Tiếp tục giám sát chặt và xử lý nghiêm

Xung quanh sự việc này, ngày 1-11, trao đổi với PV Báo CAND, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Cẩn khẳng định, số nhôm trị giá 4,3 tỷ USD đó Hải quan Việt Nam không giữ mà chỉ ngăn chặn xuất đi Mỹ. Còn doanh nghiệp xử lý thế nào là quyền của doanh nghiệp.

Về vụ việc này, ông Cẩn khẳng định, là do cơ quan hải quan phát hiện, phối hợp với Bộ An ninh nội địa Mỹ (Hải quan Mỹ) phối hợp điều tra xác minh, kể cả lượng nhôm đã xuất đi lẫn lượng nhôm còn lại. “Chúng tôi phát hiện ra và ngăn chặn không để số nhôm Trung Quốc đội lốt hàng Việt Nam chứ không giữ, doanh nghiệp có quyền tiêu thụ ở Việt Nam, nhưng phải nộp các loại thuế đầy đủ”, Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Cẩn nói.

Với số lượng nhôm khổng lồ này, không biết bao giờ thị trường Việt Nam mới tiêu thụ hết. (Ảnh minh họa internet)

Theo Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Cẩn, động thái này của cơ quan hải quan ngăn chặn kịp thời hành vi tổn hại đến lợi ích quốc gia Việt Nam, ngăn chặn nguy cơ Mỹ có thể điều tra, áp đặt thuế đối với sản phẩm xuất khẩu từ Việt Nam. Trong khi nhập khẩu vào không chịu thuế xuất nhập khẩu, doanh nghiệp gia công thành phẩm xuất đi nhiều nước chứ không chỉ đi Mỹ.

Hiện số lượng nhôm tồn khoảng 1,8 triệu tấn như Hải quan đã thông báo. Khi phát hiện số lượng nhôm nhập khẩu đột biến như vậy, Bộ Công Thương, Tổng cục Hải quan đã vào cuộc điều tra xác minh thấy rằng, một số sản phẩm đầu vào và đầu ra trùng với mã HS (mã số định danh cho sản phẩm nhập khẩu theo quy ước hải quan). Đối chiếu với quy tắc xuất xứ C/O thì có nguy cơ không đáp ứng được yêu cầu của Việt Nam.

Theo ông Cẩn, nhôm của Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ chỉ phải chịu thuế khoảng 15%, trong khi nhôm của Trung Quốc xuất khẩu vào Mỹ phải chịu thuế lên đến 374%. Do đó, các doanh nghiệp ở Bà Rịa - Vũng Tàu đã nhập khẩu mặt hàng nhôm thỏi, nhôm thanh, nhôm bán thành phẩm với trị giá lên tới hàng tỷ USD.

Ông Âu Anh Tuấn, Quyền Cục trưởng Cục Quản lý Giám sát hải quan (Tổng cục Hải quan) cho biết thêm: Hiện, Công ty nhập khẩu số lượng nhôm rất lớn để thực hiện hoạt động gia công, sản xuất, xuất khẩu ở trong Bà Rịa- Vũng Tàu trên là Công ty TNHH Nhôm toàn cầu Việt Nam (Công ty Nhôm toàn cầu Việt Nam). Đây là công ty chế xuất, trong nhập khẩu và thuộc đối tượng không chịu thuế theo Luật thuế XNK và DN thực hiện gia công, sản xuất thành nhôm thành phẩm rồi xuất khẩu đi các nước, không riêng gì xuất đi Mỹ.

Hiện tại, số lượng nhôm mà doanh nghiệp nhập từ năm 2015-2019 tồn khoảng 1,8 triệu tấn đang nằm ở các kho thuê ngoài của doanh nghiệp, và khoảng 200 nghìn tấn đang nằm tại kho trong nhà máy của doanh nghiệp và doanh nghiệp vẫn đang thực hiện sản xuất, xuất khẩu sản phẩm nhôm ra nước ngoài.

Tuy nhiên, “ở đây cơ quan hải quan cũng xác định có nguy cơ gian lận xuất xứ cao và lẩn tránh thuế từ các quốc gia nhập khẩu khác, do vậy cơ quan hải quan và các bộ ngành liên quan đã tăng cường kiểm tra kiểm soát, giám sát.

Với mặt hàng này, cơ quan hải quan giám sát từ khi nhập khẩu, trong suốt quá trình lưu giữ trong hoạt động sản xuất cho tới khi xuất khẩu. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào về gian lận xuất xứ thì cơ quan hải quan sẽ phối hợp với các bộ, ngành để xử lý nghiêm, để tránh ảnh hưởng tới uy tín cũng như tình trạng lợi dụng Việt Nam làm điểm trung chuyển và thực hiện một số hoạt động gia công đơn giản không đáp ứng được xuất xứ.

Về vấn đề này, cơ quan hải quan phối hợp rất chặt chẽ và giám sát thường xuyên, hàng tuần đều có theo dõi số lượng nguyên liệu xuất - tồn để nếu có dấu hiệu bất thường thì sẽ xử lý ngay”, ông Âu Anh Tuấn nhấn mạnh.

Phan Đức