Triển vọng từ sản xuất và chế biến tảo xoắn Spirulina

Những thành công bước đầu của dự án đã mở ra hướng phát triển kinh tế mới, mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, địa phương và xã hội.

Giới thiệu quy trình sản xuất tảo xoắn

Bước ngoặt đầu tư

Ngay sau khi đến tuổi nghỉ hưu và bàn giao trách nhiệm Tổng giám đốc Công ty Xây dựng Lũng Lô (Bộ Quốc Phòng) cho thế hệ kế tiếp, Đại tá Nguyễn Văn Hùng đã thành lập Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng Long Thành và đầu tư vào Dự án Khu dân cư, du lịch và dịch vụ đền Cờn ngay trên mảnh đất quê hương Quỳnh Lưu, Nghệ An (thị xã Hoàng Mai ngày nay).

Ông Hùng cho biết, trong quá trình đầu tư, xây dựng dự án tại đền Cờn, ông vô tình được dùng thử sản phẩm tảo xoắn và cảm thấy hiệu quả rõ rệt. “Sản phẩm tảo xoắn đã “cứu” tôi thoát khỏi cơn bạo bệnh lịch sử, khi đột ngột bị một cơn đột quỵ tưởng như làm tôi phải “đầu hàng” với công trình nhiều tâm huyết còn dang dở. Nhưng chính nhờ có tảo xoắn, tôi đã vượt qua cơn đột quỵ, lại được tiếp tục với công việc”, ông Hùng chia sẻ.

Từ đó, ông Hùng gặp gỡ với nhiều nhà khoa học để hiểu hơn đặc tính, công dụng của tảo xoắn. Ông kể, “Khi tôi sử dụng và tìm hiểu về sản phẩm tảo xoắn, thì Công ty TNHH Công nghệ sinh học phục vụ đời sống - sản xuất - thương mại - du lịch Thanh Mai - một doanh nghiệp nhỏ tại xã Quỳnh Lương, huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An cũng nuôi trồng, chế biến sản phẩm này, song đang gặp khó khăn, có mong muốn được chuyển nhượng. Vì thế, năm 2016, tôi đã mua và quyết tâm phục dựng lại. Đó là Công ty Hidumi Pharma hiện nay”.

Cũng theo ông Hùng, hiện nhu cầu trên thế giới cũng như ở Việt Nam về sản phẩm chế biến từ tảo Spirulina sử dụng làm thực phẩm chức năng giàu dinh dưỡng, có giá trị ứng dụng trong y học rất lớn, nhưng chưa nhiều người dân được tiếp cận, sử dụng. Bởi, việc sản xuất tảo xoắn Spirulina gặp nhiều khó khăn do công nghệ phức tạp, chi phí đầu tư lớn. Vấn đề đặt ra, làm thế nào để sản xuất được tảo xoắn Spirulina trong điều kiện nhân tạo theo quy mô công nghiệp nhằm tạo được lượng sản phẩm lớn, giá cả hợp lý, nhưng vẫn đảm bảo được số lượng, chất lượng, đáp ứng nhu cầu thị trường.

Xuất phát từ thực tế đó và qua trải nghiệm của bản thân, gia đinh, ông rất mong muốn được phát triển mạnh mẽ sản phẩm này, trước mắt giúp người dân, nhất là những người có thu nhập thấp, người mắc bệnh hiểm nghèo có điều kiện tiếp cận, sử dụng các sản phẩm từ tảo Spirulina chất lượng cao, giá thành hợp lý. Sau khi hoàn thành các thủ tục tiếp nhận doanh nghiệp nuôi trổng tảo xoắn, ông Hùng tiếp tục trao đổi với các chuyên gia, nhà khoa học ở Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN), Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Điều đặc biệt và cũng là duyên may, dự án do ông đề xuất đã được Ngân hàng Thế giới và Bộ KH&CN tài trợ thông qua Dự án “Đẩy mạnh đổi mới sáng tạo thông qua nghiên cứu, khoa học và công nghệ” (Dự án FIRST).

Triển vọng ứng dụng lớn

Theo đó, Dự án “Nghiên cứu ứng dụng các giải pháp công nghệ để phát triển sản xuất và chế biến tảo xoắn Spirulina và đẩy mạnh thương mại hóa các sản phẩm chế biến từ tảo” đã được triển khai từ tháng 12/2016 đến tháng 12/2018 với kinh phí 15 tỷ đồng. Dự án ứng dụng các giải pháp công nghệ tiên tiến để hoàn thiện, phát triển công nghệ sản xuất, chế biến tảo xoắn Spirulina trên quy mô công nghiệp, từ đó nâng cao sức cạnh tranh, đẩy mạnh thương mại hóa sản phẩm trên thị trường trong và ngoài nước.

