TP Thanh Hóa: Dân mòn mỏi chờ dự án tái định cư

Nhiều nhà dân nơi đây đã xuống cấp, hư hỏng nghiêm trọng. Ảnh: N.Hưng

Khổ ải trăm bề

Hàng chục năm nay, người dân khu phố Tiền Phong sống sát bờ đê ngoại sông Mã. Họ đa phần là người dân làng vạn chài thuộc các hợp tác xã vận tải đường sông chuyên vận chuyển nhu yếu phẩm phục vụ kháng chiến. Từ năm 1959, họ về đây cắm lều tạm, dần dần xây dựng nhà cửa, định cư lâu dài. Hầu hết những ngôi nhà ở đây từ lâu không được nâng cấp, sửa chữa, xây mới. Nhà mọc lên san sát, ẩm thấp, chật chội.

Ông Bùi Xuân Lai, ở khu phố Tiền Phong cho biết: “Cả khu phố này có gần 200 hộ dân nhưng đa số các hộ đều sống trong những ngôi nhà tạm bợ, ẩm thấp được xây dựng từ hàng chục năm nay. Đa phần những ngôi nhà đó có từ 3 đến 5 gia đình sống chung. Cuộc sống vô cùng khốn khổ vì chật chội, mưa lũ và thiếu điện, thiếu nước sạch dùng cho sinh hoạt và ăn uống. Mỗi mùa mưa lũ về hàng trăm nhân khẩu tất tả, í ới nhau khênh vác đồ đạc lên đê tránh mà xót xa khổ cực vô cùng”.

Đi một vòng quanh khu phố Tiền Phong, chúng tôi cảm nhận thấy những ngôi nhà ở đây trông chẳng khác nào những phòng trọ tạm bợ là mấy. Đi luồn sâu trong những con hẻm nhỏ vào phía sau bờ đê ngoại sông Mã mới thấy hết được sự chênh vênh trong những ngôi nhà nằm sát mép sông. Trong những ngôi nhà ấy, hàng chục người mỗi ngày oằn mình sống “chui rúc” và có thể bị con sông Mã hung dữ nuốt bất cứ lúc nào không hay!

Anh Phạm Văn Tươi, ở khu phố Tiền Phong cho biết: “Ngôi nhà của chúng tôi chỉ cách mép nước sông Mã chừng 5m. Mỗi khi mùa mưa lũ về thì mọi thứ quanh đây đều biến thành sông. Có năm nước dâng lên đến tận nóc nhà, vợ chồng con cái lại phải dắt díu nhau chạy lên bờ đê dựng bạt ở tạm đến khi nước rút mới về. Còn mọi thứ đồ đạc trong nhà trôi nổi lềnh bềnh, cái còn, cái mất, khổ sở vô cùng”.

Nhà ở phía mép sông đã khổ thì những ngôi nhà ở gần mặt đê cũng chẳng khá hơn là bao nhiêu. Sau bao nhiêu lần đê ven sông Mã nâng cấp khiến mái đê giờ đây ngang với mái nhà của hàng chục gia đình. Những con đường xuống nhà dân giờ đây phải xây thêm hàng chục bậc thang lớn nhỏ chẳng khác nào đường xuống mê cung.

Tính đến nay, toàn khu phố Tiền Phong có gần 200 hộ sống trong những ngôi nhà tạm bợ, lụp xụp, nhiều ngôi nhà đã hư hỏng nặng, con cái lấy vợ, gã chồng muốn tách hộ để xây dựng nhà mới cũng không được vì nằm trong vùng dự án cần phải di dời, tái định cư. Nhiều hộ dân muốn bán nhà hoặc mua đất ở nơi khác là điều không thể vì có bán cũng chẳng ai mua, mà muốn mua đất ở nơi ở khác cũng chẳng có tiền.

Không những thiếu thốn, khổ sở về nhà ở mà hàng trăm hộ dân khu phố Tiền Phong ở đây cũng chung cảnh chưa có nước sạch để sinh hoạt, mà chủ yếu người dân dùng nước giếng khoan và nước sông. Được biết ở khu dân cư này không chỉ không có nước sạch mà điện lưới cũng không đủ nhu cầu sử dụng của người dân. Trạm biến áp được xây dựng từ hàng chục năm nay, khi số hộ dân, nhân khẩu của tổ dân phố Tiền Phong ít hơn so với bây giờ. Không chỉ có con người sinh sôi, nhu cầu cuộc sống cũng tăng theo, nhiều nhà sắm tivi, tủ lạnh… khiến nhu cầu nguồn điện ngày một tăng.

Lập dự án rồi …để đó!

Được biết, từ năm 2008 đến nay, cấp có thẩm quyền đã phê duyệt 3 dự án liên quan đến khu phố Tiền Phong gồm: Dự án di dân để phòng tránh thiên tai, dự án tiêu úng Đông Sơn và dự án tu bổ, nâng cấp đê hữu sông Mã TP Thanh Hóa. Tuy nhiên, cho đến nay, các hộ dân thuộc diện di rời vẫn chưa được bố trí tái định cư để ổn định đời sống và sản xuất.

Mới đây, UBND TP Thanh Hóa đã tổ chức cuộc đối thoại trực tiếp với các hộ dân khu phố Tiền Phong. Tại hội nghị, các hộ dân đã phản ánh thực tế cuộc sống với nhiều khó khăn, vất vả. Lãnh đạo thành phố đã ghi nhận ý kiến của người dân và cam kết sẽ sớm hoàn chỉnh phương án di dời người dân đến mặt bằng tái định cư. Tuy nhiên, vẫn chưa có một phương án cụ thể, rõ ràng nào được đưa ra.

Bà Phạm Thị Thanh, ở khu phố Tiền Phong nói: “Không biết chúng tôi đã bao lần chạy lũ. Mỗi năm vài lần cả gia đình lên đê cắm bạt sống chờ nước rút mới về nhà. Bao nhiêu năm nay chính quyền đã xây dựng, phê duyệt hàng loạt dự án liên quan đến khu phố của chúng tôi nhưng rồi cũng chẳng thấy đâu. Cứ kiểu “đánh trống bỏ dùi” như thế này mãi thì dân chúng tôi sao mà chịu được? Nếu chính quyền quan tâm thì cho chúng tôi xây dựng, sửa sang nhà cửa. Còn không thì tái định cư cho chúng tôi đến một nơi ở mới để chúng tôi yên tâm làm ăn, sản xuất”.

Ông Nguyễn Văn Hợp, Chủ tịch UBND phường Nam Ngạn cho biết: “Khu phố Tiền Phong nằm ở ngoại đê cấp I, nhân dân chủ yếu sống bằng nghề tự do, sông nước. Nhà cửa người dân chủ yếu là nhà cấp 4, không kiên cố, không có nước sạch để sinh hoạt, đường giao thông, cơ sở hạ tầng kém, mỗi khi mưa gió, lũ lụt gặp rất nhiều khó khăn. Do phố Tiền Phong nằm trong vùng quy hoạch, địa phương và UBND TP Thanh Hóa đã nhiều lần báo cáo lên UBND tỉnh Thanh Hóa xin được di chuyển hơn 200 hộ dân này đến nơi ở mới, nhưng đến nay vẫn chưa thấy hồi âm. Quỹ đất tái định cư ở địa phương đã có, nhưng nguồn vốn để thực hiện dự án thì phải chờ vào nhà nước…”.

Ngọc Hưng - Viết Huy