Trưng bày 'Khát vọng tự do': Bản lĩnh cách mạng của người chiến sĩ cộng sản

Trưng bày là câu chuyện về những chiến sĩ kiên trung, không chịu chết mòn nơi ngục tù thực dân, đế quốc, quyết tâm vượt ngục để trở về với cách mạng, với nhân dân. Nhiều người trong số họ đã vĩnh viễn nằm lại trong lòng đất mẹ khi vượt ngục không thành, có người may mắn được trở về nhưng cơ thể không còn vẹn nguyên.

Tất cả những gian khổ, hy sinh ấy đều không ngăn được hành trình đến với tự do của những người con yêu nước.

Nội dung trưng bày được giới thiệu qua 3 nội dung: Xiềng xích; Tung cánh giữa màn đêm và Khúc ca hòa bình.

Nội dung đầu tiên Xiềng xích - phản ánh cuộc sống cùng cực của người Việt Nam dưới chế độ thực dân, đế quốc. Trong màn đêm tăm tối, dân tộc Việt Nam phải gồng mình chống đỡ những chính sách bóc lột, nô dịch, khủng bố nặng nề. Hệ thống công cụ đàn áp liên hoàn như tòa án, sở mật thám, nhà tù được chính quyền thực dân, đế quốc thiết lập khắp các địa phương.

Trong phần trưng bày thứ hai Tung cánh màn đêm, chốn “địa ngục trần gian” Hỏa Lò, Sơn La, Côn Đảo, Trại giam Tù binh Phú Quốc là nơi thi hành chế độ sinh hoạt và lao dịch hà khắc, nhằm khuất phục ý chí những người Việt Nam yêu nước. Không phút buông xuôi, các chiến sĩ cách mạng vẫn quyết tâm thực hiện những cuộc vượt ngục táo bạo, như những cánh chim khao khát tự do, bay đến vùng ánh sáng cách mạng.

Khép lại trưng bày, nội dung Khúc ca hòa bình, giới thiệu một số đóng góp của các chiến sĩ cách mạng sau khi thoát khỏi các nhà tù thực dân, đế quốc. Dấu ấn về tinh thần quả cảm trong những cuộc vượt ngục táo bạo năm xưa vẫn lan tỏa như một minh chứng trường tồn cho lòng yêu nước và khát vọng hòa bình của nhân dân Việt Nam.

Mô hình thiết kế của trưng bày "Khát vọng tự do"

Ký ức của những cựu tù vượt ngục năm xưa là một phần ký ức của lịch sử dân tộc, là niềm tự hào, động lực để thế hệ trẻ tiến bước trên con đường đổi mới và dựng xây đất nước.

Không gian trưng bày được thể hiện qua những gam màu trầm, lạnh. Những hình ảnh, tư liệu được đặt cách điệu trong lưới mắt cáo hay những trận bom Mỹ trút xuống miền Bắc Việt Nam. Đóng góp của các chiến sĩ cách mạng sau khi vượt ngục được thể hiện trên những bảng vàng ghi công, hay những thước phim thời gian tua ngược lại ký ức không phai của các chiến sĩ cách mạng là điểm nhấn thiết kế.

Những tài liệu liên quan đến các cuộc vượt ngục và những kỷ vật của các chiến sĩ cách mạng tham gia vượt ngục năm xưa được giới thiệu đến đông đảo công chúng, như: Quần, áo vest của Thượng tướng Nguyễn Văn Khương (Song Hào), Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Lao động Thương binh - Xã hội sử dụng từ năm 1987 đến năm 2004; Thanh kiếm, bộ đội Quân giới tặng đồng chí Nguyễn Văn Trân (tù chính trị Nhà tù Hỏa Lò năm 1940) khi đồng chí giữ cương vị Bí thư kiêm Chủ tịch Ủy ban Kháng chiến Hà Nội; Huân chương Hồ Chí Minh, Hội đồng Nhà nước nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam tặng đồng chí Nguyễn Văn Kha, ngày 08/8/1990…

Trưng bày khai mạc ngày 14/5/2020 tại Di tích lịch sử Nhà tù Hỏa Lò, số 1 Hỏa Lò, Trần Hưng Đạo, Hoàn Kiếm, Hà Nội.

Nguyễn Hòa