Trung Quốc có thể hành động rắn với học giả Mỹ?

Tờ The Wall Street Journal (WTJ) mới đăng tải bài báo dẫn các nguồn tin cho biết, Bắc Kinh đã gửi đi cảnh báo có thể sẽ giam giữ công dân Mỹ ở Trung Quốc để đáp trả việc Washington truy tố những học giả có mối liên hệ với quân đội Trung Quốc.

Trung Quốc dường như đã cảnh báo sớm đến Mỹ về số phận các học giả Mỹ để đáp trả động thái từ Washington.

Theo nguồn tin này, chính quyền ở Bắc Kinh dường như đã gửi thông điệp qua nhiều kênh tới các quan chức chính phủ Mỹ.

Tờ báo cho rằng thông điệp của Trung Quốc là Washington phải chấm dứt tình trạng truy tố học giả Trung Quốc tại tòa án Mỹ, nếu không thì người Mỹ ở Trung Quốc sẽ bị bắt, truy tố theo luật pháp Trung Quốc.

Cho đến nay, Chính phủ Mỹ vẫn chưa có phản ứng gì trước thông tin này. Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Mỹ trước đó đã từng có động thái đáng lưu ý. Hôm 14/9 đã cảnh báo công dân về nguy cơ bị giam giữ tùy tiện tại Trung Quốc vì mục đích chính trị. Thời điểm đó, đây được cho là động thái thể hiện sự cảnh báo của Washington trước những nghi ngờ về việc bắt giữ công dân Canada đang làm việc tại Trung Quốc.

Chính phủ của Tổng thống Donald Trump trong thời gian qua nhiều lần cáo buộc Trung Quốc đẩy mạnh hoạt động tấn công mạng, gián điệp để đánh cắp công nghệ, trộm bí mật quân sự cùng thông tin nhạy cảm khác trong chiến lược nhằm thay thế Mỹ trở thành cường quốc về tài chính và quân sự hàng đầu thế giới. Cụ thể nhất là việc họ đã bắt giữ, truy tố hàng loạt các chuyên gia Trung Quốc từng làm việc trong quân ngũ tại Trung Quốc hiện đang làm việc ở các trường Đại học Mỹ.

Hồi tháng 7, Bộ Tư pháp Mỹ cho biết Cục điều tra liên bang Mỹ (FBI) đã bắt giữ 3 công dân Trung Quốc bị cáo buộc che giấu tư cách thành viên của quân đội Trung Quốc khi nộp đơn xin thị thực để nghiên cứu tại các cơ sở giáo dục ở Mỹ.

Chính phủ Mỹ hồi tháng 9 thông báo đã hủy bỏ thị thực đã cấp cho hơn 1.000 công dân Trung Quốc. Đây là một biện pháp của Tổng thống Trump nhằm từ chối nhập cảnh đối với sinh viên và nhà nghiên cứu bị đánh giá là mối đe dọa an ninh quốc gia. Đáp lại, chính phủ Trung Quốc gọi đây là hành động vi phạm nhân quyền.

Quan chức Mỹ cho biết nước này chỉ nhằm vào khoảng 1% trong số 400.000 sinh viên Trung Quốc đang ở Mỹ vì lo ngại an ninh.

Matt Pottinger, phó cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng nói với truyền thông Mỹ: "Tổng thống Trump đã hành động nhằm vào khoảng 1% của con số khổng lồ đó, chủ yếu nhắm tới các nhà nghiên cứu Trung Quốc liên quan tới quân đội, những người đang ở đây vì lý do giả mạo hoặc thậm chí mạo danh. Phần lớn sinh viên Trung Quốc là những người mà chúng tôi rất vui mừng khi họ tới đây. Nhiều người sẽ ở lại và bắt đầu những công việc kinh doanh tuyệt vời."

Sau khi Nhà Trắng đưa ra quyết định hạn chế cấp thị thực trong tương lai cho những nhà nghiên cứu Trung Quốc có liên quan đến quân đội Trung Quốc thì giới chức Trung Quốc đã rút các nhà khoa học nước này về nước.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã phản ứng vào thời điểm đó bằng cách tuyên bố rằng các nhà ngoại giao của họ “chưa bao giờ tham gia vào các hoạt động không phù hợp với địa vị của họ”.

Trung Quốc cũng bác bỏ mọi cáo buộc của Mỹ về việc tìm cách thực hiện tham vọng quân sự và công nghệ của mình theo những cách có thể gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia Mỹ.

Kim Hoa