Tòa trả hồ sơ vụ án có nhiều dấu hiệu oan, sai trong vụ truy tố nguyên Giám đốc công ty xổ sổ Đồng Nai?

Từ ngày 10/10 đến 15/10, TAND tỉnh Đồng Nai mở phiên tòa xét xử 7 bị cáo về tội “Tham ô tài sản”, “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Công ty TNHH MTV Xổ số kiến thiết và Dịch vụ tổng hợp Đồng Nai (Công ty Xổ số Đồng Nai) và các đơn vị liên quan.

Qua 3 ngày xét xử, sáng 14/10, HĐXX đã quyết định trả hồ sơ vụ án hình sự đối với các bị cáo Nguyễn Văn Minh và đồng phạm.

Các bị cáo trong phiên xét xử.

Làm rõ tiền tham ô, định tội danh các bị cáo?

Cụ thể, HĐXX xét thấy, tại phiên tòa các bị cáo đều khai khi tham gia hội đồng thẩm định tiền lương đều biết về cách áp dụng lương theo hệ số K là không đúng nhưng căn cứ vào tình hình hoạt động và pháp luật cạnh tranh, nộp ngân sách hàng năm của công ty xổ số đều năm sau cao hơn năm trước liền kề, doanh số hàng năm đóng góp cho ngân sách luôn đạt chỉ tiêu.

Do đó, ban lãnh đạo công ty đã động viên cán bộ nhân viên trong công ty làm thêm giờ vào ngày thứ bảy, chủ nhật, lễ tết để hoàn thành nhiệm vụ được giao. Việc này được đại diện công ty xổ số, UBND tỉnh Đồng Nai thừa nhận.

Đại diện Viện kiểm sát.

Tại phiên tòa, các bị cáo Oanh, Minh còn xác định quà lễ tết cho các bị cáo trong vụ án là thực hiện quy chế của công ty đối với các tổ chức cá nhân có công lao đóng góp cho quá trình hoạt động của công ty. Do đó, hành vi của các bị cáo Cao Thị Cúc, Khương Thái Học, Đào Ngọc Hoàng có dấu hiệu của tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Ngoài ra, tại phiên tòa, người lao động đều xác nhận nhận lương không đúng, không biết và đã sử dụng tiêu xài hết, không có khả năng chi trả. Do đó, đề nghị HĐXX xem xét.

Tại văn bản số 591 ngày 28/5/2019, UBND tỉnh Đồng Nai có ý kiến đối với các cá nhân đã nghỉ hưu thì công ty xổ số thu hồi một phần hoặc không thu hồi lại số tiền lương đã nhận quá quy định.

Tuy nhiên, không xác định cụ thể trường hợp nào không thu, trường hợp nào phải thu, trường hợp nào thu bao nhiêu, từng trường hợp cụ thể và quan điểm của UBND tỉnh Đồng Nai về số tiền thiệt hại nêu trên đối với cán bộ công nhân viên của Công ty, người đang công tác, nghỉ hưu và chuyển đi nơi khác.

Để làm rõ, không làm oan, không bỏ lọt tội phạm, HĐXX quyết định trả hồ sơ vụ án hình sự đối với các bị cáo Nguyễn Văn Minh và đồng phạm.

Các bị cáo bị VKS Nhân dân Tối cao truy tố về tội “Tham ô tài sản”, “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” cho VKS Nhân dân Tối cao để điều tra bổ sung.

Điều tra làm rõ để xem xét lại tội danh đối với một số bị cáo trong vụ án, việc với UBND tỉnh Đồng Nai về việc bồi thường thiệt hại, trách nhiệm bồi thường thiệt hại đối với các cá nhân, từng trường hợp cụ thể, người đang công tác, người đã chuyển đi, người đã nghỉ hưu

Thiếu căn cứ xác định ông Nguyễn Văn Minh phạm tội Tham ô tài sản?

Ngay sau khi phiên tòa kết thúc, PV báo Pháp luật Việt Nam có cuộc trao đổi với LS Nguyễn Minh Long, LS Nguyễn Trung Tiệp, LS Đỗ Lý Trà My - Công ty Luật Dragon thuộc Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội hiện là người bào chữa cho bị can Nguyễn Văn Minh (Sinh năm: 1956; Nghề nghiệp: Nguyên Tổng giám đốc kiêm Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty XSKT Đồng Nai).

