Tìm một trong muôn kiểu thơ

Trang bìa tập thơ "Muôn - Một".

Thơ lục bát vốn dễ viết khó hay. Chỉ sử dụng 5 câu để viết một bài lục bát, lại càng mang tính thách thức. Bởi lẽ, nếu quá say sưa hoặc quá nao núng với vần điệu, thì cả bài thơ chỉ còn nhịp nhàng bằng trắc mà im vắng suy tư.

Nhà thơ Trần Thanh Bình cũng khá can đảm khi viết cả tập “Muôn - Một” theo hình thức lục bát 5 câu. Mấy chục bài thơ của chị như những cuộc chạy vượt rào liên tục, với cảm xúc vừa nhẫn nại vừa hưng phấn. Chị định nghĩa về “Thời gian” theo kiểu riêng mình:

“Ngày mai ruồng bỏ hôm nay

Không đâu, hiện tại vẫn bày hôm qua

Cuồng xoay ở tại lòng ta

Biết rằng vô nghĩa trời già đứng im

Dòng đời - muôn kiếp - quay- tìm…”.

Thực ra, lục bát 5 câu là một thú chơi hơi oái oăm. Vì sao? Vì câu thứ 5 rất dễ rơi ra khỏi bài thơ. Sáu chữ chông chênh lại đứng cuối cùng, thì muốn làm cái chốt cửa niêm luật đã khó, mà muốn mở ra không gian thẩm mỹ càng khó hơn. Vậy mà, nhà thơ Trần Thanh Bình cứ nỗ lực chăm chút câu lục bát thứ 5, để có được một lối thơ mình mong muốn.

Thật may, trong tập “Muôn - Một”, nhà thơ Trần Thanh Bình đã có ít nhất ba bài thơ, mà câu thứ 5 có thể gắn kết cùng cả bài, mơ màng cùng cả bài, thăng hoa cùng cả bài.

“Bật tung cửa sổ hứng sương

Căn phòng chật chội thoát tương tư rồi

Lạ thay hơi lạnh đổi ngôi

Tấm mền vô thức bồi hồi tưởng anh

Mơ tiên bắt bóng sau mành…”

(Tương tư)

Em bay vào những giấc mơ

Thoảng nghe hương cỏ thẩn thờ lối xưa

Cánh cò rước mẹ về chưa

Đèn trông hiu hắt lưa thưa sao mờ

Dịu dàng sợi tóc ngẩn ngơ

(Mơ)

“Tội đồ ngọn gió rong chơi

Trộm mùi hương lạ giấu nơi cô phòng

Màn đêm đồng lõa bẻ song

Giết hồn góa phụ thỏa lòng đắm say

Phiên tòa trắng án… em bày…”

(Tội đồ)

Cốt lõi của việc làm thơ là gì? Dù 5 câu lục bát rộn ràng, hay một câu dài ngắn chông chênh, thì vẫn cốt an ủi vui buồn tác giả. Đọc tập thơ “Muôn - Một”, không khó nhận ra thân phận một người phụ nữ cô đơn. Chị vượt qua những ruổi rong để trân trọng nguồn cội “Tự do sải cánh muôn nơi/ Nghe hun hút gió giếng khơi mé đình”. Chị khống chế sự lầm lũi bằng sự lãng mạn “Một ngày rũ bụi quay về/ Soi vào hạt cát thấy kề cận trăng”. Chị lấy khao khát thong dong để khỏa lấp dằn vặt hắt hiu “Quẫn cùng tôi mượn hàng cây/ Ngọn cao neo lại phút giây yên bình”.

Làm thơ, dù bằng thao tác gì hay bằng kỹ thuật gì, cũng là một hành trình đi tìm giọng nói của chính mình, đi tìm khuôn mặt của chính mình. Trong thơ Trần Thanh Bình, nỗi đau mất cha hiện diện giữa nghẹn ngào và nhung nhớ:

“Tây Ban cầm gọi hồn ta

Ngón tay di chứng người cha vẫn còn

Dấu vân chạm khắc này con

In vào năm tháng không mòn cung thương

Rung lên đoản khúc tơ vương…”

(Nghe đờn)

Xin được khẳng định thêm một lần nữa, tập thơ “Muôn - Một” là chọn lựa can đảm của nhà thơ Trần Thanh Bình. Một chọn lựa có khuynh hướng sáng tạo của một người phụ nữ thấy được đam mê bản thân trong run rủi thi ca: “Tháng năm chạm đáy hay chưa/ Bạc lòng trăng khuyết mây đưa hững hờ/ Lục tìm hồn chữ hỏi thơ/ Quầng mi mẫn cảm dấu mờ chân chim/ Thi nhân mê mải đi tìm…”.

LÊ THIẾU NHƠN