'Tín dụng đen' hoành hảnh, dân nghèo khốn đốn: Công an... khó điều tra (!)

Các đối tượng vào Gia Lai hoạt động “cho vay nặng lãi” chủ yếu là người Hải Phòng. Ảnh CA TP.Pleiku cung cấp.

Giám đốc Công an (CA) tỉnh Gia Lai - Đại tá Vũ Văn Lâu - thừa nhận: “Bắt ngay những người quảng cáo thì không bắt được. Các nạn nhân khi vướng vào “tín dụng đen”, cần phải hợp tác với cơ quan điều tra”.

Giăng bẫy để trục lợi

Các hộ dân không tìm đến các ngân hàng để vay tiền, mà lại chọn “tín dụng đen” vì cho rằng: Vay ngân hàng, làm thủ tục rất lâu và phải thế chấp tài sản. Trong khi, vay qua tờ rơi, chưa đầy 1 tiếng đồng hồ, có người đến tận nhà làm thủ tục. Đó chính là lý do mà người dân các tỉnh Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông... tìm đến “tín dụng đen”, từ đó bị các đầu nậu cho vay tìm cách “giăng bẫy” trục lợi.

Giám đốc CA tỉnh Gia Lai - Đại tá Vũ Văn Lâu - phân tích: “Nội dung các đối tượng không bao giờ đề cập đến “tín dụng đen”, mà chỉ ghi là: “Cho vay lãi suất thấp, không cần cầm cố tài sản”, không bao giờ ghi là “cho vay với lãi suất cao”. Còn người dân, thì là thường không muốn làm các việc liên quan đến thủ tục”.

Thực tế chứng minh, tại Đắk Lắk, người thân của bà H’Riăng Niê (54 tuổi, trú buôn Knul, xã Ea Bông, huyện Krông Ana, Đắk Lắk), có nhặt được tờ rơi với nội dung: “Cho vay trả góp, thủ tục nhanh, không cần thế chấp”. Do cần tiền trả nợ cho số phân bón đã mua, bà H’Riăng Niê liên lạc vào số điện thoại ghi trên tờ rơi để vay tiền.

Rất nhanh, hai thanh niên đi xe máy “nhiệt tình” đến tận nhà, làm thủ tục cho bà vay 30 triệu đồng. Khi làm hồ sơ, chỉ yêu cầu đưa cà vẹt xe máy và chứng minh nhân dân. Chúng đề nghị phải trả góp 750.000 đồng/ngày, trả trong vòng 50 ngày. “Sau 50 ngày vay tiền, chúng tôi phải trả tổng cộng 37,5 triệu đồng. Trong khi, lúc giao tiền, họ chỉ đưa cho gia đình tôi 27 triệu đồng và nói giữ lại 3 triệu đồng cho những ngày tính lãi đầu tiên” - bà H’Riăng Niê - thuật lại.

Cũng vì tờ rơi “cho vay trả góp, thủ tục nhanh gọn”, bà H’Bét Knul (44 tuổi, trú cùng buôn Knul, xã Ea Bông) - sau khi vay tiền - đã phải gồng mình trả lãi với số tiền rất cao. Bà làm thủ tục vay 30 triệu đồng, điều khoản ràng buộc trả góp trong vòng 50 ngày, mỗi ngày tiền lãi phải đóng 750.000 đồng.

Cơ quan điều tra gặp khó?

Tại cuộc đối thoại với Bí thư Tỉnh ủy Gia Lai - Dương Văn Trang về nạn “tín dụng đen” hoành hành, nhiều hộ dân băn khoăn: “Tại sao không “tiến hành bắt giam, vì các đối tượng để lại số điện thoại qua các tờ rơi, quảng cáo, rao vặt”?.

“Với những tờ rơi, quảng cáo thì chúng tôi chỉ xử lý là quảng cáo sai phép. Còn chứng minh được một người có phạm tội “cho vay nặng lãi” theo Bộ luật Hình sự, trước tiên phải có khởi kiện của công dân bị các đối tượng siết nợ với lãi suất cao”, đại tá Vũ Văn Lâu - Giám đốc CA tỉnh Gia Lai - trả lời.

Ông nói thêm: “Công an chỉ can thiệp khi xảy ra việc mất an ninh trật tự, giết người, cưỡng đoạt, cố ý gây thương tích, lừa đảo… Ở đây, bắt ngay những người quảng cáo thì không bắt được. Cơ quan công an, rất mong là các nạn nhân khi vướng vào “tín dụng đen”, cần phải hợp tác với cơ quan công an”.

Giám đốc CA Gia Lai khuyến cáo người dân không vay “bằng miệng” vì các đối tượng xã hội đen “rất ranh mãnh”.

Phòng Cảnh sát Hình sự CA tỉnh Gia Lai cho hay, thực tế cơ quan điều tra đã gặp khó về việc xử lý “tín dụng đen”. Bộ luật Hình sự 2015 quy định mức lãi phải gấp 5 lần so với mức lãi của ngân hàng quy định thì mới có thể truy tố hình sự. Khi cơ quan điều tra kiểm tra, các đối tượng thường đưa ra các hợp đồng dân sự không thể hiện mức lãi nên rất khó xử lý.

Đại tá Nguyễn Văn Bôn - Trưởng phòng Cảnh sát Hình sự CA tỉnh Đắk Lắk - cảnh báo: “Điều quan trọng nhất, người dân phải nâng cao cảnh giác trước các kiểu cho vay quá dễ dãi này. Một khi người dân “dính” vào, hệ lụy thì nhãn tiền ngay (dọa giết, siết nhà cửa, siết đất đai).

ĐÌNH VĂN - HỮU LONG