Trung Quốc hạ lãi suất là để cứu thị trường bất động sản?

FED tăng lãi suất cơ bản nhằm giảm lạm phát đang ngày càng tăng ở Mỹ. Trong khi đó, các nước châu Âu đối mặt với khủng hoảng giá năng lượng, dẫn đến tình trạng lạm phát lên cao chưa từng thấy. Thế nhưng, ở bên kia bán cầu, Trung Quốc lại thực hiện chính sách giảm lãi suất.

Hạ lãi suất cơ bản

Ngày 15/8, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc thông báo, để duy trì thanh khoản hợp lý và đầy đủ trong hệ thống ngân hàng, cơ quan này triển khai gói cho vay trung hạn (MLF) trị giá lên tới 400 tỷ nhân dân tệ (tương đương 58,2 tỷ USD). Đồng thời, lãi suất cho vay giảm mạnh, lên tới 10 điểm phần trăm so với các mức lãi suất được công bố trước đó.

Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc giảm lãi suất. (Ảnh minh họa)

Theo lý giải của các nhà quản lý ngân hàng, nhu cầu tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc cần được thúc đẩy. Mức cho vay MLF trong tháng 7 giảm tới 400 tỷ nhân dân tệ so với cùng kỳ năm ngoái. Trong tháng 7, quy mô tín dụng và tài trợ xã hội giảm mạnh, tốc độ tăng trưởng so với cùng kỳ năm trước cũng giảm, nhìn chung thấp hơn kỳ vọng của thị trường.

Đây là lần thứ hai Trung Quốc cắt giảm lãi suất MLF trong năm nay. Với lần giảm này, lãi suất thị trường cho vay tiếp tục giảm, kích thích nhu cầu tín dụng của người dân nước này.

Động thái được đưa ra trong bối cảnh nền kinh tế lớn thứ hai thế giới có nhiều dấu hiệu giảm tốc trong quý vừa qua do tác động từ dịch bệnh COVID-19 và cuộc khủng hoảng trên thị trường bất động sản.

Trong bối cảnh chính sách tiền tệ tiếp tục trong thời gian quan sát, thị trường không khỏi bất ngờ trước đợt “hạ lãi suất” này. Nhiều người trong ngành tin rằng điều này chủ yếu là để thúc đẩy nhu cầu tài chính của nền kinh tế thực.

Việc ngân hàng trung ương Trung Quốc cắt giảm lãi suất vào thời điểm này cũng có thể liên quan đến áp lực lạm phát ở nước ngoài giảm tốc gần đây. Yang Aozheng, nhà phân tích tài chính về Trung Quốc tại FXTM, chỉ ra rằng lạm phát ở Hoa Kỳ đã giảm xuống mức 8,5% sau khi FED có động thái tăng lãi suất hồi đầu tháng. Việc FED thắt chặt chính sách tiền tệ đã phát huy tác dụng trong việc kiềm chế lạm phát, đồng thời tạo ra kỳ vọng tốc độ tăng lãi suất trong tương lai sẽ chậm lại.

Với sự sụt giảm đáng kể của lãi suất cho vay và hiệu lực đầy đủ của các công cụ tiền tệ và tài chính, thị trường tài chính Trung Quốc trong tháng 8 sẽ phục hồi đáng kể. Điều này sẽ giúp nước này chống lại sự suy thoái kinh tế gần đây và tạo nền tảng cho tốc độ tăng trưởng GDP trở lại mức hợp lý sớm nhất có thể trong nửa cuối năm.

Việc giảm lãi suất vay trung hạn sẽ làm giảm đáng kể chi phí tài chính của nền kinh tế thực và đưa ra tín hiệu rằng chính sách tiền tệ đi trước đón đầu. Từ đó, áp lực lên thị trường bất động sản cũng sẽ gia tăng, điều chỉnh giảm, có tác dụng ổn định thị trường kinh tế vĩ mô.

