Tòa án, Viện kiểm sát đã thụ lý nhiều vụ án đi vào lịch sử tố tụng

Quốc hội tiếp tục chương trình làm việc với phiên thảo luận ở hội trường. Ảnh: Quốc Khánh.

Xử nhiều vụ án đi vào lịch sử tố tụng

Tại nghị trường, đại biểu Nguyễn Thị Thủy, đoàn Bắc Kạn đánh giá, các cơ quan tư pháp đã đấu tranh hiệu quả hơn với tội phạm và vi phạm pháp luật. Trong nhiệm kỳ này, tổng số án các loại thụ lý xét xử tăng tới 34%, trong đó nhiều vụ án đã đi vào lịch sử tố tụng nước ta, bởi quy mô lớn và tính chất đặc biệt nghiêm trọng.

Trong đó, nhiều vụ án số tiền bị tội phạm chiếm đoạt đã không dừng ở số con số vài trăm tỷ đồng mà đã lên đến hàng nghìn, thậm chí là hàng chục nghìn tỷ đồng. Nhiều vụ án số bị cáo tham gia đã không dừng ở con số vài ba bị cáo mà đã có sự câu kết của hàng chục thậm chí là gần 100 bị cáo trong cùng một vụ án. Ví dụ như vụ án tại Ngân hàng Đại Dương, 51 bị cáo, vụ án về đường dây đánh bạc nghìn tỷ có sử dụng công nghệ cao 92 bị cáo…

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy, đoàn Bắc Kạn. Ảnh: Quốc Khánh

“Tại nhiệm kỳ này, lịch sử tố tụng của nước ta cũng lần đầu tiên ghi nhận đã cho bị can được đọc tài liệu trong hồ sơ vụ án. Hiện nay việc này đã đi vào nề nếp và qua đó đã bảo đảm quyền hiến định của người bị buộc tội. Đó là quyền được đọc tài liệu trong hồ sơ vụ án để thực hiện quyền tự bào chữa trong trường hợp mà không có người bào chữa không có tiền để mời người bào chữa”, đại biểu Nguyễn Thị Thủy nêu rõ.

Đại biểu đoàn Bắc Kạn cũng đánh giá cao việc Tòa án tối cao đã tiến hành công khai các bản án trên mạng internet và lập ra các tiện ích điện tử để giúp cho người dân có thể tham gia ý kiến hoặc đánh giá về bản án.

“Tôi cho rằng là việc công khai các bản án trên mạng là một quyết định rất dũng cảm của hệ thống tòa án. Chắc chắn kèm với đó, chất lượng của các thẩm phán, chất lượng của các bản án sẽ ngày càng nâng cao, sau khi tiếp thu các ý kiến đóng góp hợp lý của người dân”, đại biểu Nguyễn Thị Thủy nhấn mạnh.

Không có khái niệm "tòa án cấp trên" và “ tòa án cấp dưới”

Phát biểu ý kiến tại nghị trường, ĐBQH Lưu Bình Nhưỡng (đoàn Bến Tre) nhất trí rất cao với báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tư pháp của Quốc hội về Báo cáo công tác nhiệm kỳ 2016-2021 của Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

Tuy nhiên, đại biểu Nhưỡng cũng có một số vấn đề băn khoăn và đóng góp để hoạt động tư pháp ngày càng tốt hơn.

"Có thể nói, về nhận thức thì chúng ta thấy vẫn tồn tại khái niệm "ngành tòa án". Thực ra không có khái niệm nào là “ngành” cả. Mỗi một tòa án là cơ quan hoàn toàn độc lập với nhau, không có khái niệm "tòa án cấp trên" và “ tòa án cấp dưới”. Các thẩm phán, hội thẩm hoàn toàn độc lập, không được can thiệp bất kỳ vấn đề có liên quan để ảnh hưởng đến công lý", ông Nhưỡng nói.

Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng nêu thực trạng "chúng ta thường có những cuộc làm việc liên ngành. Vấn đề này tôi lại nhớ trong quá khứ có tham gia một phiên tòa trên góc độ luật sư ở Lạng Sơn. Viện kiểm sát ở phiên tòa này đã nói "vấn đề này chúng tôi đã có văn bản liên ngành". Tôi cho rằng những điều hết sức sơ hở, cần phải suy nghĩ và khắc phục để đảm bảo tính độc lập".

Đại biểu Nhưỡng cũng nêu vấn đề "chỉ tiêu trong xét xử". Theo ông Nhưỡng, kế hoạch làm việc thì cần có nhưng kế hoạch xét xử thì cần nghiên cứu lại.

"Chúng ta thấy trên một số nước có những phiên tòa có thể xét xử diễn ra cả năm. Tôi rất nhớ một đồng chí ở Ban chỉ đạo cải cách tư pháp Quốc gia có nói "công lý không bao giờ có giá rẻ, thậm chí đổi cả bằng xương máu", ông Nhưỡng nói.

Đại biểu đoàn Bến Tre cũng nêu vấn đề hòa giải ở một số nơi vẫn chưa được thực hiện thực chất.

Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng đề nghị TAND tối cao, VKSND tối cao, Ban dân nguyện cần dành thời gian làm việc, đặc biệt là vấn đề giải quyết các vụ việc giám đốc, tái thẩm đơn thư hành vi xâm phạm hoạt động tư pháp để có xác định trách nhiệm chủ thể liên quan.

Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng nhấn mạnh: "Không được bàng quang trước tiếng kêu của nhân dân, cần quán triệt không được có thái độ tiêu cực trong hoạt động tư pháp, cứ bắt là có tội, cứ xử là phải có tội. Làm sao phải xứng đáng tư pháp là hộ pháp của nền kinh tế, tòa án là hiện thân của công lý, chỗ dựa của công bằng, viện kiểm sát phải khẳng định vai trò khớp nối đầu vào và đầu ra của hệ thống tư pháp, bánh răng trung chuyển công bằng, khách quan. Đủ bản lĩnh để bánh xe tư pháp không chệch khỏi đường ray công lý, công bằng".