LS Nguyễn Minh Long, LS Đỗ Lý Trà My, LS Nguyễn Trung Tiệp - Công ty Luật Dragon thuộc Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội hiện là người bào chữa cho bị can Nguyễn Văn Minh.

Theo các luật sư cho rằng: Việc trả hồ sơ điều tra bổ sung là phù hợp với diễn biến phiên tòa. Tuy nhiên, những tình tiết mà Hội đồng thẩm phán đề nghị Viện kiểm sát tối cao làm rõ chưa được đầy đủ, đặc biệt là những tình tiết liên quan đến việc định tội danh của ông Minh và bà Oanh, trách nhiệm của chủ sở hữu (Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai) trong vụ án này, cụ thể:

Tại phiên Tòa, ông Minh khẳng định không chỉ đạo ông Nguyễn Hùng Sơn đưa số lao động định biên cụ thể để xây dựng đơn giá tiền lương, không chỉ đạo ông Sơn áp dụng hệ số K điều chỉnh tăng lương khi công ty không đủ điện kiện.

Bản thân ông Minh tại thời điểm đó, không hiểu chính xác công ty không đủ điều kiện như thế nào, khi Hội đồng thẩm định đưa ý kiến thì ông mới đưa quan điểm của mình dựa trên tình hình hoạt động thực tế của công ty

Theo LS Nguyễn Minh Long phân tích: “Hằng năm, Sở Lao động TB & XH tỉnh Đồng Nai đều có văn bản gửi sang công ty đề nghị xây dựng đơn giá tiền lương để Sở sang xét duyệt chính vì vậy, khi Công ty đã báo cáo Sở Lao động và Sở Lao động có văn bản thông báo việc đăng ký đơn giá tiền lương thì Công ty và ông Minh mặc nhiên hiểu rằng đó là căn cứ pháp lý để thực hiện.

Hơn nữa, trong 05 năm đó trong các buổi nghe báo cáo tình hình hoạt động kinh doanh của công ty, UBND tỉnh Đồng Nai đều không yêu cầu Công ty báo cáo về đơn giá tiền lương.

Hàng năm, Công ty đều xây dựng lợi nhuận kế hoạch thấp hơn lợi nhuận thực hiện của năm trước liền kề (một trong những điều kiện để được áp dụng hệ số k điều chỉnh tăng them tiền lương) nhưng UBND tỉnh Đồng Nai không yêu cầu công ty điều chỉnh. Điều đó càng khẳng định rằng, UBND tỉnh đã được đồng ý với đơn giá tiền lương hàng năm của công ty”.

“Từ căn cứ trên cho thấy, ông Minh không có ý chí gian dối, vụ lợi cá nhân để chiếm đoạt tài sản của nhà nước. Không đủ yếu tố để truy tố ông Minh về tội tham ô tài sản.

Nghị định 86/2007/NĐ-CP của Chính phủ về “Quản lý lao động và tiền lương trong Công ty TNHH MTV do Nhà nước sở hữu 100% vốn điều lệ” quy định về trách nhiệm của Chủ sở hữu trong việc tiếp nhận, xem xét và có ý kiến về đơn giá tiền lương của Công ty”, LS Long nói.

“Công ty có sai sót trong việc xây dựng đơn giá tiền lương, trách nhiệm chính thuộc về Chủ sở hữu (UBND tỉnh Đồng Nai)”, LS Long nhấn mạnh.

LS Nguyễn Minh Long cũng cho biết: “Tại phiên tòa, Luật sư đã thẩm vấn đề nghị đại diện UBND tỉnh (tham gia phiên tòa) làm rõ trách nhiệm của UBND tỉnh Đồng Nai nhưng đại diện UBND tỉnh không trả lời được.

Qua phần thẩm vấn xét hỏi công khai tại phiên tòa sơ thẩm cũng đã làm rõ được việc bà Dung và ông Minh đã bị UBND tỉnh Đồng Nai ra quyết định xử lý vi phạm hình chính bằng hình thức khiển trách và đã thực hiện xong quyết định này.

Do đó, việc Cục C46 Bộ Công an ra văn bản yêu cầu UBND tỉnh Đồng Nai thu hồi hủy bỏ quyết định trên là không đúng vì nguyên tắc xử lý hình sự là một hành vi không thể bị xử lý 02 lần. Như vậy, việc khởi tố tội danh đối với ông Minh, bà Dung là có dấu hiệu sai phạm pháp luật”.

