Tin thế giới ngày 24/9: Đối đầu Mỹ-Trung; căng thẳng Địa Trung Hải và Belarus

Tin thế giới ngày 24/9: Đối đầu Mỹ-Trung tiếp tục gay gắt, Thổ Nhĩ Kỳ - NATO bàn về Địa Trung Hải và tình hình ngày càng nóng tại Belarus.

Đối đầu Mỹ-Trung

Ngoại trưởng Mỹ cảnh báo chiến dịch gây ảnh hưởng của Trung Quốc

Ngày 23/9, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã cảnh báo các chính trị gia nước này ở cấp bang và địa phương cần cảnh giác với các nhà ngoại giao Trung Quốc, những người mà ông nói là có thể đang tìm cách ve vãn các chính trị gia Mỹ, như một phần trong chiến dịch do thám và tuyên truyền của Bắc Kinh.

Phát biểu tại trụ sở cơ quan lập pháp bang Wisconsin, ông Pompeo cho hay Bộ Ngoại giao Mỹ đang xem xét các hoạt động của Hội hữu nghị Mỹ-Trung và Hội đồng Thúc đẩy Thống nhất Hòa bình Trung Quốc về những nghi vấn Trung Quốc tìm cách gây ảnh hưởng đối với trường học, các nhóm kinh doanh và các chính trị gia địa phương của Mỹ.

Ông nói: “Hãy biết rằng khi bạn bị một nhà ngoại giao Mỹ tiếp cận, nó có thể không trên tinh thần hợp tác hoặc hữu nghị.” Ông Pompeo cũng cảnh báo rằng các chiến dịch do thám và gây ảnh hưởng của Trung Quốc diễn ra ngay cả ở cấp độ thành phố. (Reuters)

Tình hình Belarus

EU không công nhận ông Lukashenko là Tổng thống; Cảnh sát bắt nhiều người biểu tình

Đại diện cấp cao Liên minh châu Âu (EU) phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại Josep Borrell ngày 24/9 cho biết EU không công nhận ông Alexander Lukashenko là tổng thống Belarus, cho biết kết quả bầu cử hồi tháng 8 và lễ nhậm chức của ông Lukashenko trong tuần này thiếu tính hợp pháp dân chủ.

Ông Josep Borrell nhấn mạnh: “EU không công nhận kết quả bầu cử gian lận của Belarus. Trên cơ sở này, cái gọi là ‘lễ nhậm chức’ hôm 23/9/2020 và sứ mệnh mới do ông Aleksander Lukashenko tuyên bố đều thiếu mọi tính hợp pháp dân chủ”.

Lực lượng đối lập cáo buộc sự kiện này là bất hợp pháp và kêu gọi tiến hành thêm các cuộc biểu tình chống Tổng thống Alexander Lukashenko. Ngày 24/9, Bộ Nội vụ Belarus cho biết cảnh sát nước này đã bắt giữ 364 người biểu tình chống chính phủ trong ngày 23/9. (Reuters/AFP)

Căng thẳng Địa Trung Hải

NATO và Thổ Nhĩ Kỳ thảo luận về tình hình Đông Địa Trung Hải

Theo NATO ngày 23/9, Tổng thư ký của Liên minh này Jens Stoltenberg đã điện đàm với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan về tình hình ở Đông Địa Trung Hải.

Tại cuộc điện đàm, ông Stoltenberg nhắc lại tầm quan trọng của đối thoại và giảm leo thang trong khu vực, đồng thời nhấn mạnh tình hình phải được giải quyết trên tinh thần đoàn kết của NATO cũng như phù hợp với luật pháp quốc tế - ám chỉ đến mối quan hệ căng thẳng giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Hy Lạp.

Các phái đoàn quân sự từ Thổ Nhĩ Kỳ và Hy Lạp đã gặp nhau 6 lần tại Trụ sở NATO ở Brussels trong khuôn khổ sáng kiến do NATO dẫn đầu nhằm thiết lập các cơ chế giải tỏa xung đột để ngăn ngừa các sự cố và tai nạn trên biển hoặc trên không.

Tổng Thư ký Stoltenberg lưu ý rằng các cuộc đàm phán đã đạt được nhiều tiến bộ, đồng thời nhấn mạnh việc phát triển các cơ chế giải quyết xung đột giữa các quân đội là một vai trò “tự nhiên” của NATO. Ông Stoltenberg cũng hoan nghênh thông báo hôm 22/9 rằng Thổ Nhĩ Kỳ và Hy Lạp sẽ tổ chức các cuộc đàm phán ngoại giao mang tính thăm dò.

