Tin giả trên mạng xã hội lây lan như 'dịch bệnh'

Ông Hồ Quang Lợi, Phó Chủ tịch thường trực Hội Nhà báo phát biểu tại hội thảo.

Tại Hội thảo, các diễn giả dành thời gian tranh luận nhiều đến vấn nạn tin giả (Fake News). Đa số các ý kiến đều khẳng định, trước mắt phải quyết liệt ngăn chặn và xử lý nghiêm các đối tượng tung tin giả, bởi vấn nạn ngày càng phức tạp, nguy hiểm.
Thực tế này, không chỉ yêu cầu các cơ quan chức năng vào cuộc, đòi hỏi trách nhiệm từ chính cơ quan báo chí và nhất là các nhà báo. Đa số các ý kiến đều khẳng định, trước mắt phải quyết liệt ngăn chặn và xử lý nghiêm các đối tượng tung tin giả, bởi vấn nạn ngày càng phức tạp, nguy hiểm.

Thực tế này, không chỉ yêu cầu các cơ quan chức năng vào cuộc, đòi hỏi trách nhiệm từ chính cơ quan báo chí và nhất là các nhà báo.Để phát huy vai trò của báo chí trong cuộc chiến chống tin giả, người làm báo luôn phải đặt lợi ích dân tộc, lợi ích quốc gia lên trên hết, có vai trò đặc biệt quan trọng trong định hướng và hình thành dư luận xã hội.

Phát biểu tại Hội thảo, Nhà báo Hồ Quang Lợi - Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam cho hay, cách mạng 4.0 đang trực tiếp ảnh hưởng tới “môi trường sinh thái” của truyền thông đại chúng khiến cho “bữa tiệc” thông tin của công chúng thay đổi mạnh mẽ. Đặc biệt, báo chí đang phải đối mặt với sự tác động to lớn của truyền thông xã hội, đặt ra không ít thách thức cho nhà báo trước vấn nạn tin giả.
Truyền thông xã hội đang làm thay đổi luật chơi, một khối lượng tin tức khổng lồ được chia sẻ hàng ngày trên MXH, kiểu “phi tin tức” đang được đăng tải trên MXH rất kịp thời. Loại tin tức này có lợi thế hơn báo chí truyền thống ở chỗ nó được đăng tải nhanh tức thời. Truyền thông xã hội có ưu thế là phát hiện ra thông tin rất nhanh, nhưng lại không có khả năng theo đuổi sự kiện đến cùng, nên khó có khả năng tạo ra những chùm tin bài vừa có sức nặng, vừa có giá trị cao.
“Vấn nạn tin giả trên MXH hiện nay đang hoành hành khắp nơi, tác động rất lớn đến tâm lý chung của công chúng khiến các cơ quan chức năng, nhất là cơ quan báo chí lúng túng trong xử lý thông tin. Tin giả đang được ví như một dịch bệnh và là môi trường thuận lợi để chúng lan truyền nhanh hơn nhiều lần chính là MXH.
Thực tế này không chỉ yêu cầu các cơ quan chức năng vào cuộc, đòi hỏi trách nhiệm từ chính cơ quan báo chí và nhất là các nhà báo, bởi chỉ một dòng status của nhà báo trên mạng cũng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín cá nhân hay tổ chức, từ đó thông tin lan truyền, khó kiểm soát trên MXH, tạo kẽ hở cho các thế lực thù địch tấn công ngược, gây hoang mang dư luận.
Do đó, người dùng MXH cũng cần có kỹ năng và có trách nhiệm cao với mỗi hoạt động của mình, trên tinh thần thượng tôn pháp luật, phù hợp với chuẩn mực đạo đức và văn hóa ứng xử, tránh bị cả tin, lôi kéo và mắc bẫy các đối tượng xấu”, Nhà báo Hồ Quang Lợi nói.

Các nhà báo tác nghiệp.

Đề cập đến đặc tính của MXH, ông Lê Quốc Vinh, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Tập đoàn truyền thông Lê, cũng cho rằng người ta chỉ cho người dùng nhìn thấy một phần sự thật mà thôi, đây là lý do vì sao thông tin được bóp méo.“Bản chất của MXH, đặc biệt là facebook là các thuật toán cho phép người ta nhìn thấy một loại nội dung mà người ta mong muốn được nhìn thấy, họ càng chỉ quan tâm đến một phần góc độ nào đó của sự thật, loại nội dung đó ngày càng đến với họ”, ông Vinh nói.
Theo ông Vinh, cùng một vấn đề của sự thật, người ta chỉ nhìn thấy một khía cạnh mà thôi. Từ những khảo sát và đánh giá của mình, ông Lê Quốc Vinh cho rằng, báo chí phải làm là cung cấp cho người đọc một bức tranh toàn cảnh về sự thật và cách nhìn đa chiều về vấn đề đó thì mới đảm bảo được sức mạnh, tính chân thực của báo chí.
Cho rằng thông tin trên MXH khi là bức tranh méo mó, nạn nhân là các doanh nghiệp bị tấn công khủng khiếp, nhiều trong số họ bị xã hội tẩy chay, ruồng bỏ.
“Báo chí phải trở thành kênh thông tin lựa chọn lớn, báo chí cùng một lúc phải đạt được ba yếu tố, nó giống như ba phần của tam giác: Báo chí phải chất lượng cao, tính xác tín, trung thực, độc lập, khách quan mà MXH không thế có được. Tạo ra được cơ chế bảo vệ tác quyền, cuối cùng là giải pháp doanh thu từ người đọc”, ông Lê Quốc Vinh nêu ý kiến.

QUÝ ĐỨC