TP Hồ Chí Minh: Giải quyết dứt điểm các chiều thiếu hụt xã hội cơ bản

Điều chỉnh dịch vụ xã hội cơ bản

Giai đoạn 2016 - 2020, tiêu chí mức độ thiếu hụt các dịch vụ xã hội cơ bản của TP có sự thay đổi so với chuẩn quốc gia. Ngoài mức độ thiếu hụt tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản về giáo dục, y tế, việc làm, bảo hiểm xã hội, điều kiện sống và tiếp cận thông tin, TP bổ sung thêm các chỉ số thiếu hụt về trình độ nghề trong chiều việc làm và bảo hiểm xã hội để phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và đặc điểm dân cư.

Bàn giao nhà tình thương cho hộ khó khăn ở TP. Hồ Chí Minh. (Nguồn: Trang tin điện tử Đảng bộ TP. Hồ Chí Minh)

Theo đồng chí Ngô Minh Châu, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh, nhằm kéo giảm các chiều thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản, TP đã phân chia theo hướng: các chiều thiếu hụt xã hội cơ bản dễ thực hiện, kéo giảm nhanh thì ưu tiên giải quyết dứt điểm trước; các chỉ số và chiều thiếu hụt khó thực hiện, cần đầu tư thời gian lâu dài thì xây dựng lộ trình cụ thể, giải quyết dần theo chỉ tiêu hàng năm.

Theo cách phân chia của TP, nhóm thiếu hụt dễ thực hiện được ưu tiên giải quyết trước và đến nay đã cơ bản hoàn thành gồm các chỉ số thiếu hụt về bảo hiểm y tế, tiếp cận dịch vụ y tế, tài sản tiếp cận thông tin, sử dụng viễn thông và nước sạch.

Đối với các chỉ số thiếu hụt khó thực hiện, cần hỗ trợ lâu dài và kinh phí lớn như giáo dục và đào tạo, việc làm, bảo hiểm xã hội, nhà ở, TP tiếp tục thực hiện kiên trì, thường xuyên, đồng thời đưa vào làm chỉ số đo lường trong thực hiện Chương trình giảm nghèo giai đoạn mới.

Về tiêu chí thu nhập, TP áp dụng mức chuẩn hộ nghèo từ 21 triệu đồng/người/năm trở xuống; chuẩn hộ cận nghèo từ trên 21 triệu đồng đến 28 triệu đồng/người/năm. Như vậy, mức chuẩn nghèo và cận nghèo về thu nhập của TP cao gấp 1,95 lần tiêu chí thu nhập ở khu vực thành thị của chuẩn nghèo quốc gia.

Chính sách đặc thù riêng

Bên cạnh thực hiện các quy định trong Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững của Trung ương, TP ban hành 7 chính sách đặc thù riêng: Chính sách hỗ trợ miễn giảm học phí cho học sinh phổ thông học 2 buổi và hỗ trợ cho trẻ bỏ học trở lại lớp học; Chính sách hỗ trợ chi phí khám chữa bệnh cho hộ nghèo, hộ cận nghèo, hỗ trợ tiền ăn cho hộ nghèo điều trị bệnh nội trú tại các cơ sở khám, chữa bệnh công lập trên địa bàn, hỗ trợ nâng cao chất lượng dân số giai đoạn đầu đời, hỗ trợ chi phí phẫu thuật tim cho trẻ em; Chính sách hỗ trợ cho vay từ Quỹ xóa đói giảm nghèo (XĐGN) để xây dựng, sửa chữa nhà, hỗ trợ xây dựng nhà tình thương, sửa chữa nhà từ Quỹ Vì người nghèo; Chính sách hỗ trợ hỏa táng; Chính sách hỗ trợ hộ nghèo diện khó khăn đặc biệt; Chính sách hỗ trợ giảm giá nước; Chính sách hỗ trợ lãi suất cho đồng bào dân tộc thiểu số có hoàn cảnh khó khăn vay vốn Quỹ XĐGN. Tổng nguồn lực TP huy động và sử dụng để đáp ứng cho mục tiêu giảm nghèo giai đoạn 2016 - 2020 là trên 7.040 tỷ đồng.

