Tranh luận khoa học về vaccine Sputnik V: Nga điềm tĩnh

Vào đầu tháng 9, The Lancet đã công bố kết quả của một thử nghiệm lâm sàng hai giai đoạn đối với vaccine Sputnik V. Ngay sau đó, một số nhà khoa học trên khắp thế giới đã công bố một bức thư ngỏ trên trang web Cattivi Scienziati của Ý, là trang mạng chuyên vạch trần các nghiên cứu giả khoa học.

Nhà khoa học Mỹ và Ý cho rằng công bố khoa học vaccine Sputnik V của Nga trên The Lancet là thiếu minh bạch.

Bức thư bày tỏ nghi ngờ dữ liệu về vaccine ngừa COVID-19 của Nga là thiếu chính xác.

Theo đó, 26 nhà khoa học từ các trường Đại học ở Mỹ, Ý và nhiều quốc gia khác đã đồng thuận gửi một bức thư ngỏ, nhấn mạnh rằng, họ phát hiện một số mâu thuẫn trong thống kê thử nghiệm vaccine của Nga.

Cùng ngày Nga công bố kết quả nghiên cứu và thử nghiệm vaccine Sputnik V của họ trên The Lancet, Tạp chí khoa học hàng đầu này cũng đăng một bài báo ghi nhận ý kiến của một số chuyên gia đánh giá sơ bộ về công bố vaccine của Nga.

Phó Giáo sư Naor Bar-Zeev, Trường Y tế Công cộng Johns Hopkins Bloomberg và Tiến sĩ Tom Inglesby, Giám đốc Trung tâm An ninh Y tế tại Trường Bloomberg cho rằng, tương tự như các nghiên cứu trước đó, những kết quả này là "đáng khích lệ nhưng nhỏ".

Nói cách khác, không có cách nào để biết liệu phản ứng miễn dịch tương tự có xảy ra ở người lớn tuổi hay không và chúng ta vẫn chưa biết liệu vaccine Sputnik V của Nga có thực sự ngăn ngừa nhiễm bệnh hay không.

Các nhà khoa học cho rằng, việc chứng minh rằng vaccine COVID-19 an toàn sẽ là điều "quan trọng" để công chúng tin tưởng và sẵn sàng mua vaccine. Các nhà nghiên cứu viết: “Các kết quả an toàn cho đến nay là đáng yên tâm, nhưng các nghiên cứu cho đến nay là quá nhỏ để giải quyết các tác dụng phụ nghiêm trọng hiếm gặp hoặc ít gặp hơn”.

Nhận xét này được đưa ra do trong công bố của các nhà phát triển vaccine Sputnik V có thông tin rằng, một hạn chế mà các tác giả lưu ý trong nghiên cứu là thử nghiệm này không có nhóm đối chứng, những người được tiêm giả dược thay vì vaccine. Nhóm đối chứng thường là thành phần quan trọng của các thử nghiệm lâm sàng để giúp bảo đảm rằng các hiệu quả thấy được chỉ do bản thân vaccine chứ không phải do yếu tố bên ngoài.

Sau khi nhận được bức thư, ban biên tập của tạp chí The Lancet đã đề nghị phía các nhà khoa học Nga trả lời các thắc mắc này.

Theo Alexey Kuznetsov, trợ lý của Bộ trưởng Bộ Y tế Nga, những nhà phát triển vaccine Sputnik V đã gửi "phản hồi chi tiết đến biên tập viên của tạp chí The Lancet."

“Viện Gamaleya bác bỏ những cáo buộc của một nhóm các nhà khoa học về tính không chính xác của dữ liệu thống kê được công bố trên tạp chí The Lancet" - thông báo từ Phó Giám đốc Viện Gamaleya Denis Logunov nhấn mạnh.

Trước đó, Alexander Kabanov, Phó Viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học Nga và Giáo sư của Đại học Bắc Carolina, Đại học Quốc gia Moscow đánh giá rằng, việc các nhà khoa học phê bình một công bố khoa học trên The Lancet là điều hết sức bình thường do các quan điểm nghiên cứu khoa học. Đặc biệt là trong bối cảnh một vaccine được công bố sớm nhằm giải quyết vấn đề cấp bách cho toàn thế giới ở giữa đại dịch.

Ông Kabanov cho rằng, sự chỉ trích của các nhà khoa học Mỹ và Ý đối với vaccine ngừa COVID-19 của Nga không có nghĩa là kết quả công bố vaccine có sai sót.

Nhớ lại, 3 tháng trước, các bài báo của nhà khoa học Mỹ về thuốc điều trị COVID-19 cũng đã bị gỡ khỏi tờ Tạp chí này sau khi bị chỉ trích về kết quả được công bố và các nhà khoa học Mỹ đã từ chối cung cấp dữ liệu chính về kết quả nghiên cứu của họ.

Vaccine ngừa COVID-19 Sputnik V được Tổng thống Nga Vladimir Putin công bố vào ngày 11/8. Dự kiến vaccine sẽ được giới thiệu vào năm 2021. Hiện vaccine này đang trong giai đoạn thử nghiệm thứ ba, sẽ ghi lại kết quả thử nghiệm của 40.000 người nhận được hai mũi tiêm này.

Quế Chi