Tottenham sa sút trong lối mòn của Mourinho

Sau khi Tottenham nhận thất bại thứ 5 trong 6 trận gần nhất ở Premier League, HLV Jose Mourinho khẳng định “phương pháp của tôi không ai sánh bằng”. Tuy nhiên, bên trong phòng thay đồ của Spurs, nhiều cầu thủ không hài lòng với những buổi tập mà họ cho là quá phòng thủ, tập trung vào đối phương và không có cường độ cao như trước đây dưới thời Mauricio Pochettino.

HLV Mourinho vẫn kiểm soát phòng thay đồ của Tottenham. Dù vậy, cách tiếp cận trận đấu của chiến lược gia người Bồ Đào Nha đang là vấn đề không nhỏ. Kết quả của Spurs đã nói lên điều đó.

Tottenham khởi đầu mùa giải xuất sắc và đứng đầu bảng xếp hạng Premier League vào tháng 12/2020. Tuy nhiên, Spurs giành vỏn vẹn 12 điểm sau 12 trận gần nhất và rơi xuống vị trí thứ 9 trên bảng xếp hạng.

Sự đối lập giữa Mourinho và Pochettino

Đã 15 tháng kể từ khi Mourinho thay thế Pochettino. Dù mối quan hệ giữa chiến lược gia người Argentina và các cầu thủ đã tan vỡ sau mùa giải thứ 6 tại Tottenham, song họ đang nhìn lại quãng thời gian đó với những điểm tích cực. Nhiều cầu thủ từng phàn nàn về những buổi tập kép và ngày nghỉ hiếm hoi dưới thời Pochettino đã ước được tập luyện với cường độ cao hơn dù mùa giải bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.

Các cầu thủ trong đội hình Tottenham cảm thấy phương pháp huấn luyện của Mourinho quá tập trung vào phòng ngự, tránh việc phạm sai lầm và ít phương án tấn công. Thậm chí, nhiều cầu thủ nhận xét họ vẫn phụ thuộc vào những pha di chuyển và dứt điểm trong phạm vi 1/3 cuối sân được tập luyện dưới thời Pochettino vì Mourinho dành quá ít sự tập trung cho khâu tấn công.

Điều này xuất phát từ sự khác biệt trong cách tiếp cận trận đấu giữa Pochettino và Mourinho. Triết lý của Pochettino hướng đến phong cách chơi bóng tích cực chủ động và sắp xếp vị trí. Quá trình tập luyện được ông xây dựng nhằm giúp các cầu thủ hiểu được nó, áp dụng và hoàn thiện.

Phần lớn đội hình Tottenham thích chơi tấn công theo triết lý của Mauricio Pochettino hơn là tập trung phòng ngự dưới thời Jose Mourinho. Ảnh: Getty.

Cách tiếp cận của Mourinho khác hoàn toàn với Pochettino. Thay vì thi đấu thuần thục một phong cách cụ thể, ông tập trung vào việc phát triển và thực hiện kế hoạch khác nhau cho mọi đối thủ. Điều này có nghĩa là phương pháp mà Mourinho sử dụng phần lớn không tập trung vào trận đấu của Spurs mà là khai thác điểm yếu của đối thủ.

Việc tập luyện sẽ được điều chỉnh theo những tình huống cụ thể mà Mourinho mong đợi phải đối mặt, và những sai lầm mà ông không muốn cầu thủ của mình mắc phải hoặc khai thác đối phương. Các cầu thủ Tottenham thừa nhận khi họ sắp thi đấu, bầu không khí tràn ngập nỗi lo sợ về những gì có thể xảy ra. Ngoài ra, Mourinho nhấn mạnh các cầu thủ phải luôn cẩn thận và chỉ chấp nhận rủi ro trong một số trường hợp nhất định.

Đôi khi, chiến thuật thực dụng này cho thấy sự hiệu quả. Mourinho vạch ra những kế hoạch phản công ấn tượng, mang lại chiến thắng trước Manchester City, Manchester United và Arsenal, khi phong cách thi đấu bị động nằm trong tầm kiểm soát đã đưa Spurs lên đầu bảng.

