Trồng 1 tỷ cây xanh: Trồng cây nào sống cây ấy...

Chính phủ vừa phê duyệt đề án trồng 1 tỷ cây xanh giai đoạn 2021-2025.

Theo đề án này, sẽ tăng cường xã hội hóa, thu hút mọi nguồn lực từ các thành phần kinh tế và lồng ghép các chương trình phát triển kinh tế xã hội để trồng 1 tỷ cây xanh. Việc trồng cây xanh phải đi đôi với chăm sóc, bảo vệ, quản lý, giám sát để đảm bảo cây trồng, rừng trồng sinh trưởng và phát triển tốt.

Là người cả đời gắn bó với rừng, GS.TSKH Đặng Huy Huỳnh, nguyên Viện trưởng Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật đánh giá cao đề án trồng 1 tỷ cây xanh và khẳng định, đề án có ý nghĩa nhân văn rất lớn, không chỉ cho thế hệ hôm nay mà cho cả thế hệ mai sau, đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu, thiên tai liên tiếp như vừa qua.

Để việc trồng 1 tỷ cây xanh thực sự hiệu quả, theo GS Huỳnh, phải bám sát các yêu cầu đề án đặt ra, trong đó đặc biệt lưu ý đến yêu cầu chọn loài cây phù hợp với mục đích, cảnh quan và điều kiện sinh thái, tập quán canh tác của từng địa phương, từng khu vực cụ thể; ưu tiên trồng cây bản địa, thân gỗ, đa mục đích, có giá trị bảo vệ môi trường, tác dụng phòng hộ cao, cây quý, hiếm, mang bản sắc văn hóa địa phương/vùng miền.

Đến hết năm 2025, cả nước trồng được một tỷ cây xanh

Vị chuyên gia ủng hộ việc xã hội hóa trồng cây xanh bởi có rất nhiều cái lợi: Nhà nước không phải bỏ tiền, xây dựng được ý thức trồng cây gây rừng, bảo vệ môi trường, bảo vệ rừng cho cộng đồng. Lan tỏa được ý thức này còn quan trọng hơn cả tiền.

Tuy nhiên, để tránh tình trạng trồng cây theo phong trào, "trồng 10 cây thì chết 9" như cảnh báo của một vị Thứ trưởng Bộ NN-PTNT mới đây, nguyên Viện trưởng Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật đề nghị cần xây dựng cơ sở dữ liệu về cây xanh, trong đó xác định rõ khu vực nào trồng bao nhiêu cây, diện tích bao nhiêu, giao ai phụ trách số cây đó, cây sống hay chết, chăm sóc thế nào... Việc xây dựng cơ sở dữ liệu này không khó, nhất là khi công nghệ thông tin ngày nay phát triển mạnh.

"Cần có kế hoạch, phân công cụ thể, mỗi doanh nghiệp, mỗi đơn vị trồng cây phải đảm bảo ít nhất 80-90% số cây được trồng sống sót. Có như vậy đề án mới hiệu quả", ông nhấn mạnh.

Đặc biệt, GS.TSKH Đặng Huy Huỳnh lưu ý: "Phải lường trước để tránh các doanh nghiệp, tổ chức dựng lên một kế hoạch trồng cây rồi lợi dụng để lấy đất, chỉ trồng những cây mọc nhanh, ngắn ngày như keo mà không theo chức năng thì rất không ổn.

Bởi vậy, tránh bị lợi dụng, khi doanh nghiệp đăng ký, xin giao đất trồng cây thì yêu cầu phải có kế hoạch trồng, chăm sóc và bảo vệ cụ thể, song song với đó phải giám sát chặt chẽ. Mặt trận Tổ quốc, đại biểu Quốc hội, cộng đồng địa phương... sẽ thực hiện việc giám sát này.

Theo đề án đã phê duyệt, đến hết năm 2025, cả nước trồng được một tỷ cây xanh, trong đó 690 triệu cây trồng phân tán ở các khu đô thị và vùng nông thôn, 310 triệu cây trồng tập trung trong rừng phòng hộ, rừng đặc dụng và trồng mới rừng sản xuất, nhằm góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, cải thiện cảnh quan và ứng phó với biến đổi khí hậu, phát triển kinh tế xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân và sự phát triển bền vững của đất nước.

Tại khu vực đô thị, cây xanh được trồng trên vỉa hè đường phố, công viên, vườn hoa, quảng trường; trong khuôn viên các trụ sở, trường học, bệnh viện, nhà máy, xí nghiệp, khu công nghiệp, khu chế xuất, các công trình tín ngưỡng, vườn nhà và các công trình công cộng khác.

Tại khu vực nông thôn, cây xanh được trồng trên đất vườn nhà, hành lang giao thông, ven sông, kênh, mương, bờ vùng, bờ thửa, nương rẫy; trong khuôn viên các trụ sở, trường học, bệnh viện, nhà máy, xí nghiệp, khu công nghiệp, khu chế xuất, các công trình tín ngưỡng và các công trình công cộng khác; kết hợp phòng hộ trong khu canh tác nông nghiệp và các mảnh đất nhỏ phân tán; các khu vực có nguy cơ sạt lở cao, đất bị suy thoái, sa mạc hóa, bãi thải khai thác khoáng sản và đất chưa sử dụng khác.

Đối với rừng đặc dụng, trồng các loài cây bản địa có phân bố tự nhiên trong hệ sinh thái của rừng đặc dụng đó; đối với rừng phòng hộ, trồng các loài cây có bộ rễ sâu bám chắc, ưu tiên cây bản địa, sinh trưởng được trong điều kiện khắc nghiệt và có khả năng chống chịu tốt; đối với rừng sản xuất, trồng các loài cây có năng suất, chất lượng cao, khuyến khích sử dụng các giống cây sản xuất bằng mô, hom, kết hợp trồng cây gỗ nhỏ mọc nhanh và cây gỗ lớn dài ngày.

Về địa điểm trồng, với đất rừng phòng hộ, diện tích đất quy hoạch cho phát triển rừng phòng hộ, trong đó đặc biệt ưu tiên trồng rừng phòng hộ đầu nguồn và trồng rừng phòng hộ vùng ven biển.

Với đất rừng đặc dụng, diện tích đất chưa có rừng, chưa đủ tiêu chí thành rừng trong phân khu phục hồi sinh thái và phân khu dịch vụ, hành chính của rừng đặc dụng là vườn quốc gia, khu dự trữ thiên nhiên, khu bảo tồn loài - sinh cảnh và khu bảo vệ cảnh quan; diện tích đất được quy hoạch trồng mới rừng sản xuất.

Thành Luân