Tiếp tục lấy ý kiến dự thảo tiêu chuẩn sản xuất nước mắm

Toàn cảnh họp báo

Trước những ý kiến phản đối trong những ngày vừa qua về dự thảo TCVN 12607:2019 Quy phạm thực hành sản xuất nước mắm, chiều ngày 8/3, tại Hà Nội, Cục Chế biến và phát triển thị trường nông sản (Bộ NN-PTNT) phối hợp với Tổng cục Tiêu chuẩn - đo lường chất lượng (Bộ Khoa học và Công nghệ) tổ chức họp báo, thông tin chính thức về các vấn đề liên quan.

Mở đầu cuộc họp báo, TS Đào Trọng Hiếu, Phó trưởng phòng Phát triển thị trường thủy sản, Cục Chế biến và phát triển thị trường nông sản cho biết, việc xây dựng dự thảo dựa trên kết quả đề tài nghiên cứu 10 năm (do Bộ Thủy sản trước đây thực hiện) và kế hoạch khoa học công nghệ năm 2017 đã được Bộ NN-PTNT phê duyệt. Cục Chế biến nông lâm thủy sản và nghề muối (nay là Cục Chế biến và phát triển thị trường nông sản) được giao nhiệm vụ biên soạn Dự thảo TCVN Quy phạm thực hành sản xuất nước mắm từ đầu năm 2017.

Qua hai năm triển khai thực hiện, Cục Chế biến và phát triển thị trường Nông sản đã hoàn hiện toàn bộ hồ sơ Dự thảo bảo đảm đầy đủ trình tự xây dựng TCVN. Trong quá trình soạn thảo dự thảo TCVN Quy phạm thực hành sản xuất nước mắm, Ban soạn thảo dựa trên căn cứ Tiêu chuẩn CODEX (CAC/RCP 52-2003), TCVN 7265:2015 và thực tế sản xuất nước mắm tại Việt Nam.

Tại cuộc họp báo, đại diện Cục Chế biến và phát triển thị trường nông sản và Tổng cục Tiêu chuẩn - đo lường chất lượng đều khẳng định, các chỉ tiêu đưa ra trong dự thảo tiêu chuẩn này chỉ nhằm mục đích hỗ trợ, công cụ cho nhà quản lý doanh nghiệp, nhà sản xuất nhận diện được mối nguy, nâng cao uy tín của nhà sản xuất, đáp ứng được yêu cầu về chất lượng, an toàn thực phẩm. Quy chuẩn thì bắt buộc phải thực hiện khi sản xuất còn tiêu chuẩn thì không bắt buộc, doanh nghiệp tùy thực tế của mình để thực hiện theo quy chuẩn để sản phẩm đạt chất lượng tốt hơn.

Các vấn đề được nhiều phóng viên báo chí tập trung hỏi tại buổi họp báo đó là: Mục đích của việc ban hành tiêu chuẩn; việc xây dựng và ban hành tiêu chuẩn có làm khó cho nước mắm truyền thống hay không khi đưa ra nhiều nội dung quy định nghiêm ngặt? Tại sao lại đánh đồng nước mắm truyền thống và nước mắm công nghiệp khi dự thảo chỉ phân thành 2 loại nước mắm nguyên chất và nước mắm? Có quy định mức giới hạn của histamine không?

Trong khi đó, ở bên lề cuộc họp báo, TS Trần Thị Dung, chuyên gia trong ngành nước mắm đưa ra ý kiến: Hơn 2.800 doanh nghiệp và hộ chế biến nước mắm truyền thống (nước mắm cốt với cách ủ chượp truyền thống từ cá không qua pha chế) hiện vẫn đang hoạt động rất tốt. Họ hoạt động đông đảo như vậy chứng tỏ vẫn phải đảm bảo về vệ sinh an toàn thực phẩm nếu không các cơ quan chức năng đã xử lý. Hình ảnh ủ chượp nước mắm nổi các vi sinh vật mất vệ sinh đã là quá khứ, không nên nhắc lại khiến người tiêu dùng có nhìn nhận không đúng về nước mắm truyền thống. “Cái tên “nước mắm” chỉ đúng cho quá trình sản xuất như trên còn quá trình pha chế sau đó thì không còn là nước mắm nguyên chất”, bà Dung nói.

Theo các chuyên gia và doanh nghiệp tại buổi họp báo, không có khái niệm là nước mắm truyền thống và nước mắm công nghiệp mà đấy là mọi người tự quy định, tự định nghĩa với nhau trên thị trường. Trên thực tế chỉ có 2 loại là nước mắm và nước mắm nguyên chất. "Việc đưa ra khái niệm nước mắm truyền thống với nước mắm công nghiệp là hoàn toàn không đúng? Tiêu chuẩn của nhà nước chỉ gọi là nước mắm và nước mắm nguyên chất", ông Trần Đáng – nguyên Cục trưởng Cục An toàn vệ sinh thực phẩm (Bộ Y tế), nhấn mạnh.

Tổng hợp các ý kiến, ông Nguyễn Hoàng Linh, Phó Cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn - đo lường chất lượng, nêu: “Cần phân biệt rõ ràng, Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật đã quy định rõ TCVN là khuyến khích áp dụng, Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) mới là văn bản bắt buộc áp dụng. Do đó, tiêu chuẩn này là tiêu chuẩn tự nguyện áp dụng.

Với lo ngại tiêu chuẩn sẽ thành quy chuẩn, lúc đó sẽ gây khó khăn cho nước mắm truyền thống, ông Linh khẳng định việc xây dựng và ban hành QCVN là một việc độc lập với việc xây dựng và ban hành TCVN. Các yêu cầu và cách thể hiện của QCVN nếu có cũng sẽ không thể như quy định của dự thảo TCVN này.

Tuy nhiên, hiện tại có nhiều ý kiến góp ý, yêu cầu rất cụ thể về các nội dung của tiêu chuẩn và các khuyến nghị sửa đổi. "Ban soạn thảo sẽ nghiên cứu các ý kiến đóng góp về Dự thảo Tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) 12607:2019 Quy phạm thực hành sản xuất nước mắm, sẽ nghiêm túc tiếp thu, loại bỏ những gì không phù hợp, chỉnh sửa những nội dung chưa rõ, những gì còn tranh luận sẽ thông tin rõ hai chiều để có sự đồng thuận nhất định khi ban hành tiêu chuẩn này", ông Linh nói.

Đồng quan điểm về vấn đề này, ông Trần Văn Công, Phó cục trưởng Cục chế biến và phát triển thị trường nông sản cũng cho biết hiện nay dự thảo về tiêu chuẩn này vẫn đang trong quá trình lấy ý kiến. “Cục luôn lắng nghe và sẵn sàng tiếp thu các ý kiến xây dựng để hoàn thiện dự thảo trong thời gian tới”, ông Công nhấn mạnh.