Tín dụng đen đang tấn công cả hệ thống ngân hàng

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu

Ông có thể lý giải cách mà nhóm tín dụng đen tấn công hệ thống ngân hàng trong nước?

-Trong nền kinh tế nội tại, hiện có vấn đề đang là điểm nóng trong xã hội, đó là tín dụng đen. Đây thực sự là vấn đề rất đáng quan tâm. Rất nhiều nhóm xã hội đen, tín dụng đen lợi dụng nhu cầu vay vốn của những người thu nhập thấp, người trẻ và những người ít hiểu biết về tài chính… để cho vay.

Mục đích của họ không phải để thu tiền về qua những thông lệ, lãi suất bình thường, mà họ đưa ra lãi suất rất cao, nếu cộng tất cả phí có thể lên tới 500-600% trên số vốn mà họ đã cho vay. Đến cuối cùng, những người vay không trả được nợ, nhóm tín dụng đen sẽ dùng tất cả những biện pháp, kể cả những biện pháp mang tính xã hội đen như: dọa nạt, đe dọa, thậm chí hành hung... để siết nợ.

Nhân dịp này, tôi cũng cảnh báo cho tất cả mọi người, tín dụng đen không chỉ đang tấn công những người nghèo, mà tín dụng đen đang tấn công cả hệ thống ngân hàng nữa.

Thời gian qua, đã có thông tin về một nhóm người mang một số tiền lớn gửi vào ngân hàng. Rồi họ dùng số tiền gửi đó thế chấp cho bên thứ ba vay tiền. Sau khi bên thứ ba đã vay tiền, nhóm người này dùng những xảo thuật, lợi dụng kẽ hở trong hoạt động ngân hàng, lợi dụng cả lòng tin cán bộ ngân hàng để thoái thác trách nhiệm thế chấp tiền gửi cho ngân hàng, tức là đòi lại tiền đã gửi cho ngân hàng...

Tín dụng đen bây giờ không chỉ là việc vay nóng với lãi suất cao. Cả hệ thống chính trị, kinh tế, ngân hàng cũng cần phải cảnh giác với những dòng vốn đang len lỏi vào nền kinh tế Việt Nam gây ra khủng hoảng này. Và đó là một trong những thách thức mà năm nay chúng ta sẽ gặp phải.

Vậy ngoài tín dụng đen, hệ thống ngân hàng trong nước cần cảnh giác với vấn đề gì nữa, thưa ông?

-Về vấn đề lãi suất, với mức lạm phát gần 4%, các ngân hàng đang cho vay kỳ hạn 12 tháng với mức lãi suất khoảng 8% và khó có thể giảm được. Nhưng ngoài vấn đề chi phí và lạm phát đang đẩy lãi suất lên, thì nợ xấu cũng là một vấn đề vô cùng đáng lo ngại. Nợ xấu trong hệ thống ngân hàng còn rất lớn, chừng nào nợ xấu còn thì ngân hàng vẫn phải "nuôi nợ xấu".

Ngân hàng đang phải nuôi những "tài sản không sinh lời". Tài sản đó có thể gây ra khủng hoảng lớn: "Nếu tôi có 100 đồng nợ và phải trả 8 đồng cho 100 đồng đó mà lại không sinh lợi. Đáng lẽ phải sinh lợi ra 10 đồng để lãi 2 đồng vả trả 8 đồng phí. Nhưng nợ xấu thì không có lãi và thiệt 8 đồng, đó là những tài sản xấu. Sổ sách rất đẹp nhưng dòng tiền thực thì không có.

Tín dụng đen hiện đang tấn công vào hệ thống ngân hàng

Ông đánh giá thế nào về việc hiện tín dụng tại các ngân hàng đang bị siết lại?

-Hiện tại tín dụng đang bị siết lại, và các ngân hàng được giao những chỉ tiêu tín dụng tương đối thấp so với những năm trước (toàn nghành ngân hàng mức tăng trưởng tín dụng là 14%, mỗi ngân hàng được nhà nước giao chỉ tiêu riêng, có những ngân hàng có chỉ tiêu rất thấp, thậm chí là 10%).

Với việc siết lại tín dụng như thế sẽ ảnh hưởng tới tình hình sức khỏe của các doanh nghiệp, đặc biệt là những doanh nghiệp vừa và nhỏ rất cần vốn để hoạt động. Nếu tín dụng siết lại thì những doanh nghiệp đó thiếu vốn để hoạt động.

Do vậy tôi cho rằng, năm nay sẽ là năm các doanh nghiệp khó khăn hơn trong vấn đề tiếp cận vốn, đặc biệt là các thị trường bất động sản sẽ bị tác động bởi chính sách tín dụng đang bị thắt chặt…

Ông nhận định thế nào về vấn đề tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam từ nay đến cuối năm 2019?

-Với tình hình kinh tế của thế giới và của Việt Nam năm nay có thể sẽ gặp những thách thức. Năm nay có thể vốn đầu tư của nước ngoài sẽ chậm hơn những năm trước. Nội tại của nền kinh tế chúng ta, vấn đề thách thức luôn luôn là vấn đề môi trường. Đây là câu chuyện không những xảy ra ở Việt Nam mà trên toàn thế giới.

Thế giới càng ngày càng ngập rác thải, biến đổi khí hậu ảnh hưởng tới môi trường. Không những môi trường sống mà tất cả những vấn đề nông nghiệp, sản xuất, nông sản… cũng bị ảnh hưởng bởi việc thay đổi khí hậu.

Về động lực tăng trưởng, tôi cho rằng từ nay đến cuối năm, thường thì cuối quý 4 của năm sẽ là quý tăng trưởng cao nhất. Nếu chúng ta tăng trưởng ở mức 6,6% đến 6,8% thì đã đạt được mức mà chúng ta mong muốn. Thế nhưng, nếu chúng ta cải thiện được chất lượng cuộc sống như vấn đề dân sinh, môi trường, giao thông, an sinh xã hội, y tế, giáo dục … thì tôi nghĩ vấn đề tăng trưởng chúng ta đạt được ở mức thấp hơn 6,8%.

Nếu cải thiện được chất lượng của cuộc sống con người như điều mà chúng ta mong muốn thì tăng trưởng thấp hơn cũng sẽ chấp nhận được…

Nói chung tôi cho rằng, tình hình kinh tế Việt Nam vẫn sẽ giữ được sự ổn định, duy trì được sự ổn định trong năm 2019. Tuy nhiên sẽ khó có sự bứt phá về mặt tăng trưởng cũng như là kiểm soát ở dưới mức 4%.