Trung Quốc đuổi sát Mỹ về chỉ số quyền lực

Tổng thống Mỹ Trump (trái) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Ảnh: Politico

Chỉ số quyền lực châu Á là bảng đánh giá thường niên về tiềm lực tổng thể của 26 quốc gia, vùng lãnh thổ trong khu vực dựa trên 128 chỉ số trong các hạng mục như năng lực kinh tế, chi tiêu quân sự, mạng lưới phòng thủ, khả năng phục hồi, các quan hệ thương mại, nguồn nhân lực cho tương lai cùng ảnh hưởng về ngoại giao, văn hóa. Năm nay, Viện Lowy bổ sung thêm 3 tiêu chí nữa là công tác ứng phó đại dịch COVID-19, các mối đe dọa sinh thái và đối thoại quốc phòng.

Mỹ vẫn dẫn đầu danh sách với 81,6 điểm và theo sau là Trung Quốc với 76,1 điểm. Năm ngoái, Mỹ đạt 84,5 điểm còn Trung Quốc giành được 75,9 điểm. Theo trưởng nhóm nghiên cứu Herve Lemahieu, thay đổi quyền lực thường diễn ra chậm trong thời bình nhưng sự bùng phát của COVID-19 đã tác động đáng kể đến cuộc đua giữa các quốc gia khu vực Ấn Ðộ Dương - Thái Bình Dương. Cụ thể, Mỹ đứng đầu ở một nửa nhóm hạng mục được đánh giá gồm năng lực quân sự, mạng lưới phòng thủ, khả năng phục hồi và ảnh hưởng văn hóa. Trong khi đó, Bắc Kinh vượt qua Washington ở nội dung năng lực kinh tế, nguồn lực tương lai, các quan hệ thương mại và ảnh hưởng ngoại giao.

Với kết quả như trên, ý kiến của ông Lemahieu cho rằng Washington đang bị “mất uy tín” do bị đánh giá kém trong cách ứng phó đại dịch COVID-19, châm ngòi thương chiến với nhiều nước cũng như chính sách của chính quyền Tổng thống Donald Trump rút khỏi nhiều cơ quan, tổ chức quốc tế. Theo ông, kết quả này phản ánh sự thất bại của Mỹ trong vai trò lãnh đạo toàn cầu.

Về phần Trung Quốc, quyền lực mềm của họ cũng giảm đáng kể sau cáo buộc che giấu mức độ nghiêm trọng của SARS-CoV-2 cũng như chính sách ngoại giao “chiến lang” khiến nhiều nước quan ngại. Tuy vậy, dự báo kinh tế Trung Quốc hồi phục trong năm nay còn Mỹ phải tới năm 2024 mới trở lại mức trước đại dịch được xem là yếu tố quan trọng giúp Bắc Kinh giành lấy vai trò trung tâm ở khu vực. Dựa trên các xu hướng hiện tại, giới phân tích dự đoán Trung Quốc sẽ thu hẹp khoảng cách quyền lực thậm chí vượt Mỹ trong thập kỷ tới. Song, ông Lemahieu cho rằng với thách thức về kinh tế, xã hội kèm theo sự thiếu tin tưởng giữa cường quốc châu Á và nhiều nước láng giềng, Trung Quốc sẽ khó có thể thay thế Mỹ trở thành cường quốc thống trị, bảo đảm an ninh khu vực.

Còn lại trong bảng xếp hạng, vị trí của Nhật Bản, Ấn Ðộ và Nga không đổi khi tiếp tục nằm trong tốp 5 quốc gia quyền lực nhất ở châu Á - Thái Bình Dương năm 2020. Riêng Tokyo được đánh giá là hình mẫu của mô hình “quyền lực thông minh” khi duy trì tầm ảnh hưởng đáng kể bất chấp nguồn lực hạn chế. Trong khi đó, vị thế của New Delhi vốn được xem như “đối trọng” với Bắc Kinh đang bị lung lay do gánh chịu thiệt hại nặng nề về kinh tế sau đại dịch.

Là một trong số ít quốc gia tăng điểm về sức mạnh toàn diện trong năm nay, Úc vượt qua Hàn Quốc giành vị trí thứ 6 trong tổng số 26 nước và vùng lãnh thổ được đánh giá nhờ mở rộng ảnh hưởng văn hóa và tăng cường hợp tác quốc phòng khu vực. Úc còn cùng Singapore và Hàn Quốc được xếp vào nhóm nước giành ảnh hưởng nhiều hơn mong đợi thông qua khả năng hợp tác tốt với những quốc gia khác để theo đuổi lợi ích của mình.

Việt Nam tiếp tục tăng hạng

Việt Nam xếp thứ 12 trong tổng số 26 quốc gia và vùng lãnh thổ được đánh giá về chỉ số quyền lực, tăng một bậc so với năm ngoái.

Theo Viện Lowy, Việt Nam đã tham gia rất hiệu quả trong các diễn đàn và các sáng kiến thương mại khu vực, từ việc thúc đẩy đàm phán Hiệp định Ðối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) với tư cách là Chủ tịch ASEAN, cho đến nỗ lực thúc đẩy Hiệp định Ðối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) cùng với 10 quốc gia thành viên khác.

MAI QUYÊN (Theo Guardian)