Tổng thống Trump rời Nhật Bản không đạt được thỏa thuận nào về thương mại

Tổng thống Donald Trump và Thủ tướng Shinzo Abe

Trong suốt chuyến thăm hai ngày của Tổng thống Trump tại Nhật, ông Abe đã công khai tránh né bất kỳ cuộc thảo luận nào về những nhượng bộ thương mại mặc dù ông Trump vẫn tiếp tục đề cập đến điều này.

Thương mại song phương

Khoản đầu tư lớn duy nhất được ông Trump đề cập đến là một dự án trị giá 1 tỉ USD của Công ty sản xuất phụ tùng ô tô Denso Corp ở Tennessee. Dự án này khá tương phản với kế hoạch của ông Trump về thỏa thuận trị giá hàng tỷ USD trong chuyến thăm của ông tại Trung Quốc vào cuối tuần này.

Tổng thống Trump đã kêu gọi các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản xây thêm nhiều nhà máy ở Mỹ, hoặc cho phép nhập khẩu xe ô tô Mỹ vào Nhật.

Tuy nhiên, sự tránh né của ông Abe cho thấy Tổng thống Trump sẽ không dễ dàng thu hẹp thâm hụt thương mại 69 tỷ USD với Nhật Bản, chủ yếu do nhập khẩu ô tô và điện tử của Mỹ.

Theo Hiroyuki Kishi, Giáo sư của Đại học Keio và cựu quan chức Bộ Thương mại, một vấn đề lớn đối với Thủ tướng Abe là ông không chắc chắn về những gì mà Mỹ muốn. Chẳng hạn về ô tô, các quan chức Nhật Bản cho rằng thị trường Nhật không "đóng cửa" đối với ô tô Mỹ, mà người tiêu dùng Nhật không muốn mua ô tô Mỹ.

Thủ tướng Abe cũng đã không quên nhắc lại rằng chính Tổng thống Mỹ đã rút khỏi Hiêp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Trong khi đó, ông Abe nỗ lực ủng hộ thỏa thuận này.

Nhật Bản đã không loại trừ mối quan hệ đối tác song phương với Mỹ mà Trump tìm kiếm, nhưng đang dành phần lớn nỗ lực của mình vào "TPP 11". Ông Abe cũng sẽ không sẵn sàng đặt khu vực nông nghiệp có bảo hộ cao của Nhật Bản vào vị trí chịu rủi ro trong một thỏa thuận song phương với Mỹ.

Tuy nhiên, Nhà Trắng đang rất muốn tìm cách nới lỏng rào cản đối với việc xuất khẩu nông nghiệp và chăn nuôi của Mỹ. Các nhà sản xuất Mỹ lo ngại rằng họ đang đánh mất thị phần và muốn giảm thuế đối với thịt bò, thịt lợn, sữa, rau, hoa quả,…

Nhật Bản muốn Phó Tổng thống Mike Pence và Phó Thủ tướng Taro Aso tiến hành đàm phán thương mại song phương. Ông Mike Pence đã kêu gọi Nhật Bản thu hồi hạn ngạch nhập khẩu khẩn cấp đối với thịt bò đông lạnh của Mỹ, vốn đã khiến mức thuế tăng từ 38,5% lên 50%. Điều này đã dẫn đến sự sụt giảm hàng tháng trong xuất khẩu thịt bò đông lạnh của Mỹ.

Thiết bị quân sự

Chính quyền Trump muốn Nhật Bản tăng cường sử dụng khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Mỹ để giảm thâm hụt thương mại. Ông Gary Cohn, cố vấn kinh tế hàng đầu của Tổng thống Mỹ đã lên tiếng ủng hộ xây dựng một cảng ở phía Tây Bắc nước Mỹ để gửi các tàu chở dầu chứa đầy LNG đến châu Á.

Nhà Trắng cũng hy vọng có thể tăng cường mối quan hệ giữa ngành giao thông của hai nước thông qua việc điều phối các dự án phát triển và bảo trì cơ sở hạ tầng.

Đặc biệt, ông Trump đã ca ngợi việc Nhật Bản gần đây đã mua các thiết bị quân sự phòng thủ nhằm ngăn chặn mối đe dọa từ chương trình hạt nhân của Triều Tiên. Abe đã liệt kê một số hệ thống phòng thủ tên lửa mà Nhật Bản đang có kế hoạch mua cũng như máy bay tiêm kích F-35A của tập đoàn Lockheed Martin. Tuy nhiên, tất cả các thỏa thuận mua bán này đã được thông báo trước đó.

"Một trong những điều quan trọng là Thủ tướng Abe sẽ mua một lượng lớn thiết bị quân sự", ông Trump cho biết và nhấn mạnh, điều đó đồng nghĩa với rất nhiều việc làm cho chúng tôi và tăng thêm khả năng quốc phòng cho Nhật Bản.

Cẩm Anh