Triển khai Tuần lễ 'Dinh dưỡng và Phát triển'

Theo nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng, những thập kỷ gần đây, người Việt đã có nhiều thay đổi về chế độ ăn uống và thói quen ăn uống vì lý do toàn cầu hóa, đô thị hóa và tăng thu nhập.

Nhân viên y tế đang đo chiều cao cho trẻ em tại huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ. Ảnh: Văn Tiến

Bên cạnh đó, người dân đã thay đổi từ các món ăn chủ yếu làm từ thực vật và giàu chất xơ (gạo và rau/củ/quả) sang chế độ ăn uống giàu calo, nhiều tinh bột mịn, đường, chất béo, muối, thực phẩm chế biến sẵn, thịt và các sản phẩm nguồn gốc động vật khác.

Tuy nhiên hiện một bộ phận các gia đình có chế độ ăn uống thiếu lành mạnh và lối sống ít vận động đã khiến tỷ lệ thừa cân béo phì và các bệnh không lây nhiễm gia tăng nhanh chóng ở Việt Nam.

Qua cuộc điều tra năm 2017- 2018 tại 75 trường (Tiểu học, THCS và THPT) thuộc 25 xã/phường của TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và tỉnh Thái Nguyên, Nghệ An và Sóc Trăng cho thấy có sự tồn tại đồng thời cả hai thái cực về suy dinh dưỡng là thiếu cân và thừa cân béo phì ở trẻ em và có sự khác biệt theo vùng.

Trẻ em ở vùng nông thôn có tỷ lệ suy dinh dưỡng (thể thiếu cân, chiều cao thấp) cao hơn ở thành phố, ngược lại thì thừa cân béo phì tập trung cao ở vùng thành thị, đồng thời cấp học càng thấp thì tỷ lệ thừa cân béo phì càng cao.

Theo kết quả của cuộc điều tra thì học sinh tiểu học ở thành phố có tỷ lệ thừa cân béo phì rất cao 41.9% và nông thôn 17,8%, tỷ lệ thấp còi tương ứng là 3.9% và 10.7%; Học sinh trung học cơ sở thì thừa cân béo phì là 30.5% ở thành thị và ở nông thôn là 11.2%, mặc dù vậy tỷ lệ thấp còi lên tới 20,1% ở nông thôn và 3,8% ở thành thị;

Học sinh trung học phổ thông thì tỷ lệ thừa cân béo phì thấp hơn so với học sinh tiểu học và THCS, nhưng tỷ lệ này ở thành thị cũng cao hơn vùng nông thôn, lần lượt là 13,5% và 6,2%, tỷ lệ thấp còi ở học sinh THPT nông thôn vẫn chiếm tỷ lệ cao 14,9% và 8,6% là học sinh thành thị.

Nguyên nhân của thừa cân béo phì ở trẻ em học đường là do chế độ ăn quá dư thừa, ăn quá nhiều so với nhu cầu và thói quen ít hoạt động thể lực.

Do vậy trong Tuần lễ “ Dinh dưỡng và Phát triển”, Viện Dinh dưỡng quốc gia đã chọn huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ là mô hình điểm của toàn quốc để tổ chức triển khai các hoạt động của Tuần lễ, với thông điệp chính là “Dinh dưỡng hợp lý là nền tảng của sức khỏe”.

Theo bác sỹ Nguyễn Văn Tiến, Trung tâm Giáo dục Truyền thông dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng, thực hiện ăn uống lành mạnh và duy trì lối sống năng động, tích cực đó là thông điệp quan trọng của Tuần lễ Dinh dưỡng và phát triển năm nay.

Thông qua Tuần lễ, cán bộ y tế sẽ tuyên truyền sâu rộng tới người dân về dinh dưỡng hợp lý, dinh dưỡng lành mạnh ăn đủ so với nhu cầu với từng lứa tuổi, giới tính, tình trạng sinh lý và mức độ hoạt động thể lực.

Qua buổi thực hành bữa ăn bổ sung, bữa ăn hợp lý tại gia đình các bà mẹ được trang bị kiến thức thực hành về dinh dưỡng hợp lý.

Bác sỹ Tiến khuyến cáo người dân sử dụng đa dạng các loại thực phẩm sẵn có ở địa phương cho bữa ăn gia đình; Tăng cường ăn các loại rau/củ và trái cây; các loại hạt (đậu, đỗ, vừng lạc…); Hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm chế biến sẵn có nhiều đường ngọt, muối, chất béo. Không ăn mặn.

Ngoài ra, mỗi gia đình cần thực hành cân và đo chiều cao cho trẻ và các thành viên trong gia đình thường xuyên để phát hiện sớm nguy cơ thiếu cân, thừa cân béo phì, thấp còi ở trẻ em; đồng thời duy trì cân nặng ở mức “nên có” với người trưởng thành để phòng tránh thừa cân béo phì cũng như suy dinh dưỡng trường diễn.

D.Ngân