TKV và câu chuyện những gói thầu hàng ngàn tỷ do nhà thầu Trung Quốc tham gia

Tuy nhiên, trước thực trạng nhiều gói thầu mà các nhà thầu Trung Quốc tham gia kém chất lượng, chậm tiến độ, dư luận có quyền đặt dấu hỏi liên quan đến những gói thầu của dự án này.

Trúng liên tiếp

Ngày 20/9/2018, Công ty than Hạ Long thuộc Tập đoàn Công nghiệp than Khoáng sản Việt Nam (TKV) đã có thông báo về việc kết quả lựa chọn nhà thầu gói 27: Cung cấp cốt giếng đứng chính, giếng đứng phụ; hệ thống đường ống đường cáp kỹ thuật trong 2 giếng thuộc dự án khai thác hầm lò mỏ Khe Chàm II - IV.

Theo đó trong công văn số 8759 do ông Bùi Đình Thanh, Giám đốc Công ty Than Hạ Long ký chỉ rõ, tên nhà thầu trúng thầu là Liên danh nhà thầu Công ty cổ phần cơ khi và thiết bị áp lực – VVMI, Công ty (TNHH) xây dựng than số 3 Trung Quốc và Công ty cổ phần có điện Quảng Ninh. Được biết, giá trúng thầu của gói thầu này là 286.483.636.215 đồng. Thời gian thực hiện là 300 ngày. Trong công văn này cũng khẳng định, ngoài liên danh này thì không có một nhà thầu nào tham gia gói thầu số 27.

Theo tìm hiểu của Thời báo Chứng khoán Việt Nam, trong nhiều gói thầu liên quan đến dự án khai thác hầm lò mỏ Khe Chàm II – IV, có nổi lên nhà thầu là Công ty (TNHH) xây dựng than số 3 Trung Quốc. Đây là đơn vị trúng liên tiếp nhiều gói thầu có giá trị lớn và đều đứng trên phương diện liên danh.

Công ty than Hạ Long chủ đầu tư dự án khai thác hầm lò mỏ Khe Chàm II - IV.

Tại gói thầu số 35 (thi công xây dựng tháp giếng; giếng đứng thông gió +120/-150; tiếp giáp của giếng gió với sân ga -60;rãnh gió chính; lò vòng sân ga mức -60KCII; lò xuyên vỉa thông gió mức -60KCII; cung cấp lắp đặt hệ thống tời trục, cốt giếng, đường ống, đường cáp kỹ thuật giếng gió) thuộc dự án khai thác hầm lò mỏ Khe Chàm II - IV, do Công ty than Hạ Long –TKV làm chủ đầu tư thì Liên danh nhà thầu là Công ty (TNHH) xây dựng than số 3 Trung Quốc và Công ty Cổ phần cơ điện Asean đã trúng thầu với giá là 447.301.879.722 đồng. Thời gian thực hiện 1200 ngày

Cũng tại dự án khai thác hầm lò mỏ Khe Chàm II – IV, Liên danh nhà thầu Công ty (TNHH) xây dựng than số 3 Trung Quốc và Công ty Cổ phần cơ điện Asean đã trúng gói thầu số 32 (thi công xây dựng các đường lò sân ga mức -350;3 đường lò xuyên vỉa mức-350; lò dọc vỉa -350 vỉa 11; lò dọc vỉa thông gió -350 vỉa 11; thượng vận tải vỉa 11; thượng thông gió vỉa 11) với giá trúng thầu là 1.611.231.613.220 đồng. Thời gian thực hiện hợp đồng là 1291 ngày.

Ngoài ra theo tài liệu mà Thời báo Chứng khoán Việt Nam có được, trước đó vào tháng 11/2016 liên danh “quen mặt” này còn trúng một gói thầu với giá là 536.658.461.865 đồng cho gói thầu số 24 (thi công xây dựng thân giếng đứng chính, phụ các đường lò tiếp giáp, sân ga mức -400; cung cấp lắp đặt hệ thống cốt giếng, đường ống, đường cáp kỹ thuật của giếng đúng chính, phụ) thuộc dự án khai thác hầm lò dưới mức -150 – Mỏ Mạo Khê. Chủ đầu tư của dự án này là Công ty than Mạo Khê –TKV….

Cho trúng thầu vì không có đơn vị đến…mua hồ sơ dự thầu?

Trước việc liên danh nhà thầu Công ty (TNHH) xây dựng than số 3 Trung Quốc trúng nhiều gói thầu tại dự án khai thác hầm lò mỏ Khe Chàm II – IV, mới đây PV Thời báo Chứng khoán Việt Nam đã có buổi làm việc với Công ty than Hạ Long – TKV. Trong buổi làm việc này, chủ đầu tư đã tiết lộ tại sao Công ty (TNHH) xây dựng than số 3 Trung Quốc lại trúng nhiều gói thầu có giá trị tại dự án này.

Theo ông Nguyễn Ngọc Quỳnh, Phó Giám đốc Ban QLDA khai thác hầm lò mỏ Khe Chàm II – IV, chủ trương ban đầu của ngành than trước đây là giao cho 2 đơn vị chuyên ngành là Công ty xây lắp mỏ xây dựng hầm lò 1 và xây dựng hầm lò 2 thực hiện đào giếng đứng tại Núi Béo. Tuy nhiên, tiến độ quá chậm bởi nhiều lý do .

Dự án mỏ Khe Chàm II – IV là dự án được “sinh sau đẻ muộn” nên trước thực trạng đó, ngành than đành phải đi thăm quan học hỏi nhiều nơi có ngành công nghệ hầm lo phát triển như Úc, Nga, Châu Âu, Trung Quốc, Hoa Kỳ…để tìm đối tác.