Đồng thời, nhờ việc cắt giảm lãi suất, tốc độ tăng trưởng tín dụng, tài chính xã hội và cung tiền xã hội tiếp theo sẽ bước vào giai đoạn tăng tốc tương đối nhanh và quá trình nới lỏng tín dụng sẽ được thúc đẩy đáng kể.

Trung Quốc cũng đồng thời tích cực đưa ra các biện pháp chính sách tài khóa và chính sách công nghiệp nhằm ổn định tăng trưởng, kỳ vọng tốc độ tăng trưởng kinh tế vĩ mô sẽ duy trì trong biên độ tăng trưởng kinh tế tiềm năng.

Như vậy, tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc đang gặp nhiều thách thức trong khi lạm phát đang tăng nhanh. Động thái hạ lãi suất của PBoC ngày 15/8 được các chuyên gia nhận định là đã phát đi thông điệp rằng, lạm phát tăng có thể đáng ngại, nhưng hiện mức độ ưu tiên chỉ đứng thứ hai, ít nhất là tại thời điểm này. Duy trì hồi phục kinh tế là trọng tâm của chính sách tiền tệ.

Thấy gì sau động thái hạ lãi suất của Trung Quốc?

Việc cắt giảm lãi suất chính sách vào tháng 8 đã cho thấy, Trung Quốc đang hướng chính sách tiền tệ tới sự tăng trưởng ổn định bên cạnh khẳng định áp lực lạm phát cơ cấu trong nước và sự thắt chặt chi tiêu của các ngân hàng trung ương nước ngoài không phải là lý do chính buộc Bắc Kinh cắt giảm lãi suất. Điều này cũng có nghĩa là thanh khoản thị trường dồi dào hiện tại sẽ tiếp tục được duy trì trong thời gian tới. Các cơ quan quản lý Trung Quốc sẽ tăng cường các nỗ lực đánh giá để thúc đẩy hoạt động tín dụng mềm dẻo hơn.

Việc hạ lãi suất trung hạn của Trung Quốc được cho là một nỗ lực cứu ngành bất động sản của nước này. (Ảnh: Caixin Global)

Có thể nói, thực tế kinh tế phát triển chậm ở Trung Quốc xuất phát từ chính sách kiểm soát COVID-19 đã ảnh hưởng trực tiếp đến thị trường bất động sản. Theo các nhà phân tích trong nước, thị trường này đã giảm nóng từ tháng 7, sau khi lãi suất thế chấp giảm thông qua việc cắt giảm lãi suất MLF lần một. Đây chính là chìa khóa đảo ngược kỳ vọng của thị trường và thúc đẩy sự phục hồi càng sớm càng tốt của thị trường này.

Đầu tư vào bất động sản của Trung Quốc trong 7 tháng đầu năm nay giảm 6,4% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 7.950 tỷ nhân dân tệ (1.180 tỷ USD). Theo NBS, giá nhà ở tại 70 thành phố lớn của Trung Quốc trong tháng 7 nhìn chung ổn định. Cụ thể, giá nhà mới xây tại 4 thành phố lớn gồm Bắc Kinh, Thượng Hải, Thâm Quyến và Quảng Châu tăng 0,3% so với tháng 6. Giá nhà mới tại các thành phố còn lại hầu như không tăng hoặc thậm chí giảm.

Trung tâm Nghiên cứu Tài chính Truyền thông Ngân hàng cho rằng, một chính sách tiền tệ nới lỏng là cần thiết vào thời điểm này để thúc đẩy nhu cầu tài chính của nền kinh tế thực và ổn định kỳ vọng của thị trường. "Đồng thời, không loại trừ khả năng tiếp tục cắt giảm RRR (tỷ suất lợi tức yêu cầu). Việc cắt giảm RRR có thể đóng một vai trò trong việc giảm bớt áp lực đi xuống đối với nền kinh tế và làm dịu các biến động kinh tế trong năm, và môi trường thanh khoản lỏng lẻo cung cấp cũng có thể có tác dụng phù hợp với việc nới lỏng tín dụng", báo cáo của trung tâm cho biết.