Là một phần trong các cuộc tham vấn thường xuyên với các nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ và Hy Lạp, Tổng thư ký Stoltenberg dự kiến sẽ thảo luận với Thủ tướng Hy Lạp Kyriakos Mitsotakis ngày 24/9. (NATO)

Trung Quốc

Trung Quốc phản ứng trước việc cấm hai học giả Australia

Ngày 24/9, Trung Quốc tuyên bố nước này hoàn toàn có quyền chủ quyền trong việc cấm 2 học giả Australia. Phát biểu tại họp báo, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân nêu rõ, Bắc Kinh phản đối mạnh mẽ các hành động phương hại an ninh của nước này và phát tán thông tin sai lệch dưới vỏ bọc công trình khoa học.

Trước đó cùng ngày, báo Global Times dẫn các nguồn tin không được nêu tên cho biết Trung Quốc đã cấm 2 học giả Australia "chống Trung Quốc" nhập cảnh nước này.

Cũng trong buổi họp báo nêu trên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân cho biết Bắc Kinh ủng hộ chính quyền Hong Kong trong việc quản lý truyền thông ở Đặc khu hành chính này, sau khi cảnh sát Hong Kong thu hẹp định nghĩa về “đại diện truyền thông”.

Các quy định truyền thông mới của Hong Kong bao gồm việc không công nhận giấy phép hành nghề báo chí do các tổ chức truyền thông địa phương cấp, trong đó có Hiệp hội các nhà báo Hong Kong (HKJA) và Hiệp hội Nhiếp ảnh gia Báo chí Hong Kong (HKPPA). (Reuters)

Bán đảo Triều Tiên

Phái viên hạt nhân hàng đầu Hàn Quốc đến Mỹ bàn về Triều Tiên

Bộ Ngoại giao Hàn Quốc ngày 24/9 thông báo, đặc phái viên Hàn Quốc về hòa bình và an ninh trên Bán đảo Triều Tiên, ông Lee Do-hoon sẽ đến Mỹ vào đầu tuần tới để hội đàm với Thứ trưởng Ngoại giao kiêm đặc phái viên Mỹ về Triều Tiên Stephen Biegun và các quan chức khác của nước chủ nhà về các vấn đề Triều Tiên.

Ông Lee Do-hoon sẽ thực hiện chuyến công du kéo dài 4 ngày đến Washington, bắt đầu từ ngày 27/9. Thông cáo báo chí của bộ trên nêu rõ: "Hai bên sẽ có các cuộc thảo luận sâu rộng về chính sách Triều Tiên, trong đó có những nỗ lực chung nhằm tiến tới phi hạt nhân hóa hoàn toàn Bán đảo Triều Tiên và hòa bình lâu dài trong bối cảnh hiện nay".

Cuộc đàm phán hạt nhân giữa Washington và Bình Nhưỡng vẫn bế tắc kể từ khi hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un ở Hà Nội kết thúc mà không đạt được thỏa thuận nào. Quan hệ liên Triều cũng bị căng thẳng sau khi Bình Nhưỡng cắt tất cả các kênh liên lạc với Seoul và cho nổ văn phòng liên lạc chung hồi tháng 6. (Yonhap)

Chính trường Mỹ

Tổng thống Mỹ muốn sớm có đủ thẩm phán tại Tòa án Tối cao

Ngày 23/9, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho rằng kết quả của cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11 tới có thể sẽ bị đưa ra khiếu kiện tại Tòa án Tối cao, do đó việc đảm bảo có đủ 9 thẩm phán tại cơ quan này là rất quan trọng.

Phát biểu trên được Tổng thống Trump đưa ra tại một sự kiện ở Nhà Trắng khi được hỏi liệu việc duy trì đủ 9 thẩm phán tại Tòa án Tối cao Mỹ để giải quyết các khiếu nại có thể xảy ra liên quan đến kết quả cuộc bầu cử tổng thống sắp tới có cần thiết hay không. Ông nêu rõ hình thức bỏ phiếu qua bưu điện tiềm ẩn nhiều nguy cơ bị gian lận. Do đó việc có 8 thẩm phán trong trường hợp xảy ra khiếu nại “không phải là một tình huống hay”.

