Trong như nước mắt

Nửa đêm 1/5/2019, tại khu vực hầm Kim Liên (Hà Nội), chiếc xe Mercedes BKS 30F-154.78 do lái xe Lê Trung Hiếu điều khiển đã va chạm với xe máy của hai phụ nữ, khiến hai người này tử vong. Sau khi lái xe bị bắt giữ, cơ quan chức năng phát hiện lái xe có nồng độ cồn 0,751 mg/l khí thở.

Hiện trường vụ tai nạn khiến nhiều người thương vong xảy ra vào tối 21/10/2018 tại vòng xoay Hàng Xanh (quận Bình Thạnh, TP Hồ Chí Minh), kết quả điều tra ban đầu cho thấy nữ tài xế gây tai nạn có nồng độ cồn vượt mức cho phép. Ảnh: TTXVN phát

Trước đó, khoảng 23 giờ ngày 22/4, lái xe Đỗ Xuân Tuyên lái xe Hyundai Veracruz BKS 29A-784.09 va chạm với 5 xe máy, 1 xe đạp điện trên phố Vĩnh Hồ (Hà Nội). rồi bỏ chạy ra đường Tây Sơn, rẽ vào đường Láng, tông vào một nữ công nhân vệ sinh khiến nạn nhân tử vong tại chỗ. Không dừng lại, xe ô tô tiếp tục đâm vào 2 xe máy di chuyển cùng chiều, húc vào sau xe ô tô Mercedes rồi tăng ga bỏ chạy ra phố Láng Hạ. Sau khi bị bắt giữ, lái xe Đỗ Xuân Tuyên được xác định có nồng độ cồn ở mức 1,041 mg/lít khí thở.

Trong tháng 4, cũng liên tiếp 2 vụ tai nạn giao thông xảy ra do lái xe đang say rượu. Vào khoảng hơn 13h ngày 11/4 trên đường Nguyễn Công Trứ (phường Lê Hồng Phong, TP.Quy Nhơn, Bình Định), ôtô 7 chỗ BKS 49X - 6666, bất ngờ lao vào đội mai táng đang diễn tập, chuẩn bị cho lễ đưa tang khiến 4 người chết, 6 người bị thương. Tài xế Nguyễn Đức Huyên (60 tuổi) khi điều khiển xe gây tai nạn có nồng độ cồn 0,315mg/lít khí thở. Một vụ việc khác xảy ra vào khoảng 21h30 đêm 22/4, tại cầu Mường Thanh, thuộc phường Mường Thanh, thành phố Điện Biên Phủ (Điện Biên), lái xe say rượu, không làm chủ tay lái đã điều khiển xe ô tô rơi xuống sông Nậm Rốm…

Liên tục những vụ tai nạn giao thông thảm khốc gây ra bởi những “ma men”; liên tục những vành tang trắng thương tâm của những người con, người chồng, người vợ… đột ngột mất đi người thân trong gia đình. Chỉ một tích tắc không làm chủ được tay lái do đã bị hơi men làm mụ mị, rất nhiều người lương thiện đã cướp đi sinh mạng của người khác, trở thành kẻ tội đồ, để lại gánh nặng cho chính vợ con, cha mẹ.

Theo Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an), năm 2918, toàn quốc có 91.000 trường hợp điều khiển phương tiện giao thông nhưng vi phạm quy định về nồng độ cồn bị lực lượng chức năng xử lý. Bốn tháng đầu năm 2019, con số này là hơn 50.000. Số liệu này cho thấy sự nỗ lực của lực lượng chức năng trong việc kiểm tra, kiểm soát nhằm hạn chế tình trạng uống rượu bia nhưng vẫn điều khiển phương tiện giao thông; đồng thời cũng cho thấy con số không hề nhỏ những cá nhân chủ quan, coi thường tính mạng của bản thân và những người khác.

Lực lượng cảnh sát giao thông Yên Bái kiểm tra nồng độ cồn đối với người điều khiển phương tiện giao thông cơ giới đường bộ. Ảnh: Việt Dũng/TTXVN

Cách đây một vài năm, các cơ quan chức năng đã lắp máy đo nồng độ cồn tại các quán bar, tiệm ăn để nhắc nhở mọi người có trách nhiệm hơn, chủ động không lái xe khi rời quán mà có hơi men. Trước đó nữa, lực lượng chức năng đã triển khai các chốt kiểm tra gần các quán nhậu, để kiểm soát, nhắc nhở và ngăn chặn những người uống rượu bia điều khiển phương tiện giao thông. Khi đó, đã có những ý kiến phản đối, thậm chí nhạo báng các biện pháp này. Dần dần, trước và trong các đợt ra quân của lực lượng cảnh sát giao thông nhằm kiểm soát tình trạng lái xe lạm dụng rượu bia, chất kích thích, có những lái xe rỉ tai nhau các “mẹo” nhằm đối phó mỗi khi phải thổi vào máy đo nồng độ cồn. Điều đó cho thấy nhiều lái xe có thái độ chưa thực sự nghiêm túc, chưa thực sự ý thực được trách nhiệm của mình khi ngồi sau vô lăng.

