Tình hình Ukraine đang có những thay đổi lớn như thế nào?

Ngày 2/4, các bức ảnh vệ tinh của Mỹ cho thấy, tại sân bay Antonov, chỉ cách Kiev 30km về phía tây bắc, Quân đội Nga đang xây dựng công sự, đột nhiên biến mất. Trước đó, trong ngày đầu tiên của cuộc chiến (24/2), Quân đội Nga đã chiếm đóng sân bay này; giữa quân Nga và Ukraine đã giao tranh ác liệt ở tại đây.

Ngoài ra, Quân đội Nga đã rút hoàn toàn khỏi vùng Chernobyl, miền Bắc Ukraine, 11 giờ ngày 2/4, nhà máy điện hạt nhân Chernobyl tổ chức lễ kéo cờ Ukraine và người dân hát quốc ca Ukraine.

Quân đội Nga đang rút lui nhanh chóng và Quân đội Ukraine tiếp tục “giành lại những vùng đất đã mất”, ít nhất là những kết quả mới nhất, mà chúng ta đã thấy cho đến nay. Vậy đây có phải là hành động kết thúc của chiến tranh?

Ukraine không nghĩ vậy; Tổng thống Zelensky cảnh báo: Nga chỉ đang tổ chức bố trí lại lực lượng, và các thị trấn mà Quân đội Nga rút lui, sẽ gặp phải các cuộc tấn công tầm xa như tên lửa và không quân. Ngoài ra, giao tranh ở khu vực phía đông sẽ khốc liệt hơn.

Quân đội Nga trước đó cũng tuyên bố rằng, giai đoạn đầu tiên của nhiệm vụ chiến đấu đã hoàn thành, và trọng tâm của bước tiếp theo là "giải phóng hoàn toàn" khu vực Donbas ở miền đông Ukraine. Nếu đúng như vậy, thì mặt trận phía Tây sẽ dần yên lặng, và mặt trận phía Đông sẽ ác liệt hơn.

Trận chiến ác liệt nhất vẫn là ở phía đông thành phố cảng Mariupol. Trong hơn một tháng bị bao vây, 90% tòa nhà của thành phố đã bị phá hủy. Đối với Quân đội Nga, chiến thắng Mariupol có nghĩa quan trọng và khi đó, khu vực Crimea và Donbas có thể được nối liền với nhau.

Tin tốt là Nga và Ukraine đã đạt được thỏa thuận cho phép 45 xe buýt đến Mariupol để sơ tán dân thường, đang ẩn náu dưới đống đổ nát; tin xấu là chiến sự sẽ tiếp tục, Quân đội Nga quyết tâm giành chiến thắng. Như thế không tránh khỏi Mariupol bị phá hủy hoàn toàn.

Theo phân tích của Thủ tướng Ba Lan, Ukraine có thể bị chia cắt thành hai phần, và Quân đội Nga và phe thân Nga sẽ kiểm soát 1/3 phía đông và nam Ukraine, sau đó mới có những cuộc đàm phán thực sự. Tình huống xấu nhất sẽ là “Afghanistan hóa Ukraine”.

“Afghanistan hóa Ukraine” là sự xuất hiện của các cuộc kháng chiến du kích mạnh mẽ trên khắp đất nước Ukraine, kéo dài trong nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm cho quân phía Nga; do đó làm suy yếu đáng kể quân đội chiếm đóng.

Điều này đã xảy ra trong nỗ lực của Liên Xô và Mỹ nhằm kiểm soát Afghanistan. Các phe phái ở Afghanistan, năm này qua năm khác, đã “trường kỳ kháng chiến” và làm suy yếu những kẻ chiếm đóng cả Liên Xô và Mỹ. Kết quả là chính quyền mà Liên Xô hay Mỹ dựng lên, đều sụp đổ khi họ rút quân.

Như vậy dự đoán của Thủ tướng Ba Lan cũng rất rõ ràng; mục tiêu của phương Tây là “Afghanistan hóa Ukraine” và làm suy yếu Nga thông qua chiến tranh du kích.

Nga cũng nhận thức rõ điều này, nên khi chiến trường tiến triển không thuận lợi, họ đã nhanh chóng thu nhỏ mặt trận, duy trì quyền kiểm soát đối với hai phần phía đông và nam Ukraine và thực tế, Ukraine không làm chủ được tình hình hiện tại và yêu cầu phương Tây tiếp tục cung cấp thêm vũ khí hạng nặng.

Anh trước đó đã thông báo rằng, Anh và các đồng minh của họ, sẽ tiếp tục cung cấp “hỗ trợ vũ khí sát thương hơn” cho Ukraine. Mỹ cũng cam kết vào ngày 1/4, cung cấp cho Ukraine thêm 300 triệu USD vũ khí, bao gồm máy bay không người lái, xe bọc thép, thiết bị nhìn đêm và đạn dược.

Đồng thời, truyền thông Mỹ tiết lộ rằng, Mỹ sẽ đứng ra làm trung gian để chuyển những chiếc xe tăng do Liên Xô sản xuất, trang bị cho các nước Đông Âu trước kia, cho Quân đội Ukraine. Đây sẽ là lần đầu tiên Mỹ hỗ trợ chuyển xe tăng trong một cuộc chiến.

Vậy tình hình sẽ diễn biến tiếp theo theo hướng nào? Các cuộc đàm phán hòa bình vẫn tiếp tục và hai bên dường như đã đạt được một số đột phá. Ukraine thậm chí còn bày tỏ sẵn sàng trở thành một quốc gia trung lập và không tham gia bất kỳ liên minh quân sự nào.

Nhưng giao tranh ác liệt ở phía đông vẫn chưa kết thúc, và Nga vẫn chưa đạt được mục tiêu "giải phóng hoàn toàn" Donbass. Quân đội Ukraine cũng đang mở một cuộc tấn công, bao gồm dùng cả trực thăng, vượt qua biên giới vào lãnh thổ Nga và phá hủy một kho nhiên liệu của Nga.

Không khó có thể nhận thấy, cả Nga và Ukraine đều không dung hòa được tình hình hiện tại; và cả hai đều tự tin rằng, mình có thể giành chiến thắng, nên cuộc đàm phán khó có thể đạt được đột phá. Chưa kể đến thái độ của phương Tây, chi phối rất nhiều đến hành động của Ukraine.

Thủ tướng Anh Johnson cho biết: Ngay cả khi Nga và Ukraine đạt được thỏa thuận, phương Tây sẽ không ngừng các lệnh trừng phạt đối với Nga, và các lệnh trừng phạt sẽ tiếp tục cho đến khi toàn bộ Quân đội Nga được rút khỏi Ukraine.

Về vấn đề an ninh của Ukraine, Thủ tướng Johnson cho rằng, không thể tin cậy được Tổng thống Nga Putin. Xem cách giải thích của truyền thông phương Tây, khi Anh từ chối đảm bảo an ninh cho Ukraine, và thực sự bác bỏ đề nghị trung lập của Ukraine, nên cuộc hòa đàm không thể có kết quả tích cực.

Nên nhớ Afghanistan là mồ chôn của các đế chế; nhưng mặt khác, nhiều thế hệ người Afghanistan đã bị chiến tranh hủy diệt hoàn toàn. Afghanistan từng một thời được ví là "Thụy Sĩ phương Đông", nhưng sau đó đã biến thành mảnh đất của chiến tranh ủy nhiệm và giờ trở thành sự lãng quên của thế giới.

Tiến Minh (Theo Sohu)