Trồng rừng hơn 30 năm không được khai thác vì 'quy định trên trời'

Sau hơn 30 năm, những hàng cây sao, cây dầu được người dân chăm sóc đến độ thu hoạch nhưng họ không thể bán.

Nhiều năm nay, do vướng những quy định về quản lý rừng nên các hộ dân tại xã Xuân Tâm, huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai không được khai thác rừng trồng từ hơn 30 năm nay. Những chính sách “sinh ra” sau cây rừng của những người dân ở làng Mán, xã Xuân Tâm đang làm cho cuộc sống của gần 100 hộ dân ở đây trở nên khó khăn.

 Sau hơn 30 năm, những hàng cây sao, cây dầu được người dân chăm sóc đến độ thu hoạch nhưng họ không thể bán.

Sau hơn 30 năm, những hàng cây sao, cây dầu được người dân chăm sóc đến độ thu hoạch nhưng họ không thể bán.

Một cây dầu do người dân khai thác nhưng không bán được do vướng nhiều quy định về rừng.

Hơn 30 năm trước, gia đình ông Lý Văn Ban cùng 17 hộ đa số là người Dao (hay còn gọi là dân tộc Mán) ở Quảng Ninh vào Đồng Nai xây dựng kinh tế mới. Cái tên làng Mán ở ấp Gia Ui, xã Xuân Tâm, huyện Xuân Lộc cũng ra đời từ đó. Khu đất các hộ gia đình khai hoang để có đất sản xuất nông nghiệp là nơi rừng bị chiến tranh tàn phá, chằng chịt dây leo.

Năm 1987, Lâm trường Xuân Lộc ký Hợp đồng “Liên kết trồng cà phê, tiêu xen trồng rừng gỗ lớn” với 18 hộ dân làng Mán. Đến năm 1994, các hộ dân lại ký tiếp với lâm trường hợp đồng “Sử dụng đất để sản xuất Lâm Nông nghiệp”. Ông Lý Văn Ban cho biết, theo nội dung các hợp đồng này, lâm trường có nghĩa vụ hỗ trợ người dân trong trồng rừng. Nhưng thực tế thì họ lại bỏ mặc để các hộ dân tự xoay xở mua cây giống, tự trồng cây, tự đào ao lấy nước để chăm sóc cây trồng.

“Theo hợp đồng với Lâm trường Xuân Lộc, họ sẽ phóng lô, đắp đập, làm trường học, ủi đường, nhưng đến nay vẫn chưa làm gì cho dân. Tự người dân làm hết. Những cây dầu, cây sao, lâm trường cũng bán lại cho người dân trồng chứ không phải cấp cho người dân như hợp đồng”, ông Ban nói.

Ông Lý Văn Ban (áo trắng) đang nói về quá trình chăm sóc cây rừng từ hơn 30 năm trước.

Với những người dân nghèo ở đây, trồng rừng cũng chỉ mong đến ngày được “hái quả”. Nhưng tới khi những cây dầu, cây sao đến độ thu hoạch thì họ chỉ được chặt cành, thu lá, còn đốn cây thì Lâm trường Xuân Lộc… không cho.

Bà Nguyễn Thị Dung, tổ 4, ấp Gia Ui than thở: “Người dân không có tiền đóng học phí cho con xin Lâm trường khai thác mà họ không cho. Người dân chở cây đi bán thì họ cho người đốt luôn cây, thậm chí trồng cây lên, lâm trường đến chặt hết cây. Cây bị bỏ, không được bán, bị mọt ăn không một ai giải quyết, đùn đẩy trách nhiệm cho nhau”.

Quá khó khăn vì không được khai thác, nhiều người dân Gia Ui đành phải lén lút chặt cây do chính mình đổ mồ hôi, nước mắt tạo nên. Theo thống kê, trong năm 2019 xảy ra hàng chục vụ "vi phạm về khai thác, phá rừng trái phép" mà chủ yếu là do người dân làng Mán thực hiện.

Một phần hợp đồng do Lâm trường Xuân Lộc ký với từng hộ dân năm 1994.

Hợp đồng “liên kết trồng cà phê, tiêu xen trồng rừng gỗ lớn” do Lâm trường Xuân lộc ký với đại diện 18 hộ dân năm 1987.

Một biên lai thu thuế sử dụng đất do người dân nộp năm 1997.

"Vướng" quy định hay thiếu trách nhiệm?

Làm việc với phóng viên VOV, đại diện Ban quản lý rừng phòng hộ Xuân Lộc cho biết, phản ánh của người dân đang là thực tế xảy ra trên địa bàn rừng do đơn vị quản lý. Lâm trường Xuân Lộc (nay là BQL rừng phòng hộ Xuân Lộc) được thành từ năm 1977. Năm 1987 lâm trường có ký hợp đồng liên kết với những hộ dân này trồng cà phê, tiêu dưới tán rừng gỗ lớn với diện tích khoảng 65ha, sau đó tăng dần lên cả về số hộ và diện tích.

Đến nay, có 72 hộ với khoảng 415 nhân khẩu canh tác trên diện tích hơn 285ha, trong đó diện tích rừng là 281ha. Phần lớn cây rừng được trồng trong khoảng thời gian từ năm 1988 đến năm 1994 theo mô hình nông - lâm kết hợp.

Dẫn ra một loạt văn bản từ năm 2005, 2008, BQL rừng phòng hộ Xuân Lộc cho hay, việc người dân không được quyền khai thác cây rừng do chính mình trồng cách đây 30 năm là do vướng các quy định về bảo vệ và khai thác rừng, nên "diện tích rừng trồng của người dân làng Mán thuộc phạm vi rừng không đủ điều kiện khai thác"???

Theo ông Hoàng Đình Long, Giám đốc BQL rừng phòng hộ Xuân Lộc, hiện Ban Quản lý đã đề xuất UBND các cấp cùng các sở, ngành và Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai kiến nghị với Chính phủ và Bộ NN&PTNT nghiên cứu, bổ sung, điều chỉnh các vướng mắc, bất cập để bà con được hưởng những thành quả đã chăm sóc từ hơn 30 năm qua.

"Mong muốn của chúng tôi là giải quyết những bất cập hiện nay. Nhất là những vấn đề liên quan đến chính sách về lâm nghiệp, tháo gỡ cho bà con, để làm sao bà con ổn định sản xuất, chấp hành đúng quy định của Nhà nước để cho chúng tôi hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình", ông Long nói.

Đại diện BQL rừng phòng hộ Xuân Lộc làm việc với PV Đài Tiếng nói Việt Nam.

Trồng rừng hơn 30 năm nhưng không được khai khác chỉ vì vướng những quy định "trời ơi" sinh ra sau cây rừng ở ấp Gia Ui là có thật. Người dân Gia Ui cho biết, họ hy vọng, đề xuất của Giám đốc Ban Quản lý rừng phòng hộ Xuân Lộc "không còn nằm trên giấy" để sớm tháo gỡ những vô lý trong các quy định về rừng, giúp họ không phải ngóng đợi, rồi lén lút khai thác chính thành quả của mình.

Họ càng không muốn trở thành những người vi phạm về khai thác rừng như những năm gần đây./.

Hoàng Dương/VOV-TPHCM

Nguồn VOV: https://vov.vn/xa-hoi/trong-rung-hon-30-nam-khong-duoc-khai-thac-vi-quy-dinh-tren-troi-1072175.vov