Ông Hùng cho biết, đến nay Công ty đã tuyển chọn được giống tảo Spirulina có khả năng sản xuất sinh khối lớn, hàm lượng các hợp chất hữu cơ giá trị cao. Nghiên cứu được các sản phẩm chế biến từ tảo Spirulina theo hướng sử dụng làm thực phẩm chức năng và thức ăn bổ sung trong chăn nuôi/nuôi trồng thủy sản. Đồng thời, nghiên cứu ứng dụng tảo Spirulina để xử lý nước thải trong nuôi trồng thủy sản và quy trình sản xuất phân bón hữu cơ từ tảo Spirulina.

Đặc biệt, hiện dự án đang hợp tác với GS.TS Perter Monfort (CHLB Đức) cùng một số nhà khoa học nghiên cứu công nghệ tách chiết, phân lập các hợp chất màu chlorophyll từ spirulina và điều chế các dẫn xuất của Chlorophyll thành Chlorin e6 trimethylester và Chlorin e6 monomethylester để ứng dụng điều trị bệnh ung thư bằng liệu pháp quang.

Theo ông Hùng, GS.TS Perter Monfort không chỉ tham gia nghiên cứu mà còn mang cả thiết bị từ Đức sang, cùng kết hợp với các thiết bị do Bộ KH&CN tài trợ để chiết xuất ra chất Chlorins 6. Hiện chất Chlorins 6 bước đầu đã được nghiên cứu, chiết xuất trong phòng thí nghiệm.

Theo các chuyên gia, sản phẩm công nghệ Chlorin e6 trimethylester, Chlorin e6 monomethy có giá trị ứng dụng cao trong y dược và tạo tiền đề cho các nghiên cứu về quang trị liệu bệnh ung thư là kết quả khoa học rất mới, sẽ có giá trị, ý nghĩa khoa học rất cao, mở ra triển vọng ứng dụng tảo Spirulina trong điều trị bệnh ung thư ở Việt Nam.

Ngoài ra, dưới sự hỗ trợ của Bộ KH&CN, Công ty tiếp tục nghiên cứu, nuôi trồng đông trùng hạ thảo. Các chuyên gia đánh giá, sản phẩm đạt khoảng 85 – 90% hàm lượng các hoạt chất so với sản phẩm thu hoạch từ tự nhiên ở vùng Tây Tạng, Tân Cương, Trung Quốc. Đồng thời, nghiên cứu, sản xuất đậu tương lên men Natto Kinaza theo tiêu chuẩn và công nghệ Nhật Bản. Cả 3 sản phẩm đều có chất lượng tương đương nhưng có giá cả thấp hơn 10 lần so với sản phẩm nhập ngoại.

“Trước đây Công ty hoạt động ở quy mô nhỏ, nhưng khi được Bộ KH&CN đầu tư thông qua việc triển khai dự án, chúng tôi đã làm chủ được quy trình, công nghệ nuôi phù hợp, tận dụng nguồn nước ven biển, chủ động về con giống và kiểm soát được quá trình nuôi. Với 3 sản phẩm tảo xoắn Spirulina, đông trùng hạ thảo, đậu tương lên men Natto Kinaza, Công ty đã đạt doanh thu ban đầu 3-4 tỷ đồng/năm và đang ngày càng mở rộng thị trường. Dự kiến, khi kết thúc dự án, chỉ tính riêng tảo Spirulina sẽ có công suất 20 tấn/năm”, ông Hùng chia sẻ.

Ông Phạm Văn Diễn – Cán bộ phụ trách Tiểu hợp phần tài trợ cho các doanh nghiệp mới về KH&CN và đổi mới sáng tạo của Dự án FIRST: Dự án trên đã góp phần xây dựng quy trình sản xuất, chế biến tảo xoắn tiên tiến phù hợp với điều kiện của Việt Nam; đồng thời tạo việc làm, thu nhập cho hàng trăm lao động ở địa bàn, góp phần xóa đói, giảm nghèo, tạo sinh kế cho người dân, mở ra hướng phát triển kinh tế mới và nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp.

Quỳnh Nga