Cũng theo lời ông Quỳnh, lúc đầu than Hạ Long dự kiến đấu thầu trong nước, nhưng khi thấy Công ty xây lắp mỏ xây dựng hầm lò 1 và xây dựng hầm lò 2 thực hiện đào giếng đứng tại Núi Béo quá chậm, một năm mới đào được 100m nên lãnh đạo TKV đã quyết định cho tổ chức đấu thầu rộng rãi quốc tế. Gói thầu đầu tiên là gói thầu số 15 đào cặp giếng đứng từ mức +35-500. Đầu năm 2015, Công ty Than Hạ Long phát hành hồ sơ mời thầu. Có 7 đơn vị đến mua hồ sơ dự thầu gồm 1 công ty đến từ Tây Ban Nha, 1 công ty đến từ Úc, 1 công ty đến từ Nga, 2 công ty đến từ Trung Quốc đó là Công ty (TNHH) xây dựng than số 3 Trung Quốc và số 5. Chỉ có duy nhất 1 công ty ở Việt Nam là Công ty Triệu Vương.

Nộp hồ sơ dự thầu có 2 đơn vị là Công ty (TNHH) xây dựng than số 3 Trung Quốc và số 5. Quá trình tiếp theo, do Công ty (TNHH) xây dựng than số 5 không đủ năng lực nên Công ty than Hạ Long đã chọn Công ty (TNHH) xây dựng than số 3 trúng thầu 627 tỷ trên kế hoạch lựa chọn nhà thầu là 695 tỷ.

Một lối vào mỏ Khe Chàm

Lý giải vì sao tại gói thầu số 27, Liên danh nhà thầu là Công ty cổ phần cơ khí và thiết bị áp lực – VVMI, Công ty (TNHH) xây dựng than số 3 Trung Quốc và Công ty cổ phần có điện Quảng Ninh trúng thầu, ông Quỳnh cho hay: “Gói thầu này chỉ có 1 Liên danh mua hồ sơ thầu. Chúng tôi thông báo 40 ngày nhưng chỉ có duy nhất 1 Liên danh mua hồ sơ thầu. Do đó chúng tôi phải lựa chọn”.

Tại gói thầu số 35, theo lời ông Quỳnh có 5 nhà thầu đến mua hồ sơ dự thầu gồm 1 công ty của Cộng hòa Séc, 1 công ty của Đức, công ty CP thiết kế công nghệ lò, Công ty CP cơ điện ASEAN và Công ty (TNHH) xây dựng than số 3 Trung Quốc. Đến khi nộp hồ sơ thầu có 2 đơn vị: Đơn vị thứ nhất là Liên danh công ty của Đức, Công ty (TNHH) xây dựng than số 5 Trung Quốc và Công ty Lilama 693; Đơn vị thứ 2 là Liên danh Công ty (TNHH) xây dựng than số 3 Trung Quốc và Công ty Cổ phần cơ điện ASEAN.

Quá trình đấu thầu, cả 2 liên danh này đều vượt qua hồ sơ kỹ thuật. Đến khi mở hồ sơ tài chính, liên danh số 1 chào với giá 660 tỷ, liên danh số 2 chào giá 510 tỷ. Sau khi mời chào lại giá, chủ đầu tư đã mời 2 liên danh đến thương thảo hợp đồng, nhưng liên danh 1 vẫn giữ nguyên giá ban đầu còn liên danh số 2 đồng ý giảm xuống 447 tỷ đồng. So sánh với giá dự phòng thì liên danh số 2 đã đạt nên than Hạ Long đã quyết định cho liên danh này trúng thầu.

Tại gói thầu 32, cũng chỉ có 2 đơn vị đến mua hồ sợ dự thầu là, Công ty (TNHH) xây dựng than số 3 và số 1 Trung Quốc. Khi nộp hồ sơ dự thầu có Liên danh Công ty CP cơ điện ASEAN và Công ty (TNHH) xây dựng than số 3 Trung Quốc và Liên danh Công ty (TNHH) xây dựng than số 1 Trung Quốc và Công ty CP kỹ thuật than Vida. Tuy nhiên, khi đánh giá về mặt kỹ thuật liên danh thứ 2 đã bị loại.

Cũng trong buổi làm việc với Thời báo Chứng khoán Việt Nam, ông Nguyễn Ngọc Quỳnh, Phó Giám đốc Ban QLDA khai thác hầm lò mỏ Khe Chàm II – IV cho biết, có 123 gói thầu trong toàn dự án, nhà thầu Trung Quốc đứng trong liên danh trúng được 4 gói.

Được biết, trữ lượng của mỏ Khe Chàm khoảng 87 triệu tấn, thời gian khai thác 31 năm, công suất 3,5 triệu tấn năm, chiếm 10% lượng than của cả nước.

Năm 2016, báo chí đã thông tin về việc nhà thầu Giang Tô (Trung Quốc) thi công 10,6km (thuộc gói thầu A3) của dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi. Theo đó nhà thầu này liên tục có biểu hiện làm ăn gian dối, bị người dân địa phương phản ứng. Tương tự với dự án đường sắt Cát Linh – Hà Đông được khởi công tháng 10/2011. Theo kế hoạch ban đầu dự án sẽ được đưa vào vận hành trong tháng 11/2013, nhưng cho đến nay mới chỉ chạy thử nghiệm. Dự án này bị đội vốn từ 8.769 tỷ đồng lên 47.325 tỷ đồng.

Nguyễn Bắc - Theo Thời báo Chứng khoán