Tổng kết dự án hỗ trợ người dân trồng rừng, giảm phát thải vùng Bắc Trung Bộ

Toàn cảnh hội thảo - Ảnh: VGP/Đỗ Hương

Dự án được triển khai từ tháng 11/2016 đến 30/6/2020 tại Hà Nội và sáu tỉnh Bắc Trung bộ là Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên Huế, với tổng kinh phí 5,696 triệu USD, trong đó, vốn ODA viện trợ không hoàn lại 5,0 triệu USD, đến từ quỹ Đối tác Các-bon trong Lâm nghiệp (FCPF) ủy thác qua Ngân hàng Thế giới (WB).

Chương trình Giảm phát thải và chuyển quyền giảm phát thải vùng Bắc Trung Bộ giai đoạn 2018-2025 (ER-P) là chương trình REDD+ đầu tiên của Việt Nam thực hiện theo cách tiếp cận chi trả dựa vào kết quả giảm phát thải ở quy mô cấp vùng, được Quỹ đối tác các-bon trong lâm nghiệp thông qua tại cuộc họp các nước thành viên lần thứ 17 tại Paris vào tháng 2/2018.

Việt Nam tự huy động các nguồn lực để thực hiện các hoạt động của Chương trình với mục tiêu giảm phát thải khoảng 25 triệu tấn CO2e, trong đó Quỹ đối tác các-bon trong Lâm nghiệp đã cam kết mua 10,3 triệu tấn CO2e thông qua Thỏa thuận chi trả Giảm phát thải (ERPA) với giá dự kiến 5 USD/tấn CO2e, tương đương 51,5 triệu USD. Việt Nam sẽ nhận chi trả này sau khi kết quả giảm phát thải được thẩm định rõ ràng và minh bạch bởi một bên thẩm định độc lập. Phần còn lại, Việt Nam có quyền bán cho các đối tác khác.

Chương trình Giảm phát thải và chuyển quyền giảm phát thải vùng Bắc Trung Bộ mở ra cơ hội tạo ra giá trị gia tăng của rừng, là động lực cho những nỗ lực bảo vệ, phát triển rừng nhằm giảm phát thải khí nhà kính, với người hưởng lợi là chủ rừng, công ty lâm nghiệp, ban quản lý rừng phòng hộ, các cộng đồng được giao đất, giao rừng...

Trên cơ sở Thỏa thuận chi trả giảm phát thải ký kết giữa Bộ NN&PTNT và Ngân hàng Thế giới, sẽ có ba Kỳ báo cáo giảm phát thải và kiểm chứng kết quả để chi trả.

REDD+ là một sáng kiến quốc tế nhằm hỗ trợ tài chính và kỹ thuật cho các nước đang phát triển với mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính. Sáng kiến cũng góp phần giảm thiểu biến đổi khí hậu thông qua các nỗ lực chống mất rừng, chống suy thoái rừng, bảo tồn trữ lượng các- bon rừng, quản lý rừng bền vững, tăng cường trữ lượng các-bon rừng.

Việt Nam đã tham gia REDD+ từ rất sớm vào năm 2008 và tới nay đã có hơn 45 dự án lớn nhỏ tại Việt Nam được triển khai, tạo nền tảng về mặt thể chế, chính sách và kỹ thuật cho REDD+ để tiến tới thực hiện các hoạt động REDD+ và chi trả dựa trên kết quả giảm phát thải và/hoặc hấp thụ các-bon.

Dự án FCPF-2 được triển khai với mục tiêu Hỗ trợ nâng cao năng lực thể chế, kỹ thuật cho các cơ quan liên quan ở Trung ương và sáu tỉnh Bắc Trung Bộ nhằm chuẩn bị sẵn sàng thực hiện REDD+ ở Việt Nam. Dự án cũng xây dựng Chương trình Giảm phát thải và chuyển quyền giảm phát thải vùng Bắc Trung Bộ (ERPD) giai đoạn 2018-2025, góp phần thực hiện thành công Chương trình hành động quốc gia về REDD+ (NRAP) theo Quyết định 419/QĐ-TTg ngày 05/4/2017 và Đóng góp quốc gia tự quyết định của Việt Nam tại Thỏa thuận Paris 2015.

Các hợp phần chính của Dự án FCPF-2 bao gồm: Các nghiên cứu phân tích và phát triển năng lực để triển khai REDD+ hiệu quả cấp trung ương và cấp tỉnh; hỗ trợ kỹ thuật và chính sách về đổi mới công ty lâm nghiệp nhà nước, ban quản lý rừng phòng hộ theo hướng cung cấp dịch vụ REDD+; thu hút khu vực tư nhân tham gia và hỗ trợ tăng cường thực thi lâm luật, quản trị rừng và thương mại lâm sản.

Cùng với đó là xây dựng đánh giá môi trường và xã hội chiến lược các chiến lược REDD+ cấp quốc gia và cấp tỉnh, tham vấn và sự tham gia của các bên liên quan; quản lý, giám sát và đánh giá dự án.

Sau ba năm thực hiện, dự án đã đạt được những thành quả đáng chú ý về mặt kỹ thuật như: Hỗ trợ Bộ NN&PTNT xây dựng Chương trình giảm phát thải và chuyển quyền giảm phát thải vùng Bắc Trung Bộ giai đoạn 2018-2025 (ER-P), đồng thời tích cực hỗ trợ tiến trình đàm phán và ký kết Thỏa thuận chi trả giảm phát thải (ERPA) giữa Việt Nam và Ngân hàng Thế giới để thực hiện ER-P, xây dựng các tài liệu kỹ thuật liên quan để triển khai thực hiện Chương trình

Dự án đã hỗ trợ cho sáu tỉnh Bắc Trung Bộ 675 máy tính bảng và tập huấn sử dụng cài đặt phần mềm chuyên dụng theo dõi diễn biến tài nguyên rừng và đất lâm nghiệp; dự án đã tập huấn kỹ thuật cho các Ban quản lý rừng và công ty lâm nghiệp về quản lý rừng bền vững và chứng chỉ rừng.

Đỗ Hương