Tính thuế trên thu nhập với hộ kinh doanh: Đề xuất điều chỉnh giảm thuế suất

Chính sách thuế hợp lý thúc đẩy sự tuân thủ

Liên quan đến dự luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), Bộ Tài chính cho biết dự kiến báo cáo Chính phủ phương án thu thuế thu nhập cá nhân trên thu nhập (doanh thu trừ chi phí) với tất cả hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu trên ngưỡng không chịu thuế.

Cụ thể, cá nhân kinh doanh có doanh thu năm trên ngưỡng không chịu thuế đến 3 tỷ đồng thì nộp thuế với thuế suất tương ứng với thuế thu nhập doanh nghiệp áp dụng với doanh nghiệp có doanh thu dưới 3 tỷ đồng (15% - PV).

Trường hợp cá nhân kinh doanh có doanh thu dưới 3 tỷ đồng nếu không xác định được chi phí thì tiếp tục thực hiện nộp thuế theo tỷ lệ trên doanh thu như hiện hành (với các mức 0,5%, 1%, 2% tùy ngành nghề).

Điểm mới đáng chú ý là các hộ, cá nhân kinh doanh sẽ được trừ ngưỡng không chịu thuế trước khi tính thuế, thay vì tính thuế từ đồng doanh thu đầu tiên.

Chia sẻ với PV VietNamNet, ông Nguyễn Ngọc Tịnh, Phó Chủ tịch Hội Tư vấn và Đại lý thuế TPHCM, đánh giá cao việc Bộ Tài chính tiếp thu ý kiến và điều chỉnh theo hướng tính thuế thu nhập cá nhân đối với cá nhân, hộ kinh doanh trên phần lãi thực, cũng như tính lại tỷ lệ thu thuế, đặc biệt sẽ trừ theo ngưỡng không chịu thuế trước khi tính thuế.

Theo ông, việc nghiên cứu giảm tỷ lệ thuế theo biên lợi nhuận thực tế trên thị trường, phù hợp từng nhóm đối tượng và từng ngành nghề là hoàn toàn hợp lý. Chỉ khi đó, cơ sở thu thuế mới bền vững và phát huy hiệu quả vai trò đóng góp của khu vực hộ kinh doanh.

Chuyên gia cho rằng cách tiếp cận của Bộ Tài chính là hợp lý và bám sát bản chất của thuế thu nhập: chỉ đánh thuế khi phát sinh thu nhập thực. Ảnh: Thạch Thảo

Ông Tịnh nhấn mạnh, định hướng của Bộ Tài chính trong việc xem xét nâng mức doanh thu không chịu thuế đối với cá nhân, hộ kinh doanh để tạo sự tương đồng và công bằng tương đối với người làm công ăn lương là bước đi phù hợp.

“Chính sách thuế hợp lý mới thúc đẩy được sự tuân thủ và bảo đảm nghĩa vụ của người nộp thuế. Ngược lại, một chính sách thiếu phù hợp sẽ khó bền vững và trở thành rào cản đối với hộ kinh doanh”, ông nói.

Vị chuyên gia cũng nhận định Bộ Tài chính đã nhìn đúng thực tế rằng không phải hộ kinh doanh nào cũng có đủ nguồn lực, nhân sự, công nghệ để áp dụng phương pháp kê khai, theo dõi sổ sách. Vì vậy, việc đưa chính sách nộp thuế trực tiếp theo tỷ lệ trên doanh thu là phương án phù hợp trong bối cảnh hiện nay.

Đề xuất điều chỉnh giảm thuế suất

Luật sư Nguyễn Văn Được, Tổng giám đốc Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn thuế Trọng Tín, cho rằng, cách tiếp cận của Bộ Tài chính là hợp lý và bám sát bản chất của thuế thu nhập: chỉ đánh thuế khi phát sinh thu nhập thực. Đây cũng là bước đi phù hợp với xu hướng cải cách, đơn giản hóa thủ tục và tăng tính minh bạch trong quản lý thuế.

Tuy nhiên, ông lưu ý cần đặt chính sách thuế đối với hộ kinh doanh trong mối tương quan với doanh nghiệp. Dự thảo Nghị định hướng dẫn Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp đang áp dụng mức thuế suất tỷ lệ trên doanh thu thấp hơn so với mức hộ kinh doanh đang chịu. Vì vậy, mức thuế với hộ kinh doanh cần được thiết kế tương đồng để bảo đảm bình đẳng và giảm áp lực thuế.

Ông phân tích, trước đây các mức thuế khoán 0,5% -1% -1,5% - 2% theo từng ngành nghề là phù hợp trong bối cảnh nghĩa vụ thuế thấp hơn nhiều so với thu nhập thực. Nhưng khi chuyển sang cơ chế tự khai, tự nộp, tự chịu trách nhiệm, mọi chính sách phải đảm bảo công bằng và sát thực tế.

“Nếu thuế suất không hợp lý, nó sẽ ‘ăn vào lợi nhuận’, khiến hộ kinh doanh gặp khó khăn”, ông Được nói.

Từ đó, vị chuyên gia đề xuất cần điều chỉnh giảm thuế suất đối với hộ kinh doanh theo hướng tương thích với Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, tạo sự nhất quán pháp lý, thể hiện tinh thần “khoan sức dân” và hỗ trợ cho hộ kinh doanh trong giai đoạn chuyển đổi.

Bên cạnh đó, ông Được đánh giá cao tinh thần cầu thị của Bộ Tài chính khi điều chỉnh phương pháp tính thuế theo hướng bình đẳng giữa các nhóm đối tượng, chỉ tính thuế trên phần doanh thu vượt ngưỡng không chịu thuế. “Đây là quy định khá cởi mở, giúp tất cả người nộp thuế đều được hưởng lợi”, ông Được nhấn mạnh.

Nguyễn Lê