Trung Quốc khai trừ đảng nhà khoa học tàu ngầm 'có quốc tịch Canada'

Ông Bu Jianjie - từng là giám đốc viện nghiên cứu 718 thuộc tập đoàn đóng tàu Trung Quốc, đối mặt với hàng loạt cáo buộc trong một cuộc điều tra, Ủy ban Kiểm tra Trung ương Trung Quốc (CCDI) cho biết.

Ông Bu Jianjie - từng là giám đốc viện nghiên cứu 718 thuộc tập đoàn đóng tàu Trung Quốc. Ảnh: SCMP

"Bu Jianjie đã vi phạm kỷ luật đảng, sở hữu quốc tịch Canada bất hợp pháp và không thông báo về vấn đề cá nhân"- thông báo từ CCDI nêu rõ.

Nhà khoa học quê ở Hàm Đan, thuộc tỉnh Hà Bắc này cũng bị cáo buộc biển thủ, nhận hối lộ một khoản tiền chưa được công bố.

CCDI nói rằng ông Bu có "lòng tham vô đáy" và đã "không tuân thủ các nguyên tắc".

Bộ Ngoại giao Trung Quốc hiện chưa bình luận về vụ việc. Đại sứ quán Canada cũng chưa phản hồi về vấn đề quốc tịch của ông Bu.

Theo The South China Morning Post (Hồng Kông), ông Bu làm việc trong lĩnh vực công nghệ đẩy không khí độc lập (AIP), cơ chế cho phép các tàu ngầm thông thường ở dưới nước được lâu hơn và phát ra ít tiếng ồn hơn tàu ngầm hạt nhân.

Các tàu ngầm trên thế giới dùng công nghệ AIP từng thoát khỏi sự phát hiện của hạm đội tàu sân bay Mỹ, trong các cuộc tập trận hải quân quốc tế.

Theo Hebei Worker’s Daily, ông Bu từng có thời gian ở Canada năm 1996 với tư cách là một học giả thỉnh giảng ở Đại học Tây Ontario và Đại học Queen. Khi về nước, ông nói với chính quyền nước nhà rằng mình đã từ chối cơ hội ở lại Canada.

Ông Bu làm việc trong lĩnh vực công nghệ đẩy không khí độc lập (AIP), cơ chế cho phép các tàu ngầm thông thường ở dưới nước được lâu hơn và phát ra ít tiếng ồn hơn tàu ngầm hạt nhân. Ảnh: SCMP

Viện nghiên cứu 718 ở phía Bắc Trung Quốc thực hiện các hoạt động chế tạo pin năng lượng cho tàu ngầm lặn sâu suốt nhiều tuần, chế tạo hợp chất dùng cho ngư lôi và thiết bị lặn không người lái.

Dưới thời ông Bu lãnh đạo, viện 718 trở thành một trong những nhà cung cấp các thiết bị tàu ngầm và chất hóa học nhạy cảm lớn nhất thế giới và nhà khoa học này được công nhận đã đóng góp vào khả năng cải thiện sức mạnh quân sự Trung Quốc.

Sinh ra trong một gia đình nông dân ở Hà Bắc, ông Bu đã thi đỗ cuộc thi đại học quốc gia sau Cách mạng Văn hóa và sau đó nghiên cứu tại ĐH Công nghệ Harbin – một trung tâm phát triển công nghệ tàu ngầm quan trọng của Trung Quốc.

Theo một luật sư ở Quảng Châu về luật quốc tịch Trung Quốc, tuyên bố từ CCDI cho rằng ông Bu đã tìm cách lấy quốc tịch Canada trong khi đang có quốc tịch Trung Quốc.

"Luật pháp Trung Quốc chỉ cho phép công dân sở hữu một quốc tịch và dường như ông Bu chưa bỏ quốc tịch Trung Quốc. Nhưng tôi không nghĩ phía Trung Quốc sẽ giao ông ấy cho phía Canada"- luật sư nói trên nói với SCMP.

Quan hệ giữa Bắc Kinh và Ottawa trở nên căng thẳng kể từ vụ Canada bắt Giám đốc tài chính Tập đoàn Huawei – bà Sabrina Meng Wanzhou, theo yêu cầu của Mỹ hôm 1-12. Sau đó, Trung Quốc đã bắt 2 công dân Canada và trừng phạt một người thứ ba vì làm việc trái phép trên đất Trung Quốc.

Tuy nhiên, cho tới nay chưa có bằng chứng nào cho thấy trường hợp của ông Bu có liên quan tới cuộc đụng độ ngoại giao giữa hai nước.

Đỗ Quyên (Theo SCMP)