Hiện Tổng thống Trump đang đẩy nhanh tiến trình đề cử một thẩm phán Tòa án Tối cao thay thế bà Ruth Bader Ginsburg, người đã qua đời hôm 18/9 vì ung thư tụy. Ông cho biết sẽ công bố lựa chọn vào ngày 26/9 bất chấp sự phản đối của đảng Dân chủ, đồng thời kêu gọi Thượng viện bỏ phiếu thông qua đề cử của ông trước khi diễn ra cuộc bầu cử.

Bà Amy Coney Barrett được coi là một ứng viên tiềm năng nhất trong số các ứng cử viên. Từng đảm nhiệm vị trí thư ký của cố Thẩm phán Tòa án Tối cao Antonin Scalia, bà Barrett được Tổng thống Trump giao phó đảm nhiệm một vị trí trong Tòa phúc thẩm khu vực liên bang số 7. Bà cũng từng là giáo sư luật tại Đại học Notre Dame danh tiếng.

Bà Barrett là nhân vật được lòng giới báo thủ và cũng là một lựa chọn khi Tổng thống Trump cân nhắc cho vị trí thẩm phán Tòa án Tối cao Mỹ thay cho ông Anthony Kennedy vào năm 2018. Tuy nhiên, cuối cùng Thẩm phán Tòa phúc thẩm liên bang Brett Kavanaugh được lựa chọn cho vị trí trên. Chính vì vậy, bà Barrett được đánh giá có lợi thế hơn khi đã từng được xem xét. Trong một phát biểu, Tổng thống Trump cũng ca ngợi bà Barrett là một người rất đáng kính trọng và khẳng định bà “chắc chắn là một lựa chọn”.

Thời điểm để bổ nhiệm vị trí Thẩm phán Tòa án Tối cao hiện đang là vấn đề gây tranh cãi gay gắt giữa hai đảng Dân chủ và Cộng hòa. Đảng Dân chủ muốn quyết định trên chỉ được đưa ra sau cuộc bầu cử diễn ra vào tháng 11 tới do lo ngại sự thay đổi cân bằng của Tòa án Tối cao Mỹ khi Tổng thống Trump có cơ hội bổ nhiệm thêm một thẩm phán theo đường lối bảo thủ, sau các ông Neil Gorsuch và Brett Kavanaugh. Trong khi đó, Tổng thống Trump cũng như đảng Cộng hòa lại thúc đẩy nỗ lực sớm tìm ra người đảm nhiệm vị trí trên.

Tòa án Tối cao Mỹ luôn duy trì 8 vị thẩm phán và 1 chánh án tại vị trọn đời. (Reuters/AP)

Nga - Bulgaria

Moscow phản ứng về vụ Bulgaria trục xuất 2 nhà ngoại giao Nga

Trong một thông cáo ngày 24/9, Bộ Ngoại giao Nga cho biết Moscow bày tỏ lấy làm tiếc về quyết định của Bulgaria coi hai nhà ngoại giao Nga là các nhân vật “không được hoan nghênh” và khẳng định sẽ sớm công bố chi tiết về các biện pháp trả đũa.

Trước đó hôm 23/9, Bulgaria thông báo trục xuất hai nhà ngoại giao Nga bị các công tố viên cáo buộc có liên quan tới hoạt động gián điệp, đồng thời cho họ 72 giờ để rời khỏi quốc gia Balkan này. Đại sứ quán Nga tại Sofia mô tả động thái này của Bulgaria là “vô căn cứ”. (Reuters)

Iran - Saudi Arabia

Iran cáo buộc Saudi Arabia xuyên tạc sự thật

Ngày 24/9, Iran cáo buộc Saudi Arabia xuyên tạc sự thật và đổ lỗi cho người khác về “những hành động tội ác” của mình, sau khi Quốc vương Saudi Arabia Salman chỉ trích nước CH Hồi giáo trong bài phát biểu tại Đại hội đồng Liên hợp quốc (ĐHĐ LHQ).

Trong một tuyên bố, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Saeed Khatibzadeh nói: “Trong nhiều năm qua, Saudi Arabia đã tìm cách lảng tránh sự thật và không chịu trách nhiệm cho những tội lỗi của mình khi thông qua chính sách đổ lỗi và bịa đặt”.

Trước đó hôm 23/9, Quốc vương Salman tuyên bố Iran đã tấn công các cơ sở dầu mỏ ở Saudi Arabia hồi năm 2019, đồng thời cáo buộc Tehran “về những hành động bành trướng” và “khủng bố”. (AFP)