Tranh chấp thương mại ngày càng phức tạp và đa dạng

Năm qua, có trên 60 quốc gia có doanh nghiệp tại Việt Nam là các bên tranh chấp được VIAC xử lý.

Thông tin trên được Trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC) cho biết tại buổi tọa đàm trọng tài và báo chí diễn ra ở TP HCM.

Phức tạp vì có yếu tố nước ngoài

Theo VIAC cho biết, thống kê trong năm 2018 số vụ tranh chấp trong doanh nghiệp được đơn vị này xử lý tăng gấp 1,5 lần so với năm 2017, chất lượng các hoạt động cũng tăng cao. Trong số đó, các vụ tranh chấp trở nên phức tạp hơn rất nhiều do có yếu tố nước ngoài.

Cụ thể trong năm qua có trên 60 quốc gia có doanh nghiệp tại Việt Nam là các bên tranh chấp được VIAC xử lý. Có những giai đoạn các vụ việc tranh chấp thương mại có đến 90% có yếu tố nước ngoài. Tuy nhiên theo thống kê, trong các vụ tranh chấp thời gian 150 ngày là thời gian trung bình giải quyết một vụ tranh chấp tại VIAC, có 1% phán quyết trọng tài VIAC bị hủy trong vòng 5 năm qua…

Hoạt động tranh chấp thương mại cũng trở nên đa dạng và có sự dịch chuyển trong những năm gần đây. Cụ thể theo, ông Vũ Ánh Dương, Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng thư ký VIAC cho biết, các tranh chấp đa dạng ngành nghề ở nhiều lĩnh vực như thương mại, đầu tư, sản phẩm, dịch vụ… Bên cạnh đó, số vụ tranh chấp giữa doanh nghiệp Việt Nam với các nước, tương đồng với các quốc gia có hoạt động đầu tư, thương mại… lớn tại thị trường Việt Nam.

Theo ông Dương, trước đây có những giai đoạn tập tranh chủ yếu 100 tranh chấp ở lĩnh vực hàng hóa. Thế nhưng trong năm 2018 vừa qua vấn đề tranh chấp đã có sự dịch chuyễn khi lịch đa dạng, có những tranh chấp về xây dựng, đầu tư, dịch vụ...

Chọn hòa giải ngoài tòa án

Vấn đề tranh chấp thương mại ở Việt Nam hiện nay ngày càng trở nên phức tạp và số lượng tăng cao đã tạo nên một áp lực không nhỏ lên tòa án. Bởi vậy theo các chuyên gia, hiện nay các doanh nghiệp nên lựa chọn các giải pháp giải quyết tranh chấp khác ngoài tòa án như việc lựa chọn trọng tài hòa giải. Điều này sẽ giảm bớt áp lực lên tòa án và hiệu quả giải quyết tranh chấp cũng nhanh hơn, thuận tiện hơn.

Tọa đàm trọng tài và báo chí đã nêu lên nhiều vấn đề trong tranh chấp thương mại hiện nay

Về vấn đề này, theo ông Châu Việt Bắc, Phó Giám đốc phụ trách VIAC tại TP.HCM cho biết, trọng tài và hòa giải viên là một phương thức giải quyết tranh chấp đặc thù hiện nay, cung cấp dịch vụ hòa giải thương mại theo Nghị định 22/2017/NĐ-CP ngày 24/02/2017 của Chính phủ về hòa giải thương mại. Do đó, cộng đồng doanh nghiệp cần hiểu đúng và vai trò quan trọng của trọng tài và hòa giải thương mại, trong xu hướng xã hội hóa hoạt động tư pháp theo chủ trương của Nhà nước. Đặc biệt, tham gia giải quyết tranh chấp tại VIAC, các bên luôn được đảm bảo quá trình tố tụng nhanh chóng và bảo mật với chi phí hợp lý trên cơ sở quy trình giải quyết tranh chấp đáp ứng quyền tự do thỏa thuận và thương lượng của các bên.

Ở góc độ vĩ mô vai trò nhà nước đã có những thay đổi rõ nét trong việc hỗ trợ giải pháp hòa giải trọng tài đã làm tăng thêm tin tưởng của cộng đồng về sử dụng trọng tài. Một thực tế hiện nay hình thành các nhóm doanh nghiệp công ty mẹ, công ty con đã đưa những điều khoản mẫu lựa chọn trọng tài giải quyết tranh chấp. Về vấn đề lựa chọn trong tài hòa gải trong nước hay ở nước ngoài thì ở góc độ trong nước trọng tài Việt Nam sẽ có ưu điểm hơn với việc thi hành phát quyết. Vì những phán của trừ trọng tài ở nước ngoài khi được thi hành ở Việt Nam sẽ có nhiều thủ tục phức tạp, trong khi đó tại VIAC việc thực thi phán quyết dễ dàng và nhanh hơn.

Công Thương