Trám lỗ hổng pháp luật

Trong phần thẩm vấn các bị cáo và người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan, để làm rõ vì sao đường dây đánh bạc online trá hình do Phan Sào Nam và Nguyễn Văn Dương điều hành lại có thể dễ dàng thu hàng nghìn tỷ đồng từ các loại thẻ cào viễn thông và thẻ game, cơ quan công tố đã công khai các văn bản trả lời của các Bộ: TT-TT, NHNN, Công thương. Theo đó, Bộ TT-TT thừa nhận chịu trách nhiệm quản lý nhà nước về viễn thông, trong đó có thẻ thanh toán dịch vụ viễn thông. Song, việc cho phép dùng thẻ viễn thông để thanh toán cho game là trách nhiệm của NHNN và Bộ Công thương.

Bộ TT-TT cũng khẳng định, các loại game online, trong đó có game Rikvip, Tip.clup không phải là dịch vụ viễn thông. Theo đó, thẻ cào game là do các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử trên mạng tự phát hành và tự quản lý với mục đích thanh toán cho các dịch vụ của chính doanh nghiệp này. Việc phát hành thẻ game không nằm trong danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện hay cấm kinh doanh. Thế nhưng do cờ bạc bị cấm nên bất kỳ hành vi nào có sử dụng các loại thẻ thanh toán dịch vụ viễn thông, thẻ game để phục vụ cho mục đích đánh bạc đều bị cấm.

Căn cứ công văn trả lời của Bộ TT-TT thì việc các ông trùm tổ chức đánh bạc và cho các con bạc thanh toán bằng thẻ cào điện thoại, thẻ game không thuộc trách nhiệm quản lý nhà nước của cơ quan này mà phải chịu sự giám sát của NHNN và Bộ Công thương. Tuy nhiên, tại công văn trả lời cơ quan tố tụng, Bộ Công thương lại khẳng định điều ngược lại. Bộ Công thương cho rằng, việc cung cấp phạm vi sử dụng, thẩm quyền cấp phép và trách nhiệm quản lý đối với các thẻ cào viễn thông, thẻ game là lĩnh vực thuộc quản lý của Bộ TT-TT.

Tương tự, NHNN cũng có công văn khẳng định, cơ quan này không có chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn liên quan đến việc quản lý nhà nước với các loại thẻ cào viễn thông, thẻ game mà chỉ quản lý thẻ ngân hàng. NHNN còn cho rằng, hiện Bộ TT-TT đã giao cho Cục Phát thanh truyền hình và thông tin điện tử nghiên cứu biện pháp quản lý việc sử dụng thẻ cào điện thoại, thẻ game cho thanh toán điện tử đối với các nội dung số và game online, nhằm mục đích hạn chế các hành vi vi phạm pháp luật nên đề nghị CQĐT “tham khảo thêm ý kiến của Bộ TT-TT”.

Xét về lý thuyết (tương đối), việc quản lý nhà nước về các loại hình thanh toán, giao dịch có liên quan đến tiền phải thuộc chức năng của NHNN, việc cấp phép hoạt động thương mại điện tử là trách nhiệm quản lý của Bộ Công thương, còn Bộ TT-TT chịu trách nhiệm trước Chính phủ về lĩnh vực viễn thông và các hoạt động nội dung số trên internet... Theo đó, nếu các cơ quan này “ngồi lại” được với nhau, phối hợp chặt chẽ để tham mưu cho Chính phủ ban hành các quy định có liên quan đến phần trách nhiệm của bộ, ngành mình, chắc đã không có vụ án đánh bạc online hàng nghìn tỷ đồng đang xét xử.

Song, thay vì lấy đây là bài học đắt giá để cùng nhau bàn bạc, tham mưu cho Chính phủ ban hành các quy định chặt chẽ để bịt ngay các lỗ hổng pháp luật cả con voi chui lọt này, các bộ, ngành lại đổ lỗi qua lại. Ngay cả khi dù là bộ, ngành nào đứng ra nhận trách nhiệm quản lý nhà nước thì cũng khó có thể quy trách nhiệm trong vụ án đánh bạc trực tuyến hàng nghìn tỷ đồng do Nguyễn Văn Dương và Phan Sào Nam điều hành, bởi lẽ game Rikvip, Top.clup... chưa được cấp phép mà hoạt động chui. Song, đáng tiếc là không có cơ quan nào có trách nhiệm quản lý cả.

Vậy là ngay trong kỷ nguyên kỹ thuật số, thời đại công nghiệp 4.0 mà chỉ với một vấn đề quản lý thẻ thanh toán dịch vụ viễn thông và thẻ game mà có tới 3 bộ, ngành liên quan đều “không có trách nhiệm quản lý” dẫn đến hậu quả vô cùng tai hại cho xã hội. Vậy nên không ít lần, trong các cuộc làm việc với các bộ, ngành, địa phương, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã dặn đi dặn lại rằng: Bước vào thời đại công nghiệp 4.0 là một cơ hội to lớn để phát triển kinh tế - xã hội vượt bậc, song cũng lại là một thách thức to lớn đặt ra đòi hỏi các bộ, ngành, địa phương phải nâng cao hơn nữa năng lực quản lý cũng như trách nhiệm, đảm bảo không bị kẻ xấu lợi dụng.

Tất nhiên cũng không thể “trách” các bộ, ngành được, bởi không có bất cứ văn bản quy phạm pháp luật nào quy định Bộ TT-TT, NHNN, hay Bộ Công thương phải chịu trách nhiệm khi để những người lợi dụng thẻ cào điện thoại, thẻ game để tổ chức đánh bạc và đánh bạc. Và cũng tất nhiên, ai làm người ấy chịu, những người liên quan trong đường dây cơ bạc online hàng nghìn tỷ đồng do Nguyễn Văn Dương và Phan Sào Nam cầm đầu sẽ phải chịu sự trừng phạt của pháp luật về hành vi của họ. Song, dư luận xã hội cũng hy vọng các cơ quan quản lý nhà nước cần có ngay biện pháp trám lại lỗ hổng pháp luật to đùng đó.

Lê Anh Đức