Tổng thống Philippines: Phán quyết Biển Đông chỉ là 'giấy lộn'

Phát biểu trên đài truyền hình ngày 6/5, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte tuyên bố rằng phán quyết của Tòa trọng tài (được thành lập theo phụ lục 7 Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982) về vụ kiện Biển Đông trên thực tế giữa các quốc gia chẳng có giá trị gì. Ông nhấn mạnh: “Đưa phán quyết đó cho tôi. Tôi sẽ nói rằng đó chỉ là giấy lộn và tôi sẽ vứt vào sọt rác”.

Tổng thống Rodrigo Duterte phát biểu trên truyền hình ngày 5/5. Ảnh: Inquirer.

Năm 2013, chính quyền Benigno Aquino, người tiền nhiệm của Duterte, nộp đơn kiện lên Tòa Trọng tài Thường trực (PCA), cho rằng "đường chín đoạn" do Trung Quốc tự vẽ ra trên Biển Đông không phù hợp với Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) và cần được tuyên bố là vô căn cứ.

PCA tháng 7/2016 ra phán quyết, tuyên bố yêu sách "đường chín đoạn" bao phủ 3,5 triệu km2 ở Biển Đông của Trung Quốc không có cơ sở pháp lý theo luật pháp quốc tế. Tuy nhiên, phán quyết của PCA không có cơ chế thi hành.

Trung Quốc từng nhiều lần bác bỏ phán quyết này. Duterte năm 2019 cho hay Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đề nghị trao cho Philippines cổ phần lớn trong liên doanh khai thác khí đốt ở Biển Đông nếu Manila "quên" phán quyết năm 2016 của PCA.

Kể từ khi nhậm chức vào năm 2016, ông Duterte đã có xu hướng xoay trục về phía Trung Quốc để đổi lấy lợi ích về mặt kinh tế cho Philippines dù 2 quốc gia có các tranh chấp về chủ quyền.

Ông Duterte từng tuyên bố sẵn sàng tạm gác phán quyết của Tòa trọng tài sang một bên để theo đuổi dự án hợp tác khai thác dầu khí với Trung Quốc trên vùng đặc quyền kinh tế của Philippines. Tuy nhiên, ông cũng cam kết sẽ nêu ra vấn đề này với Trung Quốc "vào thời điểm thích hợp".

Khu vực Biển Đông. Ảnh: VNE

Tình hình Biển Đông trở nên phức tạp khi hơn 200 tàu Trung Quốc từ ngày 7/3 neo đậu tại bãi Ba Đầu trong lãnh hải đảo Sinh Tồn Đông thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, nơi Philippines cũng tuyên bố chủ quyền. Các tàu Trung Quốc sau đó tỏa đi những khu vực khác trong quần đảo Trường Sa rồi rút về.

Philippines cho rằng các tàu cá trên do "dân quân biển Trung Quốc" điều khiển. Trung Quốc phủ nhận cáo buộc, cho biết đây là "tàu cá" đang neo đậu tránh thời tiết xấu, bất chấp các tàu này nhiều ngày neo đậu trong khu vực và không đánh bắt dù thời tiết thuận lợi.

Giới chức Philippines ngày 4/5 tuyên bố bác lệnh cấm đánh bắt vào mùa hè hàng năm do Trung Quốc áp đặt ở Biển Đông. Philippines khuyến khích ngư dân khai thác hải sản trong vùng biển nước này tuyên bố thuộc lãnh thổ và quyền tài phán của họ.

Phát biểu của ông Duterte diễn ra trong bối cảnh Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin hồi đầu tuần đã xin lỗi người đồng cấp Trung Quốc Vương Nghị vì dùng những từ ngữ mạnh liên quan tới cáo buộc tàu hải cảnh Bắc Kinh quấy rối tàu cảnh sát biển Philippines ở gần bãi cạn Scarborough.

Ông Duterte đã tỏ ra không hài lòng với cách diễn đạt cứng rắn của ông Locsin, nhấn mạnh rằng Trung Quốc vẫn đang là nước giúp đỡ Philippines.

Tuấn Quỳnh (TH)