Trước tình trạng liên tiếp xảy ra những vụ tai nạn thương tâm mà nguyên nhân là do người điều khiển phương tiện lạm dụng rượu bia, dư luận cho rằng cần có những chế tài xử phạt nặng hơn nữa đối với hành vi này. Bên cạnh việc tăng nặng các mức phạt về tiền, cần sửa đổi bổ sung Luật xử phạt vi phạm hành chính, quy định tước bằng lái xe vĩnh viễn hoặc buộc học lại luật giao thông, kể cả buộc phải thi cấp bằng lái xe mới đối với đối tượng tham gia giao thông mà sử dụng rượu bia, chất kích thích. Nếu tái phạm nhiều lần mà không có khả năng giáo dục, nhận thức chấp hành luật giao thông thì tước bằng lái xe vĩnh viễn. Cần nhanh chóng xây dựng hệ thống các giải pháp phục vụ cho việc xử lý theo mức độ vi phạm, cho người dân cơ hội sửa chữa lỗi lầm nếu thành tâm cải hối, phạt lũy tiến và phạt nặng với những hành vi tái phạm nghiêm trọng và mức độ nguy hiểm cao. Thậm chí, nếu cần có thể sửa đổi luật hình sự, xếp nhóm hành vi sử dụng rượu bia, chất kích thích khi điều khiển phương tiện giao thông gây hậu quả nghiêm trọng vào nhóm hành vi lỗi cố ý gián tiếp, người vi phạm phải chịu trách nhiệm hình sự. Ở góc độ kinh tế, cùng với việc đồng bộ dữ liệu để giám sát mức độ, tần suất vi phạm, là các quy định về bảo hiểm tăng dần đối với các lái xe có hành vi vi phạm. Trên thế giới, mức bảo hiểm (bắt buộc) với những lái xe “có phốt” này rất nặng, là “đòn đánh” về kinh tế rất hiệu quả.

Với xu thế này, thời gian tới đây, các quy định pháp luật có thể sẽ nghiêm khắc hơn, thậm chí rất nghiêm khắc đối với hành vi lạm dụng rượu bia khi lái xe. Tuy nhiên, quy định chỉ là quy định, nếu tất cả mọi người, trong đó có những người cầm lái, vẫn còn giữ tâm lý sĩ diện hay sự chủ quan khi đứng trước những ly rượu mời mọc hay ép uổng. “Văn hóa rượu bia” nếu vẫn còn tồn tại, và mỗi cá nhân chưa thực sự thấm thía được những hậu quả của nó, thì những tổn thất cho xã hội vẫn sẽ chưa chấm dứt.

Trong những ngày đầu tháng 5/2019, sau hai đám tang với những vòng khăn trắng của những đứa trẻ mất mẹ do tai nạn gây ra bởi những lái xe quá chén, trên mạng xã hội và ngoài đời, phong trào phản đối việc lái xe sau khi uống rượu bia được cộng đồng khởi xướng và hưởng ứng. Người tham gia không chỉ là những người mẹ, người vợ lâu nay vẫn thấp thỏm chờ chồng con về sau trận nhậu say, với những tiếng phản đối yếu ớt; mà các đấng nam nhi thực thụ, khi chứng kiến cảnh những trẻ thơ bơ vơ khi cha mẹ đã tử vong bởi tai nạn giao thông, cũng lên tiếng tẩy chay những hành vi ép rượu, nài rượu trong các cuộc tụ họp, đãi đằng. Nhiều lái xe chính thức dán lên cánh cửa hay vô lăng những tấm đề can phản đối việc có hơi men khi lái xe. “Không lái xe khi đã uống rượu bia” “Đã uống không lái - Đã lái không uống”, “Say xỉn lái xe là tội ác”, ‘Đã uống rượu bia - không được lái xe”… rất nhiều những lời tuyên bố từ cộng đồng cho thấy: xã hội đã sẵn sàng để cự tuyệt những ly rượu đối với người cầm lái, cho dù “ngon”, “bổ” tới mức nào.

Bởi lẽ, trong vắt như ly rượu mạnh nhưng mặn hơn vị rượu, chính là những giọt nước mắt đau đớn tan hoang của thân nhân những nạn nhân. Cay đắng như rượu và cũng xót xa hơn rượu, là nước mắt ân hận của chính những con người khi tàn hơi men bỗng thấy bàn tay từng cầm ly của mình vấy máu.

Thùy Hương