“Tại phiên Tòa sơ thẩm các bị cáo Minh và bà Oanh nguyên là kế toán trưởng Công ty Xổ số kiến thiết Đồng Nai cũng đã khai nhận việc lập hai quỹ lương và dự thảo tiền lương đều được báo cáo đến UBND tỉnh Đồng Nai là Chủ sở hữu của Công ty.

Trước đó, họ đã gửi dự thảo đến các phòng ban trong Công ty và người lao động để lấy ý kiến, gửi đến Sở Lao động thương binh xã hội để được xét duyệt.

Như vậy hành vi của họ là công khai, minh bạch không hề có dấu hiệu gian dối, chiếm đoạt tiền của Nhà nước. Đồng thời, tất cả việc làm của họ đều vì chăm lo đời sống cho người lao động ổn định và phù hợp đúng với công sức họ bỏ ra vì đã phải làm thêm giờ, them ngày thứ 7, chủ nhật và ngày lễ do khối lượng công việc rất nhiều.

Luật sư sẽ tiếp tục có văn bản đề nghị Hội đồng xét xử, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Cơ quan CSĐT – Bộ Công an tiếp tục làm rõ những căn cứ trên trong quá trình điều tra bổ sung”, LS Long nói.

Trách nhiệm UBND tỉnh ở đâu?

Trong hai ngày 10 và 11/10, tại TAND tỉnh Đồng Nai, 7 bị cáo gồm Nguyễn Văn Minh, Nguyễn Thị Thùy Oanh, Đào Ngọc Hoàng, Khương Thái Học, Cao Thị Cúc, Lâm Duy Tín, Trần Thị Dung đều khai báo và trả lời các câu hỏi của HĐXX, Luật sư và Viện kiểm sát.

Theo đó, các bị cáo đều không thừa nhận tội danh và cho rằng cơ quan điều tra luận tội các bị cáo là chưa đúng với thực tế sự việc.

Ông Huỳnh Văn Tịnh, Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TBXH) tỉnh Đồng Nai – thừa ủy quyền của lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Nai.

Cụ thể, bị cáo Nguyễn Văn Minh và Nguyễn Thị Thùy Oanh đều cho rằng, vào thời điểm năm 2008 số lượng lao động công ty không nhiều và theo định biên người lao động thì cần phải tuyển thêm khoảng 30 người.

Tuy nhiên, lãnh đạo Công ty xổ số Đồng Nai đã xin ý kiến người lao động trong cơ quan là làm việc thêm giờ, làm ngày thứ bảy, chủ nhật để nâng thời gian, hiệu suất lao động. Từ đó, lương nhân sự được nâng cao.

Cũng trong phần xét hỏi, ông Huỳnh Văn Tịnh, Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TBXH) tỉnh Đồng Nai – thừa ủy quyền của lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Nai tham dự phiên tòa với tư cách đại diện UBND tỉnh – chủ sở hữu của Công ty xổ số Đồng Nai trả lời các câu hỏi của HĐXX.

Qua ba ngày xét hỏi, HĐXX đã đặt ra nhiều câu hỏi về trách nhiệm của chủ sở hữu là UBND tỉnh Đồng Nai đối với việc cho ý kiến và có biết hay không việc Công ty xổ số Đồng Nai thông qua hội đồng xét duyệt tiền lương (đại diện Sở LĐ-TBXH, Chi cục tài chính doanh nghiệp và đại diện Công ty xổ số Đồng Nai) tiến hành họp thông qua.

Đồng thời, bị cáo Nguyễn Văn Minh và Nguyễn Thị Thùy Oanh khai tại tòa, Công ty xổ số Đồng Nai có báo cáo đến UBND tỉnh theo quý, năm.

Trả lời tại tòa, ông Huỳnh Văn Tịnh – đại diện chủ sở hữu (UBND tỉnh Đồng Nai) xác nhận, công ty xổ số Đồng Nai có đóng góp lớn cho địa phương, nộp ngân sách lớn.

Cũng theo luật sư Long cho biết: “Trong kết luận thanh tra số: 2704/KL-UBND ngày 13/04/2015 của UBND tỉnh Đồng Nai chỉ xác định năm 2010, 2011, 2012, Công ty Xổ số Đồng Nai chi trả tiền lương chênh lệch tăng không đúng quy định với số tiền: 39.896.759.434 đồng.

