Tiếp nhận tài liệu, hiện vật của GS Hoàng Phê

Kính mắt của GS Hoàng Phê

NDĐT - Ngày 9-11, tại Hà Nội, nhân dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh GS Hoàng Phê (1919 - 2019), Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam tổ chức lễ tiếp nhận khối tài liệu - hiện vật của GS do gia đình hiến tặng.

GS Hoàng Phê (1919 - 2005) quê gốc ở Quảng Nam. Từ một giáo viên dạy học tư ở Sài Gòn, ông đã có nhiều hoạt động tích cực trong ngành tuyên huấn, giáo dục, công tác thanh niên và từ những năm 40 của thế kỷ trước, ông đã quan tâm nghiên cứu vấn đề cải tiến chữ quốc ngữ.

Tháng 10-1959, GS Hoàng Phê là một trong những người sáng lập Viện Ngôn ngữ học từ tổ Ngôn ngữ thuộc Viện Văn học. GS Hoàng Phê có nhiều đóng góp quan trọng trong việc xây dựng và phát triển ngành Ngôn ngữ học ở Việt Nam nửa sau thế kỷ XX, nhất là trong lĩnh vực Từ điển học. Bằng việc ứng dụng lý thuyết mới trong ngôn ngữ học và đưa tin học vào biên soạn từ điển, ông cho ra đời nhiều công trình có giá trị.

Dưới sự chỉ đạo của GS Hoàng Phê, công tác biên soạn từ điển tiếng Việt đã thay đổi cơ bản về chất lượng, đánh dấu bước trưởng thành và phát triển của ngành Từ điển học Việt Nam, đặt nền tảng cho nghiên cứu ngữ nghĩa tiếng Việt, đồng thời có ý nghĩa thực tiễn to lớn phục vụ công tác biên soạn sách giáo khoa tiếng Việt và công cuộc giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt. Công trình Từ điển tiếng Việt do GS Hoàng Phê chủ biên, xuất bản lần đầu năm 1988, đến nay vẫn được coi là công trình mẫu mực và đáng tin cậy, được bổ sung, tái bản nhiều lần. Từ điển tiếng Việt và cụm công trình Logic - ngôn ngữ học (năm 1989), Từ điển chính tả (năm 1995), Từ điển vần (năm 1996), Chính tả tiếng Việt (năm 1999) của GS Hoàng Phê đã được tặng Giải thưởng Nhà nước về Khoa học và công nghệ năm 2005

GS Hoàng Phê còn là người tiên phong trong việc vận động thành lập Hội Ngôn ngữ học Việt Nam (năm 1990) và cho đến cuối đời vẫn đau đáu với nghiệp chữ nghĩa. Năm 1993, ông sáng lập Trung tâm Từ điển học và giữ cương vị Giám đốc Trung tâm trên một chục năm, cho đến cuối đời.

Tháng 12-2018, gia đình GS Hoàng Phê đã quyết định trao tặng toàn bộ 2.000 tài liệu - hiện vật là những vật chứng “biết nói” về cuộc đời GS Hoàng Phê gồm nhiều loại: bản thảo sách, vở ghi chép, tham luận, bài viết, công văn, thư từ, sách, báo… cho Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam. Bộ sưu tập tài liệu - hiện vật nói trên không chỉ phản ánh cuộc đời và sự nghiệp của GS Hoàng Phê, mà còn là nguồn tư liệu có giá trị để tìm hiểu về lịch sử phát triển của Viện Ngôn ngữ học và của ngành Ngôn ngữ học ở Việt Nam nói chung.

NGỮ THIÊN