Tối ưu hóa đầu tư công để khôi phục kinh tế hậu Covid-19

giải ngân đầu tư công tăng thêm 10% thì tăng trưởng GDP sẽ tăng thêm 0,6%.

Khuyến nghị các giải pháp phục hồi kinh tế hậu Covid-19, Ngân hàng Thế giới (WB) cho rằng, giải pháp tổng thể có tác động lớn hơn giải pháp riêng lẻ.

Theo đó, WB đề xuất một danh mục các hành động chính sách ở bốn lĩnh vực chính mà Chính phủ có thể cân nhắc để phục hồi nhanh nền kinh tế trong vài tháng tới, gồm: Tối ưu hóa việc triển khai chương trình đầu tư công, coi đây chính là giải pháp kích thích tài khóa; Khai thác tối đa chương trình chuyển đổi số nhằm giảm chi phí giao dịch cho cả chính phủ và doanh nghiệp; Bảo vệ và tạo việc làm cũng như tăng cường vốn nhân lực; Hỗ trợ khu vực tư nhân tập trung vào những lĩnh vực bị tác động nhiều nhất.

Lĩnh vực đầu tiên mà WB hướng đến là tối ưu hóa đầu tư công, coi đây chính là giải pháp kích thích tài khóa.

Không những các cơ quan quản lý có thể trực tiếp, chủ động lựa chọn các dự án đầu tư ưu tiên theo mục tiêu của họ, mà tăng chi đầu tư xây dựng cơ bản sẽ tạo ra tác động kép cần thiết đối với nền kinh tế.

Theo ước tính tại Việt Nam, khi giải ngân đầu tư công tăng thêm 10% tăng trưởng GDP sẽ tăng thêm 0,6%. Hiệu quả của đầu tư công trình công cộng sẽ tăng lên nếu cơ quan quản lý thực hiện theo hướng đảm bảo bền vững tài khóa và cải thiện cả hiệu quả phân bổ và hiệu quả tài chính.

WB nhấn mạnh hai biện pháp trong lĩnh vực đầu tư công. Một là, là thúc đẩy các dự án đầu tư công ở quy mô lớn và cả quy mô nhỏ ở cấp cộng đồng, với mục tiêu là tạo việc làm trực tiếp và gián tiếp, đồng thời nâng cấp cơ sở hạ tầng và cung cấp dịch vụ theo nguyên tắc đẩy nhanh tiến độ thực hiện và mở rộng phạm vi tác động của các dự án cơ sở hạ tầng quy mô lớn về giao thông, năng lượng, viễn thông và nước.

Đồng thời, củng cố quy trình quản lý đầu tư công, mục đích là nâng cao tính bền vững tài khóa và hiệu quả phân bổ ngân sách theo nguyên tắc thúc đẩy việc triển khai thực hiện Luật Đầu tư công, thúc đẩy nhanh phân bổ vốn và quy trình thủ tục đấu thầu, nâng cao năng lực của chính quyền địa phương và đơn giản hóa quy trình giải ngân ODA.

Theo WB, trong lộ trình phục hồi kinh tế hậu Covid-19, một trong những nhiệm vụ cốt lõi của các cơ quan quản lý là tập trung vào các dự án lớn nhằm tăng cường tính kết nối theo các trục giao thông xương sống và phát triển mạng lưới vận tải đa phương thức.

Đầu tư công vào các dự án cơ sở hạ tầng lớn như xây dựng đường cao tốc Bắc - Nam, phát triển hệ thống đường quốc lộ, mở rộng các sân bay ở TPHCM và Hà Nội, xây dựng đường sắt đô thị ở TPHCM và Hà Nội, cải thiện giao thông công cộng, cải thiện tính kết nối vận tải quanh các cảng lớn như Cái Mép - Thị Vải và Lạch Huyện có thể tạo ra tác động cấp số nhân, tạo việc làm trực tiếp, gián tiếp, tăng cường tính kết nối cơ bản, kích cầu cho các nhà thầu địa phương và thúc đẩy hoạt động sản xuất trở lại của các nhà máy.

Chính phủ nên đặt mục tiêu thúc đẩy tiến độ thực hiện Kế hoạch đầu tư trung hạn giai đoạn 2016-2020 và giải ngân nguồn vốn được phân bổ hàng năm thay vì đầu tư vào các dự án mới. Điều này đảm bảo thâm hụt ngân sách vẫn nằm trong ngưỡng được Quốc hội cho phép.

Hoài Anh