Theo quy định, công ty phải thực hiện giảm chi tiền lương của người lao động và viên chức quản lý trong các năm sau…

Việc thực hiện giảm chi tiền lương của người lao động, rất khó thực hiện, không khả thi. Do đó, không thực hiện việc giảm chi quỹ tiền lương của người lao động và viên chức quản lý năm 2010, 2011, 2012. UBND tỉnh Đồng Nai chấp thuận không thu hồi.

Như vậy, đến thời điểm năm 2018 – khi ông Nguyễn Văn Minh bị khởi tố thì thiệt hại (nếu có) của Công ty, của UBND tỉnh đã không còn”.

“Như vậy, những hành vi của ông Minh chưa thỏa mãn mặt khách quan của tội “Tham ô”; không đủ căn cứ để xác định ông Nguyễn Văn Minh phạm tội Tham ô tài sản quy định tại Điều 353 Bộ Luật hình sự năm 2015”, LS Long nhấn mạnh.

“Tính thiệt hại gần 79 tỷ đồng không biết có tính công người lao động (làm thêm giờ, làm ngày thứ bảy, chủ nhật, lễ, tết) chưa, nếu chưa thì phải tính lại”, ông Tịnh nói.

Cũng tại phiên tòa, khi các bị cáo Minh và Oanh đều khẳng định có báo đến UBND tỉnh, nói về vấn đề trên đại diện UBND tỉnh cho biết, cần phải kiểm tra lại, nếu có báo cáo thì sễ lưu ở văn thư, sẽ cho kiểm tra lại.

Theo luật sư Long cho biết: “Công ty xổ số Đồng Nai đã báo cáo và đăng ký đơn giá tiền lương với Chủ sở hữu (UBND tỉnh Đồng Nai). Việc thực hiện đơn giá tiền lương của công ty đã được sự cho phép của UBND tỉnh Đồng Nai”.

Luật sư Long Phân tích:” UBND tỉnh Đồng Nai đã tiếp nhận, xem xét đơn giá tiền lương của Công ty xổ số Đồng Nai thông qua Sở Lao động – Thương binh và Xã hội theo quy định tại Thông tư: 07/2005/TT-BLĐTBXH.

Trên thực tế, hàng năm, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tỉnh Đồng Nai đều có công văn gửi các công ty nhà nước trên địa bàn tỉnh Đồng Nai về việc đăng ký đơn giá tiền lương”.

“Thứ nhất: Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đã có công văn đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo các công ty xây dựng đơn giá tiền lương.

Từ năm 2008 đến năm 2012, nếu ông Minh đều không báo cáo, đăng ký đơn giá tiền lương với UBND tỉnh Đồng Nai, vậy tại sao UBND tỉnh Đồng Nai, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai không có bất cứ một văn bản nào nhắc nhở, yêu cầu Công ty xổ số Đồng Nai thực hiện.

Phải chăng, Công ty xổ số Đồng Nai đã đăng ký đơn giá tiền lương với UBND tỉnh Đồng Nai thông qua Sở Lao động nên UBND tỉnh không có ý kiến gì.

Thứ 2: Bản Kết luận điều tra nêu: “Để Nguyễn Văn Minh, Nguyễn Thị Thùy Oanh thực hiện hành vi phạm tội trong thời gian kéo dài, gây thiệt hại nghiêm trọng tài sản nhà nước kể trên có phần trách nhiệm của UBND tỉnh Đồng Nai.

UBND tỉnh Đồng Nai đã không thực hiện đúng trách nhiệm của chủ sở hữu như quy định tại Điều 7 Nghị định số: 86/2007/NĐ-CP.

Cụ thể: Hàng năm, không thực hiện kiểm tra, giám sát việc thực hiện chế độ, chính sách lao động tiền lương của công ty; không yêu cầu công ty trình các báo cáo về lao động tiền lương để thẩm định, cho ý kiến về đơn giá tiền lương; quyết định quỹ lương đối với viên chức quản lý.

Chậm trễ trong việc ủy quyền, phân công, giao trách nhiệm cho các sở ngành chuyên môn thực hiện thay mặt chủ sở hữu để thực hiện các quyền, trách nhiệm, nghĩa vụ của chủ sở hữu nhà nước đối với doanh nghiệp nhà nước.”

“Nếu căn cứ vào kết luận trên của Cơ quan CSĐT thì UBND tỉnh Đồng Nai, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai có dấu hiệu của hành vi “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, LS Long nhấn mạnh.

Duy Khương