Nhờ sự tập trung lãnh đạo của Thành ủy, sự chỉ đạo của HĐND, UBND, sự phối hợp chặt chẽ của Ủy ban MTTQ, sự quan tâm của các sở, ngành, địa phương và tinh thần nỗ lực vươn lên của các hộ nghèo, cận nghèo, thu nhập bình quân của hộ nghèo đã tăng 3,5 lần so với đầu năm 2011. TP không còn hộ nghèo, hộ cận nghèo thuộc chính sách ưu đãi người có công.

Các Quận: 5, 11, Bình Tân, Bình Thạnh, Phú Nhuận và 85 phường của các Quận: 1,2,3, 6,7,8,9,10, Tân Bình, Tân Phú, Thủ Đức hoàn thành mục tiêu không còn hộ nghèo. Quận 5 và 23 phường của 8 Quận: 2,3,6,7,9,11, Bình Thạnh, Bình Tân hoàn thành mục tiêu không còn hộ nghèo, hộ cận nghèo theo chuẩn.

Các chiều thiếu hụt về dịch vụ xã hội cơ bản được TP tập trung giải quyết hiệu quả. TP đã đào tạo nghề cho hơn 20 nghìn người; giải quyết việc làm trong nước cho gần 49 nghìn người thuộc hộ nghèo, cận nghèo. Trên 1 triệu thẻ BHYT được mua và cấp phát cho hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo. Xây dựng 1.825 căn nhà tình thương; sửa chữa, chống dột 2.594 căn nhà; xây mới, sửa chữa 488 căn nhà tình nghĩa; miễn giảm học phí cho trên 150 nghìn lượt học sinh thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo…

Với kết quả này, TP tiếp tục hoàn thành mục tiêu cơ bản không còn hộ nghèo theo chuẩn và đạt mục tiêu Nghị quyết Đại hội đại biểu TP lần thứ X đề ra về chỉ tiêu tăng thu nhập bình quân hộ nghèo.

Tuy nhiên, TP đang đối mặt với nhiều khó khăn trong thực hiện Chương trình giảm nghèo bền vững. Nổi bật là 80% số hộ thoát nghèo chuyển sang hộ cận nghèo do thu nhập vẫn còn thấp. Một số chiều, chỉ số thiếu hụt có tỷ lệ kéo giảm chưa cao như trình độ giáo dục người lớn, trình độ nghề, nhà ở, bảo hiểm xã hội… Sở dĩ TP gặp khó trong giải quyết những vấn đề này do nhiều hộ nghèo, hộ cận nghèo chưa thấy được tầm quan trọng của việc nâng cao trình độ giáo dục, trình độ nghề, ý nghĩa của việc tham gia BHXH tự nguyện. Mặt khác, do họ là lao động tạo ra thu nhập chính trong gia đình nên khó sắp xếp thời gian để tham gia các lớp học, tham gia đóng BHXH tự nguyện. Đối với chỉ số thiếu hụt về nhà ở, phần lớn do thiếu diện tích nên để giải quyết đòi hỏi phải có thời gian và nguồn kinh phí hỗ trợ lớn… Theo quan điểm của lãnh đạo địa phương, nhằm đảm bảo mục tiêu tăng trưởng kinh tế - xã hội bền vững của TP và các quận, huyện, xã, phường, thị trấn, giai đoạn 2021 - 2025, Chương trình giảm nghèo bền vững tiếp tục được ưu tiên nguồn lực.

TP phấn đấu huy động 15.496 tỷ đồng để thực hiện mục tiêu đẩy nhanh tiến độ giảm nghèo, không để tái nghèo, tạo điều kiện để hộ nghèo, hộ cận nghèo tiếp cận một cách tốt nhất với các dịch vụ xã hội cơ bản. Ngoài đầu tư của TP, các quận, huyện, xã, phường sẽ được tạo điều kiện để huy động nguồn lực tại chỗ cũng như lồng ghép với các nguồn khác theo hướng xã hội hóa. TP sẽ đẩy mạnh phân cấp quản lý, trao quyền cho xã, phường, thị trấn và người nghèo, cận nghèo trong quá trình tổ chức thực hiện các giải pháp giảm nghèo. Tăng cường sự tham gia của người dân vào các hoạt động giảm nghèo; tạo khí thế thi đua và khuyến khích, phát huy vai trò tự vươn lên giảm nghèo bền vững của hộ nghèo, hộ cận nghèo./.

Phương Liên