'Tiết học biên giới' – Mô hình cần được nhân rộng

Cán bộ Đồn BPCK quốc tế La Lay truyền đạt kiến thức về biên giới cho các em học sinh tại điểm trường bản La Lay thuộc Trường Tiểu học và Trung học cơ sở xã A Ngo. Ảnh: Thành Phú

Ý tưởng của tuổi trẻ

Việc bám dân, bám địa bàn công tác là việc làm thường xuyên, có tính sống còn của lực lượng BĐBP và cán bộ, chiến sĩ Đồn BPCK quốc tế La Lay hiểu rất rõ điều này. Hơn 3 năm gắn bó với miền biên viễn, Đại úy Nguyễn Duy Thánh và những đoàn viên, thanh niên của đơn vị không nhớ hết mình đã về với bản làng người dân tộc thiểu số Vân Kiều, Pa Kô nơi miền Tây biên giới Quảng Trị bao nhiều lần để tuyên truyền, phổ biến đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, vạch trần những thủ đoạn thâm độc của các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc nhằm chia rẽ “ý Đảng với lòng dân” và cả những phương pháp chăn nuôi, trồng trọt để phát triển kinh tế gia đình, dựng xây bản làng no ấm...

Tuy nhiên, trong một lần cách đây 2 năm đến giao lưu với các em học sinh Trường Tiểu học và Trung học cở sở xã A Ngo, khi những chiến sĩ Biên phòng đặt ra câu hỏi: “Có em nào biết vì sao các chú BĐBP phải đi tuần tra để bảo vệ biên giới không?”. Điều đáng buồn là có rất ít cánh tay giơ lên xung phong trả lời, mặc dù có cả học sinh lớp 9. Những cháu được mời trả lời câu hỏi cũng chưa có nhiều hiểu biết về biên giới và trách nhiệm của mình đối với công tác bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới Tổ quốc.

Từ lần đi giao lưu ấy đã làm cho những cán bộ trẻ như Đại úy Thánh có rất nhiều suy nghĩ. Vậy là ý tưởng đưa kiến thức về biên giới vào trường học được hình thành, để rồi trở thành quyết tâm của tuổi trẻ đơn vị. Trao đổi với tôi, Thiếu tá Hồ Lê Luận, Chính trị viên giảng giải thêm: “Lúc đầu nghe Ban chấp hành Đoàn cơ sở trình bày ý tưởng, Đảng ủy, Chỉ huy đơn vị rất ủng hộ, thế nhưng cảm thấy vô cùng lo lắng vì đây là mô hình rất mới, chưa có đơn vị nào làm để học hỏi kinh nghiệm. Nếu làm không tốt, không hiệu quả thì sẽ ảnh hưởng lớn đến uy tín của đơn vị. Song thấy đoàn viên thanh niên thể hiện quyết tâm rất cao, hơn nữa, đây là một ý tưởng rất có ý nghĩa, một mô hình mới nên chúng tôi thống nhất để tuổi trẻ triển khai ý tưởng vào thực tiễn địa bàn”. Được cấp ủy “bật đèn xanh”, hỗ trợ tích cực cả về tinh thần lẫn vật chất, đoàn viên, thanh niên đơn vị đã xây dựng kế hoạch, nghị quyết chuyên đề và nhanh chóng triển khai ý tưởng.

Khó vẫn không lùi bước

Khó khăn lớn nhất là việc thu thập tài liệu, xây dựng giáo án, giáo trình để giảng dạy. Chưa một ai trong chi đoàn được đào tạo về phương pháp soạn thảo giáo án một chuyên đề và giảng dạy cho các em học sinh từ lớp 1 đến lớp 9. Giáo án phải đòi hỏi phù hợp với trình độ của các em, đưa vấn đề gì, giáo dục vấn đề gì... quả thật không hề đơn giản. Năm lần, bảy lượt soạn thảo thì cũng từng ấy lần bị phá sản. Mỗi lần soạn xong, xin thầy cô giảng thử nhưng kết thúc tiết học, khi hỏi lại chẳng có em học sinh nào hiểu và nhớ các chú BĐBP nói gì! Không nản chí, những đoàn viên được cử trực tiếp giảng dạy lại từng ngày, từng đêm đến gặp trực tiếp các thầy, cô giáo có kinh nghiệm để được tư vấn.

Sau nhiều ngày trăn trở, cuối cùng, một bộ giáo án điện tử về những nội dung liên quan đến biên giới lãnh thổ sử dụng cho các em học sinh từ lớp 1 đến lớp 9 với thời lượng hơn 45 phút cũng đã hoàn thành. Triển khai dạy thử nghiệm, các em học sinh đã một phần hiểu được vấn đề, hiểu được trách nhiệm của công dân trong sự nghiệp bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới.

Mô hình “Tiết học biên giới” hiện đang được những đoàn viên, thanh niên Đồn BPCK quốc tế La Lay giảng dạy ngoại khóa cho học sinh cấp Tiểu học và Trung học cơ sở ở các điểm trường của 2 xã A Ngo và A Bung và bước đầu đã đem lại hiệu quả thiết thực, nhận thức của học sinh và cả đội ngũ giáo viên về chủ quyền biên giới đã được nâng lên đáng kể.

Thầy giáo Võ Việt Tiến, giáo viên dạy lớp 5 điểm trường bản La Lay, xã A Ngo, người đã gắn bó với các em học sinh vùng cao biên giới 22 năm tâm sự: “Việc Đồn BPCK quốc tế La Lay đưa “Tiết học biên giới” vào dạy ngoại khóa cho các em học sinh là rất cần thiết. Các em học sinh ở khu vực vùng biên giới cần được trang bị sớm những khái niệm, kiến thức về biên giới, lãnh thổ, về chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia. Ngay như giáo viên chúng tôi nắm được kiến thức, hiểu sâu về lĩnh vực này cũng rất bổ ích”.

Hay như lời khẳng định của thầy giáo Hoàng Quang Cẩn, Hiệu trưởng Trường Tiểu học và Trung học cơ sở xã A Ngo: “Đây là tiết học ngoại khóa có ý nghĩa hết sức to lớn và mang tính nhân văn, không chỉ cho học sinh, mà còn cho cả những thầy, cô giáo. Đây là một mô hình rất mới, song rất cần được nhân rộng trong thời gian tới, vì không phải ai làm việc nơi địa bàn biên giới cũng hiểu sâu về biên giới”.

Thời gian triển khai “Tiết học biên giới” của tuổi trẻ Đồn BPCK quốc tế La Lay mới chỉ chưa tròn 2 năm, song hiệu quả đạt được là rất khả quan. Trung tá Nguyễn Bá Duyệt khẳng định: “Thời gian tới, để tiết học đạt hiệu quả cao hơn, việc xây dựng giáo án phải chia theo từng khối cụ thể. Mặt khác, đơn vị sẽ tổ chức cho các thầy, cô giáo tham gia tuần tra biên giới cùng BĐBP, giúp các thầy, cô tích hợp thêm kiến thức từ thực tế để truyền đạt cho các em học sinh”.

Tuổi trẻ luôn gắn liền với sự sáng tạo và xung kích, mô hình “Tiết học biên giới” do đoàn viên, thanh niên Đoàn cơ sở Đồn BPCK quốc tế La Lay phát kiến, triển khai đang khẳng định vai trò của tuổi trẻ BĐBP trong xây dựng, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia.

Nguyễn Thành Phú