Trốn đóng BHXH có thể bị phạt tiền tỷ, ngồi tù đến 7 năm

Tổng nợ hơn 16.600 tỷ đồng

Theo thống kê của BHXH Việt Nam, tính đến hết 31/10/2017, tổng số tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN của BHXH các tỉnh, TP là 16.602 tỷ đồng, giảm 64 tỷ đồng so với tháng trước, tỷ lệ nợ bằng 6,3% so với kế hoạch thu năm 2017, tăng 0,3% so với cùng kỳ năm trước.

Cụ thể, nợ BHXH 11.433 tỷ đồng, chiếm 68,8% tổng số nợ; nợ BHTN là 613 tỷ đồng, chiếm 3,7% tổng số tiền nợ; nợ BHYT là 4.556 tỷ đồng, chiếm 27,4% tổng số tiền nợ.

Trong tổng số nợ BHXH, BHYT, BHTN có 2.991 tỷ đồng là số tiền ngân sách Nhà nước chưa chuyển cho các đối tượng do ngân sách đóng, hỗ trợ đóng BHYT, chiếm 65,7% tổng số nợ BHYT.

Đáng chú ý, tình trạng trốn đóng BHXH tại các doanh nghiệp vẫn diễn ra phức tạp. Hiện, có đến 102.900 đơn vị đang nợ BHXH của 2,6 triệu lao động, tương đương với số tiền 14.700 tỷ đồng.

Để đảm bảo quyền lợi người lao động, BHXH Việt Nam đã tiến hành kiểm tra, thanh tra liên ngành và thanh tra chuyên ngành. Tính đến hết tháng 10, BHXH Việt Nam đã tiến hành thanh tra, kiểm tra 11.804 đơn vị sử dụng lao động.

Qua đó, đã phát hiện 28.942 lao động chưa đóng, đóng thiếu thời gian phải tham gia với số tiền 60.506 triệu đồng; đã lập biên bản vi phạm hành chính đối với 356 đơn vị sử dụng lao động với số tiền xử phạt là 4.862 triệu đồng (đã thu 843 triệu đồng).

Cơ quan BHXH cũng đã khởi kiện 8.800 vụ với số tiền khoảng 6.000 tỷ đồng. Tòa án các cấp đã xử 3.986 vụ, tương đương với 16% tổng số nợ, số vụ.

Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Phạm Lương Sơn cho biết, từ ngày 1/1/2018 tới đây, khi Bộ luật Hình sự (sửa đổi) chính thức có hiệu lực và có đầy đủ văn bản hướng dẫn, BHXH Việt Nam sẽ chuyển hồ sơ các doanh nghiệp cố tình nợ đọng, trốn đóng BHXH của người lao động sang cơ quan cảnh sát điều tra để xử lý hình sự.

Pháp nhân phạm tội phạt tiền đến 3 tỷ đồng

Điều 126 Bộ luật Hình sự (sửa đổi) quy định, người nào có nghĩa vụ đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động mà gian dối hoặc bằng thủ đoạn khác để không đóng hoặc không đóng đầy đủ theo quy định từ 6 tháng trở lên thuộc một trong những trường hợp sau đây, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 1 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 1 năm đối với hành vi: Trốn đóng bảo hiểm từ 50.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng; hoặc trốn đóng bảo hiểm cho từ 10 người đến dưới 50 người lao động.

Phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm đối với hành vi: Phạm tội 2 lần trở lên; Trốn đóng bảo hiểm từ 300.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng;Trốn đóng bảo hiểm cho từ 50 người đến dưới 200 người; Không đóng số tiền bảo hiểm đã thu hoặc đã khấu trừ của người lao động quy định tại điểm a hoặc điểm b khoản 1 Điều này.

Phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc bị phạt tù từ 2 năm đến 7 năm đối với các hành vi: Trốn đóng bảo hiểm 1.000.000.000 đồng trở lên; Trốn đóng bảo hiểm cho 200 người trở lên; Không đóng số tiền bảo hiểm đã thu hoặc đã khấu trừ của người lao động quy định tại điểm b hoặc điểm c khoản 2 Điều này.

Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.

Điều 126 còn quy định rõ, pháp nhân thương mại phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng; thuộc trường hợp quy định tại khoản 2, thì bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng; thuộc trường hợp quy định tại khoản 3, thì bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 3.000.000.000 đồng.

Gian lận BHXH, BHTN phạt tù có thể đến 10 năm

Cùng với tội trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động, Bộ Luật Hình sự sửa đổi cũng hình sự hóa hành vi gian lận BHXH, BHTN

Điều 214 quy định rõ, người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, chiếm đoạt tiền BHXH, BHTN từ 10.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại từ 20.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng mà không thuộc trường hợp quy định tại một trong các Điều 174, 353 và 355 của Bộ luật này, thì bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm đối với hành vi: Lập hồ sơ giả hoặc làm sai lệch nội dung hồ sơ BHXH, hồ sơ BHTN lừa dối cơ quan BHXH;Dùng hồ sơ giả hoặc hồ sơ đã bị làm sai lệch nội dung lừa dối cơ quan BHXH hưởng các chế độ BHXH, BHTN.

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 1 năm đến 5 năm: có tổ chức; có tính chất chuyên nghiệp; chiếm đoạt tiền BHXH, BHTN từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng; gây thiệt hại từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng; dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt; tái phạm nguy hiểm.

Thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 5 năm đến 10 năm: chiếm đoạt tiền BHXH, BHTN 500.000.000 đồng trở lên; gây thiệt hại 500.000.000 đồng trở lên.

Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.

Trần Kiên