Tìm giải pháp gỡ khó cho doanh nghiệp xã hội

Khái niệm doanh nghiệp xã hội là một loại hình doanh nghiệp mới xuất hiện ở Việt Nam và đã có những phát triển mạnh mẽ trong nhiều năm trở lại đây không chỉ ở Việt Nam mà ở nhiều nước trên thế giới. Hiện nay, ở Việt Nam có khoảng 200 tổ chức được xem có đầy đủ các đặc điểm của doanh nghiệp xã hội, bên cạnh đó, hàng chục ngàn tổ chức và doanh nghiệp có những đặc điểm của doanh nghiệp xã hội.

Toàn cảnh hội nghị

Các doanh nghiệp xã hội đó đang hoạt động khá hiệu quả, bước đầu góp phần giải quyết các vấn đề xã hội, môi trường như: đào tạo kỹ năng nghề cho con em gia đình nghèo, người dân tộc thiểu số, người khuyết tật..., tạo cho họ việc làm ổn định, có thu nhập tương đối cao trong điều kiện chung của xã hội.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp xã hội hiện cũng đang gặp rất nhiều khó khăn như: thiếu vốn và yếu kém trong khả năng tiếp cận các nguồn tài chính, yếu về năng lực quản lý điều hành và sự thiếu hụt những dịch vụ hỗ trợ và nâng cao năng lực phù hợp cho doanh nghiệp xã hội, truyền thông và phát triển thương hiệu cho các doanh nghiệp xã hội gặp nhiều khó khăn do nhận thức của cộng đồng về loại hình doanh nghiệp này còn hạn chế...

Hội nghị đã tập trung tháo gỡ khó khăn và chia sẻ kinh nghiệm cho các doanh nghiệp xã hội nói riêng và đề cao tính trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp Việt Nam nói chung; đồng thời lan tỏa nhiều hơn nữa tới các tổ chức và cá nhân về sứ mệnh phát triển bền vững vì cộng đồng, cũng như đề xuất các giải pháp mới phù hợp với tình hình phát triển xã hội hiện đại khi hướng tới mục tiêu phát triển bền vững chung dựa trên các yếu tố xã hội, thông qua việc đối thoại thẳng thắn giữa các nhà quản lí chính sách và các doanh nghiệp.

Phát biểu tại Hội nghị, bà Catherine Phương, Trợ lý Giám đốc Quốc gia UNDP Việt Nam cho biết, Việt Nam có hệ thống sinh thái khởi nghiệp rất ấn tượng và phát triển nhanh chóng cho các doanh nghiệp tạo tác động xã hội. Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ khu vực doanh nghiệp tạo tác động xã hội.

Để doanh nghiệp tạo tác động xã hội phát triển bền vững, UNDP đã đề xuất cần có chính sách hỗ trợ tiếp cận vốn và các nguồn lực tài chính; hỗ trợ phát triển tiếp cận thị trường và mở rộng quy mô doanh nghiệp tạo tác động xã hội; xây dựng năng lực và tăng cường sự phối hợp.

“Trong 3 năm qua UNDP đã làm việc chặt chẽ với nhà sáng lập, các nhà khởi nghiệp xã hội và các cơ quan chính phủ, giới trẻ và các nhà thiết lập hệ sinh thái khởi nghiệp để đảm bảo các doanh nghiệp xã hội có thể nhận ra tiềm năng của mình là các đối tác quan trọng để đạt được các mục tiêu phát triển bền vững. Thông qua hỗ trợ khởi nghiệp xã hội dựa trên giáo dục, ươm mầm và truyền thông, UNDP Việt Nam có thể đẩy nhanh tốc độ phát triển quốc gia và đạt được mục tiêu phát triển bền vững năm 2030”, bà Catherine Phương nhấn mạnh.

Chị Tẩn Thị Su - Giám đốc Sapa O’Chau – người được Tạp chíForbestôn vinh 30 gương mặt trẻ Việt Nam, sáng lập viên doanh nghiệp xã hội Dao’s

Theo Báo cáo “Thúc đẩy phát triển khu vực doanh nghiệp tạo tác động xã hội tại Việt Nam” do Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) công bố mới đây đánh giá, Việt Nam đã rất tiến bộ trong việc ghi nhận doanh nghiệp xã hội vào Luật Doanh nghiệp 2014. Khái niệm trong Luật khá cởi mở: (i) đăng ký là doanh nghiệp; (ii) có mục tiêu xã hội/môi trường rõ ràng; (iii) tái đầu tư ít nhất 51% lợi nhuận phục vụ mục tiêu xã hội/môi trường đã đăng ký.

Báo cáo cũng cho rằng, Việt Nam đã có một hệ sinh thái khá phát triển cho khu vực doanh nghiệp, tạo tác động bao gồm khung pháp lý, các tổ chức trung gian, ươm tạo, các chính sách về khởi nghiệp đang nở rộ, có được sự ủng hộ của cộng đồng, các hoạt động đào tạo nghiên cứu, tuy nhiên vẫn thiếu vắng các chính sách cụ thể, cũng như sự tham gia chưa sâu của khu vực thương mại vào hỗ trợ khu vực này.

Để tạo hành lang pháp lý cho các doanh nghiệp xã hội, báo cáo nhận định, các khuyến nghị chính sách chính bao gồm phát triển kinh tế tuần hoàn như là giải pháp hướng đến phát triển bền vững mà trong đó doanh nghiệp tạo tác động có thể tham gia vào để tạo việc làm, cũng như đổi mới sáng tạo, tạo ra các nền công nghiệp xanh; xây dựng bộ tiêu chí rõ ràng hơn về doanh nghiệp xã hội để từ đó áp dụng các cơ chế ưu đãi về thuế cho phù hợp; cơ quan chuyên trách về kinh doanh tạo tác động; thiết lập mạng lưới, hiệp hội đại diện các doanh nghiệp tạo tác động, thúc đẩy phát triển thị trường cho khu vực doanh nghiệp tạo tác động thông qua tăng cường mua sắm công, hỗ trợ tiếp cận khu vực tư nhân,…

Tại hội nghị, đại diện một số doanh nghiệp xã hội cũng đã chia sẻ những kinh nghiệm trong quá trình hoạt động như: chị Tẩn Thị Su - Giám đốc Sapa O’Chau – người được Tạp chí Forbes tôn vinh 30 gương mặt trẻ Việt Nam, sáng lập viên doanh nghiệp xã hội Dao’s, Care Lê Thùy Trang, ông Trần Nguyễn Lê Văn - Tổng giám đốc Công ty CP VeXeRe (Vexere.com)…

Thái Hoàng