Nhóm nghiên cứu vĩ mô của China Merchants Securities thì cho rằng trong ba chu kỳ giảm lãi suất kể từ khi MLF đi vào hoạt động, tác động nới lỏng tín dụng khi chỉ dựa vào việc cắt giảm lãi suất (dù là một phần hay toàn diện) là không thể hiện rõ vai trò thúc đẩy tín dụng. Trong thời gian tới, ngân hàng trung ương Trung Quốc cũng có thể đưa ra một số biện pháp chính sách như giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc và giảm tỷ lệ mua lại ngược 7 ngày để ổn định kỳ vọng.

Áp lực với nền kinh tế Trung Quốc ngày càng gia tăng, và chính sách tiền tệ cần nỗ lực để ổn định tăng trưởng. Ở góc độ điều hành kinh tế vĩ mô từ Bắc Kinh, kinh tế tháng 7 phục hồi kém hơn kỳ vọng, tốc độ tăng các chỉ tiêu kinh tế chủ yếu đều giảm so với tháng 6. Theo số liệu do Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc công bố ngày 15/8, giá trị gia tăng của các ngành chỉ tăng 3,8% so với cùng kỳ năm ngoái trong tháng 7, thấp hơn 4,6% so với kỳ vọng của thị trường và thấp hơn mức 3,9% của tháng trước. Tổng mức bán lẻ hàng hóa tiêu dùng tháng 7 tăng 2,7% so với cùng kỳ, dự kiến tăng 5,3%, tháng trước đó là 3,1%. Đầu tư tài sản cố định từ tháng 1 đến tháng 7 tăng 5,7% so với cùng kỳ năm ngoái, thị trường kỳ vọng 6,2%, và giá trị trước đó là 6,1%.

Còn một nguyên nhân nữa đến từ sự kích cầu tín dụng của nền kinh tế thực. Sự biến động lãi suất tín dụng mới hàng tháng trong năm nay rất rõ ràng. Trong đó tháng 1, 3 và 5 tốt hơn kỳ vọng của thị trường, nhưng tháng 2 và tháng 4 lại thấp hơn kỳ vọng của thị trường. Dưới tác động của 33 biện pháp nhằm ổn định thị trường kinh tế nói chung, tổng lượng và cơ cấu tín dụng đã được cải thiện trong tháng 6. Thị trường Trung Quốc kỳ vọng đà tăng sẽ tiếp tục trong tháng 7, nhưng cả tín dụng và cơ cấu đều suy yếu trong tháng 7.

Trương Kế Cường, Phó giám đốc Viện Nghiên cứu Chứng khoán Hoa Thái, cho rằng tín dụng suy yếu trong tháng 7 phần lớn là do bất động sản, và khu vực dân cư tiếp tục giảm đòn bẩy. Đối với bất động sản, đảm bảo việc giao nhà là chủ yếu, nhưng bình ổn giá nhà ở mới là mấu chốt, chỉ bằng cách thúc đẩy nhu cầu phục hồi thì toàn ngành mới có thể trở lại đường đua bình thường. Hiện tại, doanh số bán bất động sản ở các thành phố loại 2 và 3 của Trung Quốc vẫn giảm 30% -50% so với cùng kỳ năm ngoái, đây vẫn là lực cản nghiêm trọng đối với việc ổn định tín dụng và đầu tư. Những yếu tố này đã làm tăng đáng kể nhu cầu giảm LPR trong giai đoạn 5 năm.

Việc cắt giảm lãi suất này liên quan trực tiếp đến sự phục hồi kinh tế chậm lại gần đây và sự tái sinh của quá trình nới lỏng tín dụng đã ảnh hưởng đến chính sách của ngân hàng trung ương Trung Quốc. Và nó cũng đặt ra một rào cản đáng kể.

Bùi Xuân Anh