Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro và câu chuyện về lòng tin

Người dân Brazil từng tin tưởng ông Jair Bolsonaro. Hãy nhìn vào tỷ lệ ủng hộ dành cho ông trước và sau bầu cử tổng thống năm 2018.

Trong những ngày tháng cam go của đại dịch Covid-19 tại Brazil cuối năm 2020, thăm dò dư luận cho thấy uy tín của ông Bolsonaro vẫn ở mức cao.

Tuy nhiên, sự kiên nhẫn nào cũng có giới hạn. Lòng tin của người dân với ông Jair Bolsonaro đang dần cạn. Thăm dò dư luận tháng 5/2021 cho thấy tỷ lệ ủng hộ ông chỉ còn 24%, thấp hơn nhiều so với 41,2% tháng 10/2020.

Cuối tuần qua, hàng chục nghìn người khắp Brazil đã tổ chức tuần hành tại ít nhất 15 thành phố lớn nhằm phản đối cách chính phủ đối phó đại dịch Covid-19.

Ở Rio De Jaineiro, 10.000 người đã đeo khẩu trang và tuần hành trên phố, kêu gọi ông Bolsonaro từ chức.

Một cuộc tuần hành của người dân tại thành phố Brasilia, Brazil ngày 30/5 kêu gọi Tổng thống Jair Bolsonaro từ chức. (Nguồn: Reuters)

Lý do nào dẫn đến chuyển biến nhanh chóng về thái độ của người dân Brazil đối với Tổng thống?

Câu trả lời không gì khác ngoài đại dịch Covid-19. Số ca nhiễm và tử vong do Covid-19 tại đây vẫn ở mức cao.

Bộ Y tế Brazil ngày 30/5 ghi nhận 789 ca tử vong do Covid-19 và 43.520 ca nhiễm trong 24 giờ. Hiện số ca tử vong do Covid-19 và ca nhiễm lần lượt là hơn 460.000 và 16 triệu ca.

Quốc gia Nam Mỹ liên tục nằm trong nhóm có số ca nhiễm và tử vong cao nhất trên toàn thế giới.

Trong khi đó, hỗ trợ kinh tế của chính quyền Tổng thống Jair Bolsonaro chưa thực sự phát huy hiệu quả.

Theo thống kê của Viện Nghiên cứu Địa lý và Số liệu Brazil (IGBE), hơn 8,1 triệu người mất việc năm 2020. Tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi lao động đạt 14,7%, mức cao kỷ lục từ năm 2012.

Năm 2020, 30% dân số Brazil sống nhờ trợ cấp 110 USD/người (tháng 4 – 8/2020) và 50 USD/người (tháng 9 – 12/2020). Tuy nhiên, ít lâu sau đó, trợ cấp đã bị cắt giảm và chỉ có thể cung cấp cho 21% dân số, buộc nhiều người phải tìm thêm nguồn thu nhập để trang trải cuộc sống.

Đó là chưa kể tới bất ổn nội bộ trong nội các. Ngày 30/3, người đứng đầu Lục quân, Hải quân và Không quân đã đồng loạt từ chức sau khi Brazil đạt kỷ lục buồn về số ca tử vong do Covid-19.

Không khó để ông Bolsonaro tìm kiếm người thay thế. Song thử thách thực sự với đương kim Tổng thống là giành lại sự ủng hộ của quân đội, vốn từng ủng hộ lập trường cứng rắn của ông trong cuộc chiến chống ma túy, nhằm thiết lập lại trật tự và pháp luật tại quốc gia Nam Mỹ.

Bên cạnh đó, Thượng viện Brazil cũng đang điều tra, làm rõ trách nhiệm của Tổng thống trong đại dịch. Một số thông tin ban đầu đã cáo buộc chính phủ phản ứng chậm trước tình trạng thiếu Oxygen nghiêm trọng tại bang Manaus, khiến nhiều ca mắc Covid-19 tử vong.

Tổng thống Jair Bolsonaro đang đối mặt với áp lực từ nhiều phía. (Nguồn: Getty Images)

Ngay cả khi “sống sót” qua cơn bão chính trị, uy tín của ông Jair Bolsonaro sẽ không còn như trước. Khi ấy, đón chờ ông trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 2022 sẽ là một gương mặt cũ nhưng với tâm thế mới – cựu Tổng thống Lula da Silva.

Dù từng bị tuyên án 12 năm tù do cáo buộc tham nhũng, song tháng qua, Tòa án Tối cao Brazil đã phủ quyết một số cáo buộc “với động cơ chính trị” nhằm vào ông.

Giờ đây, ông Lula da Silva có đủ tư cách tham gia tranh cử Tổng thống.

Trái ngược với ông Bolsonaro, cựu Tổng thống Brazil với 7 năm cầm quyền vẫn nhận được sự ủng hộ nhiệt thành từ tầng lớp người nghèo và công nhân, lao động, vốn chiếm phần đông dân số.

Khảo sát cho thấy trong bối cảnh đại dịch Covid-19 chưa được kiểm soát, ông Lula da Silva chiếm ưu thế về tỷ lệ ủng hộ so với ông Jair Bolsonaro.

Thời gian qua, ông thường xuyên xuất hiện trên truyền thông, hứa hẹn về một Brazil sạch bóng Covid-19 và sự trở lại của rừng Amazon trù phú.

Với kinh nghiệm chính trị và tỷ lệ ủng hộ cao, ông Lula da Silva rõ ràng là đối thủ đáng gờm với ông Bolsonaro trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2022.

Trong bối cảnh đó, Tổng thống Jair Bolsonaro sẽ có nhiều việc phải làm để khôi phục kỳ vọng của cử tri vào một Brazil mạnh mẽ hơn, tươi sáng hơn.