Tới đây, trường hợp nào được xóa nợ thuế?
Bộ trưởng Bộ Tài chính có quyền xóa nợ thuế 10-15 tỉ đồng. Trên 15 tỉ đồng, thẩm quyền xóa nợ thuế thuộc Thủ tướng.
Ngày 13-6, Quốc hội (QH) thông qua Luật Quản lý thuế (sửa đổi) với 91,32% đại biểu (ĐB) QH tán thành. Hai điểm khá quan trọng trong dự luật này là quy định các trường hợp được xóa tiền nợ thuế, tiền phạt, chậm nộp và trách nhiệm của cơ quan thuế, kiểm toán, thanh tra trong việc giải quyết khiếu nại của người nộp thuế.
Tòa tuyên chết là… hết nợ thuế!
Sau khi Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của QH Nguyễn Đức Hải trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu ý kiến của ĐBQH đối với dự luật này, Phó Chủ tịch QH Phùng Quốc Hiển đã điều khiển thông qua trước hai điều trong dự luật.
Một trong những điều được thông qua riêng là Điều 85 về các trường hợp được xóa nợ thuế. QH nhất trí rằng có các trường hợp được xóa nợ thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt.
Cụ thể, trường hợp thứ nhất là doanh nghiệp, hợp tác xã bị tuyên bố phá sản đã thực hiện các khoản thanh toán theo quy định của pháp luật về phá sản mà không còn tài sản để nộp thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt.
Hai là cá nhân đã chết hoặc bị tòa án tuyên bố là đã chết, mất năng lực hành vi dân sự mà không có tài sản, bao gồm cả tài sản được thừa kế để nộp thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt còn nợ.
Ba là các khoản nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt của người nộp thuế không thuộc trường hợp quy định tại hai trường hợp nêu trên mà cơ quan quản lý thuế đã áp dụng biện pháp cưỡng chế và các khoản nợ thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt này đã quá 10 năm kể từ ngày hết thời hạn nộp thuế nhưng không có khả năng thu hồi.
Tuy vậy, người nộp thuế đã được xóa nợ thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt trong trường hợp này trước khi tái sản xuất, kinh doanh hoặc thành lập cơ sở sản xuất, kinh doanh mới thì phải hoàn trả cho Nhà nước khoản nợ thuế, tiền phạt, tiền chậm nộp đã được xóa.
Bốn là tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt đối với các trường hợp bị ảnh hưởng do thiên tai, thảm họa, dịch bệnh có phạm vi rộng đã được xem xét miễn tiền chậm nộp theo quy định và đã được gia hạn nộp thuế theo quy định mà vẫn còn thiệt hại, không có khả năng phục hồi được sản xuất, kinh doanh và không có khả năng nộp thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt.
Kê khai nộp thuế tại Chi cục thuế quận 5, TP.HCM. Ảnh: HTD
Thuế và kiểm toán phải phối hợp xử lý khiếu nại
Luật cũng quy định nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của Kiểm toán Nhà nước (KTNN) và Thanh tra Nhà nước (TTNN) đối với việc xử lý khiếu nại của người nộp thuế. Ông Nguyễn Đức Hải cho hay: “Để đảm bảo khách quan, minh bạch, bổ sung quy định khi người nộp thuế chưa đồng ý với nghĩa vụ thuế phải nộp thì người nộp thuế có văn bản đề nghị cơ quan quản lý thuế và cơ quan KTNN, TTNN xem xét lại nghĩa vụ thuế phải nộp. KTNN, TTNN chủ trì, phối hợp với cơ quan quản lý thuế thực hiện việc xác định chính xác nghĩa vụ thuế của người nộp thuế và chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật”.
Theo tờ trình, việc quy định như vậy có nghĩa là cơ quan quản lý thuế là đối tượng kiểm toán, thanh tra và phải có trách nhiệm thực hiện kết luận, kiến nghị của cơ quan KTNN và TTNN. đồng thời, quy định này chỉ tập trung xử lý với trường hợp người nộp thuế không đồng ý với số thuế phải nộp khi cơ quan quản lý thuế tổ chức thực hiện kết luận, kiến nghị của KTNN, TTNN mà thôi.
Nhưng để đảm bảo quyền khởi kiện của người nộp thuế, Ủy ban Thường vụ QH yêu cầu Chính phủ và các cơ quan có liên quan nghiên cứu, bổ sung các quy định để đảm bảo quyền khiếu nại, khởi kiện của người nộp thuế đối với kết luận, kiến nghị của cơ quan KTNN, TTNN khi tiến hành sửa đổi hệ thống pháp luật có liên quan.
Ông Hải cho hay dự thảo luật cũng quy định trách nhiệm của CQĐT, VKSND và TAND trong việc xử lý tội phạm liên quan đến thuế. Theo đó, luật quy định: “CQĐT, VKSND, TAND trong phạm vi, quyền hạn của mình có trách nhiệm tiếp nhận, xử lý, giải quyết tin báo tố giác tội phạm và kiến nghị khởi tố, tiến hành khởi tố điều tra, truy tố, xét xử kịp thời, nghiêm minh tội phạm theo quy định của pháp luật và thông báo kết quả xử lý cho cơ quan thuế”.
Lãi suất tiền chậm nộp thuế vẫn là 0,03%/ngày
Theo ông Nguyễn Đức Hải, có ý kiến ĐBQH cho rằng việc quy định tiền chậm nộp ở mức 0,03%/ngày là thấp hơn so với lãi suất ngân hàng, dẫn đến việc các doanh nghiệp cố tình chây ỳ, chậm nộp tiền thuế để giảm chi phí, do đó đề nghị cần nghiên cứu tăng mức tính tiền chậm nộp ở mức cao hơn.
Tuy vậy, Ủy ban Thường vụ QH giải trình rằng vừa qua, do biến động kinh tế, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn vì lý do khách quan. Để nuôi dưỡng nguồn thu, tạo điều kiện và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, QH đã nhiều lần điều chỉnh giảm mức tiền chậm nộp từ 0,07% xuống 0,05% và hiện nay là 0,03%/ngày.
Mặt khác, mức tính tiền chậm nộp 0,03%/ngày tương đương với mức 10,95%/năm, trong khi ghi nhận lãi suất huy động bằng VND hiện nay khoảng 4,5%-5,5%/năm đối với tiền gửi có kỳ hạn từ một tháng đến dưới sáu tháng và mặt bằng lãi suất cho vay VND hiện nay phổ biến 6%-9%/năm đối với các khoản cho vay ngắn hạn.
“Như vậy, mức tiền chậm nộp hiện nay đã vượt quá mức lãi suất cho vay cao nhất trên thị trường. Ủy ban Thường vụ QH xin QH cho phép giữ như dự thảo luật trình QH cho ý kiến tại kỳ họp thứ 7” - ông Hải nói.
Xóa nợ thuế trên 15 tỉ đồng do Thủ tướng quyết
Về thẩm quyền xóa nợ thuế đối với khoản nợ của doanh nghiệp đã quá 10 năm mà cơ quan quản lý thuế đã áp dụng các biện pháp cưỡng chế nhưng không có khả năng thu hồi, luật quy định thẩm quyền theo từng mức độ. Theo đó, chủ tịch UBND cấp tỉnh xóa nợ dưới 5 tỉ đồng. Từ 5 đến 10 tỉ đồng thì tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan có quyền xóa nợ. Từ 10 đến 15 tỉ đồng thì thẩm quyền xóa nợ thuộc bộ trưởng Bộ Tài chính và trên 15 tỉ đồng thì thẩm quyền thuộc Thủ tướng Chính phủ.
