt. Nhà cửa và đường xá bị vùi lấp bởi lở đất trong khi mùa màng khô héo dưới mức nhiệt cao. Trong nhiều năm qua, các nhà khoa học đã cảnh báo rằng biến đổi khí hậu sẽ gây ra hiện tượng thời tiết khắc nghiệt và thảm họa thiên tai.

Kể từ mùa mưa tháng Năm, Trung Quốc đã chứng kiến hàng loạt các trận mưa lớn gây lũ lụt và sạt lở đất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến những vùng đất rộng lớn ở miền nam Trung Quốc, khiến hàng chục người chết, hàng triệu người phải di dời và gây thiệt hai kinh tế lên tới hàng tỷ nhân dân tệ.

Vào tháng Sáu, một lượng mưa lớn "kỷ lục" đã đổ xuống ven biển Phúc Kiến và một số nơi ở Quảng Đông và Quảng Tây. Cùng lúc đó, những đợt nắng nóng cũng bao trùm khắp miền bắc Trung Quốc, đẩy nhiệt độ lên hơn 40 độ C.

Đợt nắng nóng ở Trung Quốc cũng ảnh hưởng đến hơn 900 triệu người dân (chiếm khoảng 64% dân số). Trừ hai tỉnh đông bắc của Trung Quốc, tất cả các tỉnh khác đã ban hành cảnh báo nhiệt độ cao, trong đó khoảng 84 thành phố ban hành cảnh báo đỏ mức cao nhất vào thứ Tư tuần trước.

Trong những tuần gần đây, 71 trạm khí tượng quốc gia Trung Quốc đã ghi nhận nhiệt độ phá vỡ kỷ lục. Theo Trung tâm Khí hậu quốc gia Trung Quốc, ba thành phố ở tỉnh Hà Bắc và một thành phố ở phía tây Vân Nam đã chứng kiến mức nhiệt lên tới 44 độ C.

Nắng nóng cũng gây ra tình trạng thiếu điện ở một số khu vực và ảnh hưởng đến sản lượng trồng trọt của Trung Quốc. Đây là mối đe dọa đẩy giá lương thực lên cao hơn nữa.

Thêm vào đó, hiện tượng hạn hán cũng đã xảy ra. Theo Tân Hoa Xã, dự báo từ tháng 7 đến tháng 8 năm nay, các hiện tượng thời tiết cực đoan sẽ còn diễn ra ở Trung Quốc.

Chịu nhiều thiệt hại

"Trung Quốc hiện là khu vực nhạy cảm bị ảnh hưởng đáng kể bởi biến đổi khí hậu khi nhiệt độ đang tăng nhanh hơn so với mức trung bình toàn cầu", Sách Xanh về biến đổi khí hậu do Cục Khí tượng Trung Quốc nêu rõ. Báo cáo cũng cho biết từ năm 1951 đến năm 2020, nhiệt độ bề mặt trung bình hàng năm của Trung Quốc đã tăng với tốc độ 0,26 độ C ước tính mỗi thập kỷ. Mực nước biển xung quanh cũng tăng nhanh hơn mức trung bình toàn cầu từ năm 1980 đến năm 2020.

Ông Johnny Chan, Giáo sư danh dự về Khoa học khí quyển tại Đại học Hong Kong cho biết khí hậu thay đổi có thể làm cho các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt hơn, chẳng hạn như lũ lụt mùa hè đã trải qua trong nhiều thế kỷ đang trở nên thường xuyên và dữ dội hơn.

"Bầu khí quyển ấm lên có thể dẫn đến nhiều hơi nước hơn, gây ra mưa bão lớn trong khi sự ấm lên toàn cầu có thể làm thay đổi hoàn lưu khí quyển, góp phần gây ra thời tiết khắc nghiệt như nắng nóng", ông Chan nói thêm.

"Chúng ta nên thực sự lo lắng bởi vì những hiện tượng thời tiết khắc nghiệt này ảnh hưởng đến một số bộ phận dân cư kém may mắn, thiệt thòi và dễ tổn thương nhất. Đó là bộ phận dân cư không có điều hòa, sinh sống ở vùng nông thôn và trong điều kiện quá đông đúc", ông Chan nói thêm.

Đối với Trung Quốc, có quy mô dân số và kinh tế lớn nên những thiệt hại do hiện tượng thời tiết cực đoan cũng ảnh hưởng lớn đến đất nước.

Theo báo cáo của Tổ chức Khí tượng thế giới công bố vào năm ngoái, bão nhiệt đới, lũ lụt và hạn hán ước tính gây thiệt hại cho Trung Quốc khoảng 238 tỷ USD, mức cao nhất trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương và gấp ba lần thiệt hại ước tính mà Ấn Độ và Nhật Bản phải chịu.

Trong nghiên cứu của Lancet được công bố trong năm 2020, tỷ lệ tử vong liên quan đến nắng nóng ở Trung Quốc đã tăng gấp 4 lần trong khoảng thời gian từ năm 1990 đến năm 2019.

Thực tế mới

Theo CNN, nhiều người dân Trung Quốc đã cảm nhận được các ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến cuộc sống của họ. Kể từ mùa hè năm ngoái, nhiều thành phố của Trung Quốc đã cải thiện hệ thống ứng phó khẩn cấp với lượng mưa cực lớn. Vào tháng 5, chính quyền phía nam Quảng Châu đã đóng cửa các trường học, khuyến cáo người dân làm việc tại nhà, tạm dừng các công trường xây dựng và đình chỉ giao thông công cộng của thành phố sau khi có cảnh báo mưa lớn xảy ra.

Tháng 6 năm nay, Chính phủ Trung Quốc đã công bố một văn bản chính sách mới nhằm cải thiện khả năng ứng phó với biến đổi khí hậu.

"Biến đổi khí hậu đã tác động tiêu cực đến hệ thống sinh thái tự nhiên của Trung Quốc, và tiếp tục lan rộng, thâm nhập vào nền kinh tế và xã hội", chiến lược thích ứng với biến đổi khí hậu quốc gia nêu rõ.

Chiến lược này tuyên bố sẽ đưa Trung Quốc trở thành một "xã hội thích ứng với khí hậu" vào năm 2035, bằng cách xây dựng một hệ thống toàn quốc nhằm giám sát và đánh giá các rủi ro khí hậu cũng như tăng cường khả năng cảnh báo sớm./.

Hồng Nhung