Tỉnh Hà Tĩnh quyết 'khai tử' mỏ sắt lớn nhất Đông Nam Á

Báo Kinh tế & Đô thị thông tin cho biết theo đánh giá, mỏ sắt Thạch Kể tại tỉnh Hà Tĩnh là mỏ sắt với trữ lượng lớn nhât khu vực Đông Nam Á, Dự án có tổng diện tích đất sử dụng là 4.821ha trải dài trên địa bàn 6 xã ven biển bao gồm xã Thạch Bàn, xã Thạch Khê, xã Thạch Hải, xã Thạch Đỉnh, xã Thạch Trị và xã Thạch Lạc của huyện Thạch Hà ( tỉnh Hà Tĩnh).

Mỏ sắt Thạch Khê nằm trên địa bàn 5 xã ven biển của huyện Thạch Hà gồm: Thạch Khê, Đỉnh Bàn, Thạch Hải, Thạch Trị và Thạch Lạc.

Được biết dự án do Công ty Công ty cổ phần Sắt Thạch Khê (TIC) là chủ đầu tư và thực hiện từ năm 2008 có tổng vốn đầu tư khoảng 14,500 tỷ đồng, thời gian khai thác là 50 năm. Dự án được kỳ vọng sẽ mang lại việc làm cho hàng nghìn người lao động trên địa phương, đáp ứng nhu cầu tinh quặng sắt chất lượng tốt và giá cả phù hợp cho ngành luyện kim trong nước

Tuy nhiên việc khai thác dự án cũng gây ảnh hưởng tới cuộc sống sinh họa của 5.000 hộ dân, phải di dời khoảng 4.000 hộ. Tới thời điểm hiện tại diện tích GPMB là 830 ha và đã đi dời được 113 hộ.

Ở giai đoạn 200 -2011, dự án đã làm đất tầng phủ được khoảng 12,8 triệu m3, với độ sâu 34m, so với mực nước biển, thu được 3.000 tấn quặng. Tuy nhiên, trong quá trình khai thác, dự án gặp nhiều khó khăn về huy động vốn, góp vốn, dẫn đến tình trạng chậm tiến độ giải phóng mặt bằng, không đủ tiền thanh toán cho nhà thầu tư vấn lập thiết kế kỹ thuật và xây dựng khu tái định cư.

Đến tháng 11/2011, Chính phủ buộc cho tạm dừng dự án để thẩm định lại thiết kế kỹ thuật và tái cơ cấu cổ đông.

Tới cuối năm 2016, UBND tỉnh Hà Tĩnh có báo cáo trình Trung ương đề xuất tạm hoãn dự án vì gây ra nhiều hệ quả.

Trong báo cáo, tỉnh Hà Tĩnh cho biết dự án có công nghệ, kỹ thuật khai thác không đáp với đặc thù địa chất mỏ, tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây ảnh hưởng lớn đến môi trường. Cách thức vận chuyển quặng không khả thi, hiệu quả không cao, gây ảnh hưởng lớn đến hệ thống hạ tầng giao thông trên địa bàn, thị trường tiêu thụ quặng sắt không được chắc chắn.

Khu vực mỏ sắt đã được khai thác có độ sâu âm hơn 30m đang trở thành nỗi lo của người dân địa phương.

Đặc biệt dự án tiềm ẩn nguy cơ gây ra sự sụt giảm, thậm chí cạn kiệt ngồn nước ngầm, tạo nên hiện tượng hoang mạc hóa, xâm nhập mặn, sạt lở đất ở phạm vi lớn (có thể ảnh hưởng tới TP Hà Tĩnh khoảng cách chưa tới 6km đến mỏ sắt).

Theo đó ngày 24/3/2021 tỉnh Hà Tĩnh tiếp tục trình văn bản gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư, góp ý xây dựng dự thảo và phương án xử lý Dự án mỏ sắt Thạch Khê, đồng thời kiến nghị tiếp tục cho dừng dự án.

Tỉnh Hà Tĩnh cũng cam kết sau khi dự án tạm dựng sẽ thực hiện các nội dung mà Trung ương đã giao. Tỉnh Hà Tĩnh sẽ thực hiện thu hồi 980 ha diện tích đất để điều chỉnh quy hoạch phục vụ phát triển dịch vụ du lịch, đẩy mạnh thu hút đầu tư, phát triển kinh tế, xã hội bền vững.

Theo nguồn tin của VietnamFinance thông tin từ đánh giá từ các nhà khoa học, việc khai thác mỏ sắt Thạch Khê sẽ tạo ra nhiều hệ lụy về môi trường và địa chất. Theo PGS.TS Hồ Sĩ Giao (Hội Khoa học công nghệ mỏ Việt Nam) và Th.S Lưu Văn Thực (Viện Khoa học công nghệ mỏ - TKV) thông tin cho biết điều kiện địa chất thủy văn của mỏ sắt Thạch Khê hết sức phức tạp, gây nên nhiêyf khó khăn trong quá trình hoạt động khai thác. Đặc biệt nghiêm trọng là "mỏ có lưu lượng nước chảy vào lớn nhất ở Việt Nam, như là một dòng sông".

Nguyễn Triệu