Top 10 thảm họa tồi tệ từng xảy ra trước 2020

Công trình đập Bản Kiều ở tỉnh Hà Nam vốn là một phần trong chiến dịch khai thác thủy điện trên sông Hoài - con sông lớn thứ ba Trung Quốc. Ảnh: Wikimedia.

Tuy nhiên, trái với tuyên bố đó, hết lần này đến lần khác, đập vẫn gặp sự cố, thậm chí sụp đổ, dẫn đến những thảm họa lớn.

Dưới đây là danh sách 10 thảm họa đập tồi tệ nhất thế giới từng xảy ra trước 2020.

1. Đập Bản Kiều và đập hồ chứa Shimantan - Trung Quốc (1975)

Số người chết: 171.000-240.000

Ngay sau khi hoàn thành con đập vào năm 1952, các vết nứt đã bắt đầu xuất hiện ở các cửa cống. Họ thường gọi con đập là “Đập sắt” vì nó được cho là sẽ không bao giờ chịu bất kỳ thiệt hại nào trong tương lai.

Vào tháng 8/1975, sau vụ đổ bộ của siêu bão Nina, lượng mưa của hơn một năm rơi xuống trong vòng có 24 giờ. Mực nước trong đập bắt đầu dâng cao, và các cửa cống trầm tích không thể xử lý tất cả áp lực nước khiến chúng sập ngay lập tức.

Thảm họa khiến tổng cộng 1,7 tỷ m3 nước được giải phóng, gây ra một cơn sóng khổng lồ trải rộng gần 10km, cao từ 3-7,5m lao đi với vận tốc khoảng 48km/giờ, tàn phá hoàn toàn khu vực rộng hàng ngàn km2.

2. Đập Machchu 2 - Ấn Độ (1979)

Số người chết: 1.800-15.000

Tháng 8/1979, sự cố vỡ đập Machchu-2 (Ấn Độ) xảy ra, nguyên nhân là do mưa lớn liên tiếp 10 ngày, lũ lụt lớn dẫn đến vượt quá công suất của đập. Dòng chảy sau lượng mưa lớn đạt 16.307 m3/giây, gấp 3 lần công suất được thiết kế.

Trong vòng hai mươi phút sau trận lụt, những con sóng cao khoảng 10 mét bắt đầu tấn công các khu vực gần thị trấn nhỏ Morvi, thuộc quận Rajkot của Gujarat, Ấn Độ. Chỉ trong vài phút, toàn bộ thị trấn biến mất.

3. Đập South Fork - Hoa Kỳ (1889)

Số người chết: 2.209

Đập South Fork nằm gần South Fork, Pennsylvania Hoa Kỳ. Nước của đập thường được báo cáo là bị rò rỉ ở một số phần nhất định. Lượng mưa lớn vào tháng 5/1889 khiến các nền tảng của đập bị suy yếu. Hơn nữa, con đập không được thiết kế để chứa thêm nhiều nước mà các cơn mưa bổ sung thêm.

Hậu quả, ngày 21/5/1889, đập bị sập. Hơn 20 triệu tấn nước được giải phóng chảy vài dặm xuống hạ lưu. Tổng thiệt hại ước tính khoảng 17 triệu USD.

4. Đập Vajont - Italy (1963)

Số người chết: 2.000

Đập Vajont, nằm trong thung lũng sông Vajont là một trong những đập cao nhất thế giới. Vào tháng 10/1963, trong khi hồ chứa đang đầy nước, một trận động đất đã tấn công khu vực và gây ra vụ lở làm khoảng 260 triệu m3 đất trượt vào hồ chứa.

Chỉ trong 45 giây, toàn bộ khu vực chìm trong nước. Khoảng 50 triệu m3 nước giải phóng khỏi con đập dưới dạng sóng cao 250 mét, phá hủy hoàn toàn các ngôi làng gần đó.

5. Đập Pantano De Puentes - Tây Ban Nha (1802)

Số người chết: 608

Đập Pantano de Puentes (có nghĩa là Bridges of Marsh) nằm ở Lorcam, Tây Ban Nha. Năm 1802, do mưa lớn trong khu vực, mực nước của đập bắt đầu dâng cao. Mặc dù các biện pháp khẩn cấp đã được thực hiện nhưng dường như không có cách nào kiểm soát.

Con đập bị vỡ và giải phóng một lượng nước đáng kể, nhanh chóng làm ngập các khu vực gần đó, phá hủy hơn 1.800 ngôi nhà.

6. Đập Saint Francis - Hoa Kỳ (1928)

Số người chết: 600

Đập St. Francis được xây dựng vào năm 1926. Nó nằm trong hẻm núi San Francisquito. Do sự mất ổn định địa chất của các bức tường ở hẻm núi, các vết nứt bắt đầu xuất hiện trong các bức tường của đập.

Ngày 12/3/1928, các bức tường của con đập không thể giữ được nước và sụp đổ. Hơn 47 tỷ lít nước bắt đầu chảy xuống hẻm núi. Sóng có chiều cao khoảng 43 mét tấn công về phía các khu vực gần đó và gây ra thiệt hại lớn.

7. Đập Mina Plakalnitsa - Bulgaria (1966)

Số người chết: 107-500

Đập Mina Plakalnitsa nằm ở Vratsa, Bulgaria. Vào năm 1966, vì những lý do không giải thích được, con đập vỡ, giải phóng khoảng 450.000 m3 hỗn hợp nước và bùn vào ngôi làng Zgorigrad gần đó. Tốc độ và chiều cao của sóng nước đủ để xóa sổ hoàn toàn một phần lớn ngôi làng.

8. Đập Malpasset - Pháp (1959)

Số người chết: 423

Đập Malpasset được xây dựng trên sông Reyran nằm ở vùng duyên hải ở phía Nam nước Pháp. Vào năm 1959, một số tiếng ồn đã được nghe thấy gần tường đập nhưng do không có khả năng kỹ thuật, chúng không được phân tích chính xác.

Ngày 2/12/1959, con đập bị vỡ, toàn bộ bức tường sụp đổ thành từng mảnh. Sóng thần cao hơn 40 mét bắt đầu chảy qua các khu vực gần đó gây thiệt hại nặng nề.

9. Đập Gleno - Italy (1923)

Số người chết: 356

Đập Gleno nằm ở Valle di Scalve ở tỉnh Bergamo, miền Bắc Italy. Sự cố được xác định do phương pháp xây dựng kém, kèm theo đó nền móng của con đập cũng được cho là làm từ vật liệu yếu, không được gia cố.

Ngày 1/12/1923, con đập bị vỡ làm tràn hơn 4,5 triệu m3 nước khiến các khu vực xung quanh bị xóa hoàn toàn khỏi bản đồ.

10. Đập sông Mill - Hoa Kỳ (1874)

Số người chết: 139

Đập sông Mill được xây dựng trên sông Mill ở Williamsburg, Massachusetts, Hoa Kỳ. Vào tháng 5/1874, trong khi hồ chứa nước đầy, con đập bị vỡ. Gần 2 tỷ 300 triệu m3 nước bị xả ra, ngay lập tức phá hủy hoàn toàn bốn thị trấn gần đó.

Hương Lan