Trận đánh quyết tử và ngày giỗ thầm lặng

Họ vui mừng khi hay tin đồng đội là ông Nam Lai được nhà nước tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.

Ngày truyền thống của Ðội 5

Đúng ngày mùng 1 Tết hàng năm, những cựu chiến sỹ Đội 5 thuộc Biệt động Sài Gòn đều tổ chức ngày giỗ các đồng đội đã hy sinh tại nhà ông Bảy Hôn (ấp Sa Nhỏ, xã Trung Lập Thượng, huyện Củ Chi, TPHCM). Tề tựu về lễ giỗ gồm bà Vũ Minh Nghĩa (tức Chín Nghĩa), ông Nguyễn Văn Đực, Nguyễn Đức Hòa. Họ là 4 trong tổng số 16 người đến nay còn sống. Ngoài ra, còn có vợ và con trai của ông Năm Lai (tỷ phú Mai Hồng Quế) là bà Đặng Thị Thiệp, ông Trần Kiến Xương cũng về tham dự.

Rót ly rượu xuân mời đồng đội, ông Bảy Hôn nói: “Đêm 28/1, toàn bộ 16 người trong Đội 5 không còn bịt mặt như thường ngày mà được cấp trên cho biết mặt nhau ở ấp Chánh, xã An Tịnh, huyện Trảng Bàng, tỉnh Tây Ninh. Hôm đó mọi người cắt tiết một gà trống thiến rồi uống máu ăn thề cho trận quyết tử vào Dinh Độc Lập. Trước giờ G, đồng chí Trần Hải Phụng - Tư lệnh trưởng Tư lệnh Phân khu 6 Sài Gòn - Gia Định tới động viên anh em: “Đảng ta nuôi quân ngàn thuở và sử dụng một giờ. Giờ phút này là giờ phút lịch sử của dân tộc, ngàn cân treo sợi chỉ, nên Đảng, nhà nước cần các đồng chí quyết tử cho tổ quốc quyết sinh”.

Tuổi cao, không về tham dự được, nhưng khi hỏi về trận đánh của Đội 5, cấp dưới của mình, Đại tá Trần Minh Sơn (bí danh Bảy Sơn, 92 tuổi) nguyên là Chỉ huy phó kiêm Tham mưu trưởng Biệt động Sài Gòn nói: “Mùng 1 Tết là ngày mà các cựu binh đội 5 còn sống cùng con cháu các chiến sĩ đã mất nhớ đến và tìm về hàn huyên. Với các cựu binh như: Bảy Hôn, Chín Nghĩa, Đực, Hòa… hễ có dịp ngồi lại với nhau là ôn lại trận đánh huyền thoại. Đó là ký ức một thời mãi không phai mờ và theo họ đến hết cuộc đời”.

Trận quyết tử oai hùng

Nữ biệt động Vũ Minh Nghĩa bồi hồi nhớ: “Đội 5 Biệt động thành gồm 16 người tập kết tại nhà anh Năm Lai (số 287/70 Nguyễn Đình Chiểu, quận 3, nay là Di tích lịch sử cấp Quốc gia) vào đúng mùng 1 Tết, ngay sát nách các cơ quan đầu não của chính quyền Sài Gòn lúc bấy giờ. Và hơn 1 giờ sáng mùng 2 Tết, chúng tôi bước vào trận đánh để đời”.

“Ðội 5 Biệt động thành đã chiến đấu tới cùng trong suốt ngày mùng 2 Tết Mậu Thân. Chúng tôi đã chiến đấu anh dũng tới giọt máu cuối cùng. Khi Hiệp định Paris được ký kết vào năm 1973, những thành viên đội 5 được chuyển về các nhà tù ở Sài Gòn để chuẩn bị trao trả. Riêng ông Bảy Hôn tổ chức cuộc vượt ngục vào cuối năm 1973 ở nhà lao Hố Nai, TP Biên Hòa, số còn lại cũng được trao trả vào năm 1974”.

Cựu binh Nguyễn Văn Ðực nhớ lại

Trước đó, sau khi đón giao thừa Mậu Thân 1968 xong, tại căn cứ ở Củ Chi, cô gái trẻ biệt động Sài Gòn Chín Nghĩa cùng 5 anh em biệt động ra bến xe về thẳng nội đô. Sáng mùng 1 Tết, xe đò không chạy, cả nhóm phải nhờ một xe lam chở gia đình đi chúc Tết quá giang về tới Hóc Môn. Khi đó Chín Nghĩa đề nghị các đồng đội cứ tạm ở lại nơi này, còn bà vô nội đô trước, tìm cách kiếm xe quay lại đón. Thế là cả nhóm vào thẳng nhà anh Lê Tấn Quốc (Ba Quốc), cũng là chiến sĩ biệt động tại chợ Hòa Hưng nay là quận 3, trú lại.

