TP HCM mong có xung lực mới

Năm 2017, Trung ương giao TP HCM thu ngân sách 347.000 tỷ đồng. TP cũng nỗ lực thu nhưng gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là tỷ lệ thu nội địa. Giai đoạn 2010-2015, tốc độ tăng trưởng GRDP của TP là 9,6% nhưng từ năm 2016 đến nay, tốc độ tăng trưởng GRDP chỉ 8,05%. Năm nay, TP cố gắng phấn đấu 8,4 % nhưng không thể đạt được, sơ bộ tính toán thì tăng cao nhất cũng chỉ 8,25%. Những tháng còn lại TP nỗ lực tìm thêm giải pháp để đạt chỉ tiêu đặt ra nhưng nói chung là khó khăn.

- TP HCM là địa phương chủ lực đóng góp ngân sách Trung ương. Với tỷ lệ điều tiết ngân sách Trung ương về TP ở mức 18%, điều này có gây khó khăn cho TP hay không, thưa ông?

Tất nhiên là khó khăn, trước đây tỷ lệ ngân sách Trung ương điều tiết cho TP là 23%, nay còn 18%. Trong số đó cao nhất cũng chỉ chi 35% là chi cho đầu tư xây dựng cơ bản, còn TP phải chủ động bằng các phương thức để huy động nguồn lực từ bên ngoài, thông qua hoàn thiện chính sách, môi trường đầu tư.

35% ngân sách TP HCM chi cho đầu tư xây dựng cơ bản.

TP đã luôn tìm mọi nguồn lực, nhất là nguồn lực về đất đai. Mặc dù, khai thác nguồn lực đất đai hiện nay của TP HCM đã theo hướng công khai, minh bạch, nhưng nếu hành lang pháp lý được tạo thuận lợi thì sẽ thêm cơ sở vững chắc để tạo động lực phát triển cho TP. TP sẽ nỗ lực hoàn thiện cơ chế thu hút đầu tư để mời gọi các nhà đầu tư nước ngoài, chủ động tìm kiếm các phương thức đầu tư để phát triển.

- Theo ông, tăng trưởng TP giảm có phải do tỷ lệ điều tiết bị giảm?

Cái đó chỉ là một phần, còn những tác động khác nữa, mà TP đã thể hiện trong đề xuất với QH. Như tôi đã nói, tỷ lệ điều tiết còn 18% sẽ ảnh hưởng rất lớn đến chi cho đầu tư xây dựng cơ bản. Bởi vì, muốn kêu gọi vốn đầu tư nước ngoài như ODA thì phải có vốn đối ứng. Hay muốn triển khai các dự án TPP thì phải có vốn mồi, 1 đồng vốn mồi từ ngân sách thì thu được 14 đồng vốn xã hội.

Tỷ lệ điều tiết 18% ngân sách là không thay đổi vì Quốc hội đã quyết vốn trung hạn. Nhưng khi có cơ chế đặc thù cho TP, TP sẽ tranh thủ được các nguồn lực khác từ bên ngoài, khi đó hiệu quả sẽ rất lớn. Quy mô tăng GRDP của TP tăng lên thì tỷ lệ 18% đó cũng lớn hơn về quy mô. Nhưng quan trọng hơn là sẽ tạo thêm được cơ chế để thu hút các nguồn lực khác ngoài ngân sách.

- Việc thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù để phát triển TP HCM trong bối cảnh hiện nay là rất cần thiết. Nhưng liệu cơ chế này có tác động đến ngân sách quốc gia không, thưa ông?

Trong giải trình của Chính phủ đã nêu rất rõ, tỷ lệ điều tiết 18% ngân sách Trung ương là không động đến, tức là không làm mất cân đối vĩ mô mà Quốc hội đã đề ra. Tất cả những vấn đề đề xuất trong tờ trình của Chính phủ về cơ chế, TP HCM sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính. Theo đó, TP HCM đề xuất cơ chế cho 4 nhóm vấn đề như quản lý đầu tư, quản lý đất đai, cơ chế đầu tư, ủy quyền và thu nhập. Những vấn này nếu được Quốc hội thông qua thì sẽ tạo sự bứt phá cho TP HCM.

- Xin cảm ơn ông!

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ: “Chiếc áo” cơ chế cho TP HCM đã quá chật

TP HCM là đô thị thuộc loại đặc biệt, là đầu tàu cho cả nước, nên cần thể chế đặc biệt cho phát triển. Nhưng thể chế đặc biệt ấy không chỉ riêng cho thành phố mà còn vì chung cho cả nước. Hình dung, “chiếc áo” TP đang mặc giờ đã bị chật nên cần phải có thể chế phù hợp và vượt trội. Trung ương và Bộ Chính trị cũng xác định cần áp dụng cho TP những chính sách cao hơn pháp luật hiện hành hoặc kể cả những vấn đề hệ thống pháp luật chưa có thì có thể thử nghiệm. Đó là lý do Chính phủ trình Quốc hội để đề nghị thông qua cơ chế đặc biệt cho thành phố.

Trung ương khóa 12 có nói mấy ý. Thứ nhất là tăng cường điều phối liên kết kinh tế vùng. Đó là triết lý quan trọng nhất. Thứ hai là vùng thì bao gồm những vùng khó khăn, vùng động lực. Vùng khó khăn cần có cơ chế thích hợp để tự vươn lên, rút ngắn những khoảng cách phát triển với vùng khá hơn. Còn vùng động lực thì không thể để họ ì ạch mãi, phải cho họ thể chế vượt trội để thực sự làm đầu tàu động lực. Anh đầu tàu động lực thì không phải chỉ cho anh mà còn kéo theo những toa tàu khác, lan tỏa khu vực và lan tỏa cho cả nước. Khi thử nghiệm một số chính sách về cơ chế đặc thù như vậy thành công sau này mới nhân rộng ra.

Nguyễn Việt thực hiện