Trung Quốc cam kết tôn trọng lối sống Đài Loan sau khi hai bờ 'thống nhất', lãnh đạo Đài Loan nói 'không đời nào'

Hội nghị Trung ương 4 đảng Cộng sản Trung Quốc khóa XIX, kết thúc ngày 31.10 tại Bắc Kinh - Ảnh: Tân Hoa Xã

Trong một văn kiện được đưa ra sau cuộc họp quan trọng của Đảng Cộng sản Trung Quốc tuần trước, các nhà lãnh đạo Bắc Kinh cam kết tôn trọng hoàn toàn cách sống của Đài Loan và nói rằng “đoàn tụ trong hòa bình” vẫn là mong muốn chung của mọi người dân Trung Quốc, và phục vụ “lợi ích cơ bản của người dân Trung Quốc”.

“Chúng tôi sẽ kiên quyết thúc đẩy tiến bộ cho sự thống nhất hòa bình của quê hương. Sau khi đảm bảo chủ quyền, an ninh và lợi ích phát triển của quốc gia, sau khi thống nhất hòa bình, chúng tôi sẽ hoàn toàn tôn trọng chế độ xã hội và lối sống của đồng bào Đài Loan, đồng thời bảo vệ đầy đủ tài sản cá nhân, tín ngưỡng tôn giáo và lợi ích hợp pháp của đồng bào Đài Loan”, tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP) trích dẫn văn kiện.

Toàn văn văn kiện trên của Hội nghị Trung ương 4 đảng Cộng sản Trung Quốc khóa XIX, kết thúc ngày 31.10, đã được hãng thông tấn nhà nước Trung Quốc Tân Hoa xã công bố hôm 5.11. Văn kiện này cũng kêu gọi làm sâu sắc sự phát triển hòa hợp giữa hai bờ eo biển Đài Loan, phản đối tất cả lời kêu gọi độc lập cho Đài Loan.

Theo SCMP, văn kiện đã lặp lại những phát biểu của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hồi tháng 1, khi ông kêu gọi Đài Loan chấp nhận hệ thống "một quốc gia, hai chế độ". Tuy nhiên, lãnh đạo đương nhiệm tại Đài Loan bà Thái Anh Văn, và cả ông Hàn Quốc Du từ Quốc dân đảng, đối thủ của bà Thái trong cuộc bầu cử 2020, đều bác bỏ ý tưởng này.

Các cuộc thăm dò cũng cho thấy ngày càng nhiều người Đài Loan xa lánh ý tưởng này, đặc biệt là sau khi chứng kiến Hồng Kông lao đao vì phong trào biểu tình chống chính quyền đặc khu theo mô hình "một quốc gia, hai chế độ", đã kéo dài gần 5 tháng qua mà vẫn chưa có dấu hiệu chấm dứt.

Lãnh đạo Đài Loan hôm 5.11 đã viết trên mạng xã hội Twitter rằng Bắc Kinh đang cố gắng gây ảnh hưởng đến cuộc bầu cử Đài Loan và việc thúc đẩy mô hình “một quốc gia, hai chế độ” đã thất bại. “Chúng tôi chỉ có ba từ để đáp lại: not a chance – không đời nào”, bà Thái nhấn mạnh.

Hội đồng các vấn đề Đại lục của Đài Loan, giám sát các mối quan hệ giữa hai bờ, cũng từ chối lời đề nghị của Bắc Kinh.

“Người Đài Loan đã tuyên bố rõ ràng rằng họ kiên quyết từ chối "một quốc gia, hai chế độ", vì vậy Bắc Kinh cần nhận ra rõ ràng rằng người dân sẽ chỉ chấp nhận hệ thống dân chủ và tự do của Đài Loan”, tuyên bố của Hội đồng hôm 5.11 nêu rõ.

Trung Quốc từ lâu luôn xem Đài Loan là một phần lãnh thổ cần thống nhất và không ngừng gây áp lực đối với hòn đảo này, và không loại trừ phương án thống nhất bằng vũ lực nếu cần thiết - thông điệp đã được Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đưa ra hồi đầu năm nay.

Trung Quốc cũng đã nhiều lần triển khai máy bay, tàu chiến xung quanh đảo trong các cuộc tập trận vài năm qua và tìm cách cô lập Đài Loan, đồng thời gia tăng sức ép nhằm khiến hòn đảo tự trị này mất đi nhiều đồng minh ngoại giao.

Hiện nay, Đài Loan chỉ có quan hệ chính thức với 16 quốc gia, hầu hết là những nước nhỏ, kém phát triển ở khu vực Trung Mỹ và Thái Bình Dương, như Belize và Nauru. Kể từ khi bà Thái Anh Văn lên làm lãnh đạo Đài Loan vào năm 2016, 5 quốc gia bao gồm Burkina Faso, Cộng hòa Dominican, Sao Tome và Principe, Panama và El Salvador đã chuyển sang quan hệ với Trung Quốc, và mới đây nhất là quần đảo Solomon.

Hoàng Vũ (theo SCMP)