Tuy nhiên, các cầu thủ Tottenham nhiều khi trở nên chán nản và thất vọng vì Mourinho chỉ tập trung vào một khía cạnh cụ thể của trận đấu. Chiến lược gia người Bồ Đào Nha còn dành nhiều giờ đồng hồ để nghiên cứu việc phòng ngự trước những tình huống ném biên của Liverpool hay những pha tạt bóng từ tuyến dưới của West Ham. Điều này có thể dẫn đến việc các cầu thủ của Tottenham đứng trước nguy cơ bị “quá tải chiến thuật”.

Quá chú trọng vào việc hạn chế điểm mạnh của đối thủ, đồng nghĩa với việc Tottenham không còn nhiều thời gian để phát triển và cải thiện lối chơi tấn công của mình. Sự ưu tiên của họ là phòng ngự và phản công. Do đó, khâu tấn công của Spurs bị hạn chế ở mùa giải này là vì không có kế hoạch về cách triển khai từ tuyến dưới, tập trung ở khu vực 1/3 cuối sân và tạo ra cơ hội trong vòng cấm.

Triết lý của HLV Jose Mourinho là luôn chú trọng vào khâu phòng ngự. Ảnh: Getty.

Triết lý của Mourinho hoàn toàn trái ngược với Pochettino. Tại Paris Saint-Germain lúc này, phương pháp của Pochettino luôn có cấu trúc rõ ràng về việc di chuyển bóng từ phần sân nhà sang phía đối diện, cách thủ môn chơi bóng, nơi trung vệ tách ra và di chuyển đến, vị trí mà hậu vệ cánh cần có mặt đúng thời điểm.

Với Mourinho, không có phương án phối hợp nào như vậy. “Mọi thứ đã thay đổi, ngay cả việc tập luyện bây giờ cũng quan trọng khâu phòng ngự”, nguồn tin trong phòng thay đồ Tottenham cho biết. “Không có kế hoạch di chuyển bóng về phía trước. Kế hoạch là phòng ngự, chuyền bóng cho Harry Kane và Son Heung-min”.

Đây là vấn đề đã đeo bám Mourinho trong những năm qua. Ông thường xuyên bị chỉ trích không tập luyện các lối chơi tấn công theo cách mà các đối thủ đang làm. Jurgen Klopp, Antonio Conte, Pep Guardiola và Pochettino đều làm việc theo cách này, tạo ra các sơ đồ chiến thuật giúp đội bóng của họ đánh bại đối thủ trong khu vực 1/3 cuối sân.

Con đường duy nhất của Mourinho

Bằng cách tiếp cận “khám phá với sự hướng dẫn”, Mourinho hy vọng các cầu thủ sẽ đủ tốt để tìm ra sự kết hợp hiệu quả. Điều đó đã phát huy tác dụng khi Kane và Son đạt phong độ tốt nhất và được chứng minh bằng những tình huống phản công sắc bén hồi đầu mùa. Tuy nhiên, cách tiếp cận này cũng có hạn chế khi Tottenham ít có cơ hội trước những hàng phòng ngự lùi sâu.

Sự thay đổi lớn khác giữa Pochettino và Mourinho liên quan đến khối lượng công việc và cường độ. Pochettino đã sử dụng nhiều thời gian, hầu như không có bất kỳ ngày nghỉ nào và các buổi tập kép được đưa ra mỗi khi các cầu thủ có một tuần rảnh rỗi. Do vậy, các cầu thủ Tottenham phải đủ thể lực để chơi theo phong cách của Pochettino. Tuy nhiên, họ không làm như vậy và thường phàn nàn về khối lượng tập luyện, đặc biệt là khoảng thời gian cuối nhiệm kỳ của Pochettino.

Dưới thời Mourinho, các cầu thủ có ít buổi tập kép hơn và nghỉ nhiều hơn. Thậm chí, những ngày nghỉ còn là phần thưởng cho các cầu thủ sau khi Tottenham giành chiến thắng.

