Tin thế giới: Kịch tính cuộc chơi mới trên bán đảo Triều Tiên

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in

Chuyện này trong suốt nhiều thập kỷ qua đã không chỉ phủ bóng đen mà còn cản trở mối quan hệ giữa Hàn Quốc và Nhật Bản cho dù hai nước này đều là đồng minh quân sự chiến lược truyền thống của Mỹ và đều cùng hội cùng thuyền trong đối phó với chương trình hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên.

Mãi đến năm 2015, khi ấy Tổng thống Hàn Quốc là bà Park Geun-hye chứ chưa phải là ông Moon Jae-in, Hàn Quốc và Nhật Bản đạt được thỏa thuận về giải pháp cho vấn đề này. Theo đó, phía Nhật Bản không xin lỗi, không nhận trách nhiệm về pháp lý nhưng bồi thường gần 9 triệu USD cho một quỹ dành cho những nạn nhân còn sống, còn Hàn Quốc cam kết không nêu lại vấn đề này nữa.

Phía Nhật Bản cho rằng "Chuyện đã qua rồi" vì thế. Sau khi lên cầm quyền ở Hàn Quốc, ông Moon Jae-in trong thực chất đã không kế thừa thỏa thuận này của người tiền nhiệm, cho rằng thỏa thuận ấy chưa thỏa đáng và vì thế vấn đề chưa thể được coi là đã được giải quyết ổn thỏa. Trong bài phát biểu nói trên, ông Moon Jae-in lần đầu tiên cụ thể hóa những yêu cầu của mình đối với Nhật Bản.

Tuy nhiên cũng lại vẫn phải nói là những điều kiện của ông Moon Jae-in không thể dễ dàng được đáp ứng đầy đủ khi không biết phía Nhật Bản phải xin lỗi như thế nào thì mới được coi là thành thật và như thế nào thì mới được công nhận là trực diện với những hành động sai trái trong quá khứ lịch sử. Phía Nhật Bản không chỉ phản ứng ngay mà còn rất kiên quyết để thể hiện cho ông Moon Jae-in thấy rằng Nhật Bản không chấp nhận giải quyết lại vấn đề này.

Lật ngược thỏa thuận mà người tiền nhiệm đã ký kết với Nhật Bản về vấn đề này, ông Moon Jae-in không thể tránh khỏi làm cho các đối tác bên ngoài phải rất thận trọng khi ký kết thỏa thuận nào đấy với Hàn Quốc để nó không bị hủy hoại bởi sự thay đổi tổng thống ở nước này.

Chắc chắn không có chuyện ông Moon Jae-in không ý thức được điều ấy. Nhưng người này vẫn hành xử vậy bởi hiện tại chơi cuộc chơi riêng với Triều Tiên và Mỹ mà chuyện cũ kia lại có giá trị cho người này trong cuộc chơi ấy. Khác với người tiền nhiệm, ông Moon Jae-in chủ trương thực thi chính sách đối ngoại độc lập như có thể được, đặc biệt độc lập hơn với Mỹ, cải thiện quan hệ với Trung Quốc mà Trung Quốc cũng có chuyện nhạy cảm không kém với Nhật Bản, và đối thoại trực tiếp với Triều Tiên.

Khơi dậy lại chuyện này, ông Moon Jae-in nhằm tranh thủ sự hậu thuẫn chính trị của người dân ở trong nước, khai thác sự đồng tình của cả Trung Quốc lẫn Triều Tiên, gây áp lực với Nhật Bản và tăng vị thế của Hàn Quốc trong quan hệ với Mỹ. Ông Moon Jae-in cần những tác động và hiệu ứng ấy để tự tin hơn và hạn chế mọi sự chống phá những bước đi mạnh mẽ được dự định với các đối tác kia. Người này hiện không nhằm tới giải quyết vấn đề mắc mớ kia với Nhật Bản mà chỉ sử dụng nó trong cuộc chơi mới đang chơi trên bán đảo Triều Tiên và ở khu vực Đông Bắc Á.

Lư Phổ Ân