“Thời điểm này sát giờ nổ súng lắm mà xe cộ ngày Tết không chạy, nên từng người phải di chuyển bằng xe gắn máy. Một người phải chở hai người, về cứ điểm tại căn nhà có hầm chứa vũ khí của anh Năm Lai. Ðêm mùng Một Tết Mậu Thân, anh Tô Hoài Thanh (tức Ba Thanh) họp toàn bộ anh em đã về tuyên bố: Bộ Tư lệnh Biệt động thành giao cho Ðội 5 đánh thẳng vào Dinh Ðộc Lập ngay đêm nay. Mọi phương án tiến công đã thông qua và Bộ Tư lệnh Biệt động thành đã duyệt. Ðội lấy hướng tiến công theo đường Nguyễn Du đánh cổng phía nam của Dinh, rồi triển khai đánh chiếm cổng chính, chờ đại quân ta đánh tràn vào”, bà Chín Nghĩa nhớ lại.

Ông Bảy Hôn tiếp lời: “Lúc này ai cũng lo là Dinh Ðộc Lập được hệ thống bảo vệ vòng trong, vòng ngoài rất chặt. Anh Ba Thanh, chỉ huy trưởng trận đánh phổ biến, kế hoạch của Bộ Tư lệnh Biệt động thành giờ G là đúng 2 giờ sáng tất cả các điểm đánh trong nội đô Sài Gòn đều đồng loạt phát hỏa. Thế là cả đội xuất phát bằng 3 chiếc xe tải nhỏ và hai chiếc Honda “hộ tống”. Chiếc xe đi đầu có ba chiến sĩ biệt động chở khối thuốc nổ lớn trên 200 kg. Hai xe sau cách nhau một khoảng ngắn chở tám người và vũ khí gồm súng AK, lựu đạn, B.40 và súng ngắn K.54. Hai xe Honda có bốn chiến sĩ mang súng ngắn chạy áp hai xe. Khi xe đầu tiên vào đến đường Nguyễn Du thì chỉ huy trưởng Ba Thanh ra lệnh tiêu diệt những tên lính gác này”.

Xe vừa tấp đến Dinh Độc lập, ông Bảy Hôn ngồi ở xe đi tiên phong, hai tay hai súng K54 hạ gục hết nhóm lính gác cổng. Tiếp đến, xe tải nhỏ chở khối thuốc nổ đến cổng kích nổ rồi đâm thẳng vào cổng của Dinh, nhưng do để trong hầm lâu bị ẩm, dây cháy chậm không bén lửa. Lúc này, nghe tiếng súng nổ, lực lượng bảo vệ trong Dinh tràn ra cổng để triển khai phòng ngự. Vậy là cả Ðội 5 với 15 chiến sĩ phải triển khai đánh địch ngay tại cổng ngoài của Dinh Ðộc Lập.

Trên nóc dinh, các ổ súng đại liên của địch lia xuống liên tục. Chỉ huy đội 5 Ba Thanh hi sinh tại chỗ. 4 chiến sĩ biệt động khác lọt vào khu vực Dinh, chiếm được trận địa bằng B40, nhưng sau đó địch củng cố, tăng cường và phản công lại, 7 chiến sĩ khác hi sinh. Lúc này, lực lượng chi viện không thể vào trung tâm Sài Gòn do đối mặt với địch từ vòng ngoài. Đúng 5 giờ 30 sáng mùng 2 Tết, 8 thành viên đội 5 phải rút vào một cao ốc xây dở ven đường Nguyễn Du cố thủ trong vòng vây của hàng ngàn quân địch. Rồi thêm một chiến sĩ hi sinh. Đến rạng sáng mùng 3 Tết, 7 người bám theo đường ống nước của cao ốc tụt xuống rồi ẩn trên căn gác gỗ của một căn nhà. Nhưng ngay sáng hôm đó, tất cả đều sa vào tay địch trong cuộc lùng sục quy mô.

Ðình Du - Nguyên Quốc