Chỉ có 5 tuần từ ngày hạ màn Premier League mùa giải trước đến giai đoạn thi đấu quốc tế hồi tháng 9/2020. Tottenham đã chơi 41 trận trên mọi đấu trường ở mùa giải này, và khả năng có thêm 22 trận nữa nếu tiến xa ở Europa League. Vì vậy, Mourinho buộc phải quản lý thể lực của toàn bộ đội hình để giữ cho họ khỏe mạnh và vượt qua lịch thi đấu khắc nghiệt.

Bộ đôi Harry Kane - Son Heung-min là điểm tựa chiến thắng duy nhất của Jose Mourinho tại Tottenham. Ảnh: Getty.

Nhiều ý kiến cho rằng Tottenham đa sa sút kể từ mùa giải 2018/19 dù góp mặt ở trận chung kết Champions League. Công việc của Mourinho là thay đổi tâm lý của nhiều cầu thủ mà Pochettino để lại và vẫn cần thêm thời gian để mang tới kết quả ổn định.

Tottenham đã có mặt trong trận chung kết League Cup, giành vé vào vòng 16 đội Europa League và còn nguyên cơ hội dự Champions League mùa giải sau. Dù vậy, sự kết hợp giữa việc nghiên cứu, tập trung phòng ngự và các bài tập chiến thuật của Mourinho được áp dụng cho từng đối thủ không tạo ra niềm tin với các cầu thủ Tottenham.

Phong độ không ổn định của Tottenham cho thấy phương pháp của Mourinho không mang lại hiệu quả như mong muốn, bất chấp những gì ông đã nói trong cuộc họp báo sau trận thua 1-2 trước West Ham.

Khi đặt chân tới nước Anh năm 2004, Mourinho là nhà cách mạng bóng đá. Cách tiếp cận của ông đã thành công ở Bồ Đào Nha và cũng hiệu quả ở Anh. Các cầu thủ yêu thích thực tế rằng mọi thứ Mourinho làm đều có tính ứng dụng, và tất cả tập trung vào quả bóng. Phương pháp của ông đã thành công rực rỡ: Chelsea vô địch Premier League 2004/05 với 95 điểm, để thủng lưới 15 bàn, trước khi bảo vệ thành công ở mùa giải sau.

Đó là cách đây gần 17 năm và các huấn luyện viên bây giờ nghĩ đối thủ của Mourinho đã bắt kịp ông. Ý tưởng về việc tập luyện với trái bóng không còn mới, đặc biệt là khi các HLV khác đặt ra các tiêu chuẩn mới cho thứ bóng đá kỹ thuật ở giải đấu đỉnh cao.

Điểm mạnh khác của Mourinho khi ông mới đến Anh là sự quan tâm đến từng chi tiết và phân tích chặt chẽ về đối thủ, giờ đây bị mai một khi mỗi CLB tại Premier League đều có bộ phận phân tích riêng.

Khả năng thúc đẩy động lực, những mánh khóe tâm lý và các “chiêu trò” mà Mourinho sử dụng với các cầu thủ để tạo ra những phản ứng mà mình muốn - cái mà ông gọi là “sự lãnh đạo đối đầu” - đã tỏ ra kém hiệu quả với thế hệ cầu thủ bây giờ hơn so với thời còn dẫn dắt Chelsea, Porto và Inter.

Tại Tottenham, Tanguy Ndombele trở nên tốt hơn với phương pháp của Mourinho. Trong khi Kane, Son và Pierre-Emile Hojbjerg tỏa sáng, nhiều cầu thủ khác giậm chân tại chỗ hoặc sa sút phong độ kể từ khi Mourinho xuất hiện.

Sau 15 tháng, 3 kỳ chuyển nhượng và 76 trận đấu, Mourinho phàn nàn có "những vấn đề trong đội mà tôi không thể tự mình giải quyết với tư cách là huấn luyện viên". Do đó, việc giành chiến thắng trong các trận đấu là cách duy nhất để Mourinho có thể thoát khỏi tình trạng này ở Tottenham.

Son Heung-min vượt qua lời thách thức của Jose Mourinho Bàn mở tỷ số trong chiến thắng 4-1 trước Wolfsberger ở lượt đi vòng 32 đội Europa League giúp ngôi sao của Tottenham vượt qua thách thức trước trận từ HLV trưởng.

Bình Minh