Tiếc nuối tuần dương hạm cực mạnh của Ukraine trong tình trạng gỉ sét

Tuần dương hạm Ukrayina lớp Slava của hải quân Ukraine được chế tạo từ thời Liên Xô, con tàu đã hoàn thiện tới 90% nhưng bị bỏ hoang từ khi liên bang sụp đổ cho đến thời điểm hiện tại.

Lý do Ukraine để con tàu trong tình trạng "sắt vụn" là bởi 80% vũ khí trên chiếc chiến hạm này được chế tạo từ thời Xô Viết, trong đó thiết bị dẫn đường và nhiều khí tài khác không được sản xuất tại Ukraine.

Ngoài ra chi phí vận hành quá cao cũng là một nguyên nhân khiến hải quân Ukraine cảm thấy không thể đưa con tàu vào biên chế, bất chấp việc chi phí duy trì "khối sắt vụn" này tiêu tốn của ngân sách mỗi năm 560.000 USD.

Hải quân Ukraine từng lên kế hoạch chào bán chiếc tuần dương hạm cỡ lớn này, tuy nhiên khủng hoảng với Nga khiến Kiev không thể chuyển giao lại cho Moskva, trong khi chẳng có quốc gia nào khác đủ sức hoàn thiện nó.

Lựa chọn duy nhất đối với Ukraine trong tương lai có lẽ chỉ là tháo dỡ con tàu để bán sắt vụn, hoặc nhượng lại nó cho Trung Quốc dưới vai trò công viên nổi mà thôi.

Chiếc Ukrayina thuộc lớp Slava - Dự án 1164 Atlant, một lớp tuần dương hạm cỡ lớn được đóng cho hải quân Liên Xô trong thời kỳ chiến tranh lạnh. Hiện nay chúng vẫn là lớp tàu chiến có sức mạnh hàng đầu của hải quân Nga cũng như trên thế giới.

Slava được thiết kế từ những năm 1960 xoay quanh tên lửa hành trình chống hạm tầm xa SS-N-12 Sandbox (P-500 Bazalt) với mục đích đảm trách vai trò kỳ hạm như một giải pháp kinh tế hơn so với tuần dương hạm hạt nhân lớp Kirov.

Tuy nhiên do có sự chậm trễ kéo dài trong việc thiết kế, trong khi các vấn đề với tên lửa P-500 đã được giải quyết từ lâu dẫn đến việc chiếc đầu tiên phải đến năm 1982 mới chính thức đi vào hoạt động.

Các tuần dương hạm Slava được đóng tại nhà máy Mykolaiv bên bờ biển Đen thuộc Ukraine, chúng gần như là phiên bản kéo dài phần thân của tuần dương hạm lớp Kara và 2 lớp tàu này cũng thường kết hợp với nhau trong chiến đấu.

Tuần dương hạm lớp Slava có kích thước khổng lồ với lượng giãn nước đầy tải 12.500 tấn; chiều dài 186,4 m; chiều rộng 20,6 m; mớn nước 8,4 m; thủy thủ đoàn 485 người (trong đó có 66 sĩ quan).

Tàu được trang bị hệ thống động lực kết hợp COGOG gồm động cơ turbine khí và động cơ turbine hơi nước với tổng công suất 130.000 mã lực, cho tốc độ tối đa 32 hải lý/h, tầm hoạt động 7.500 hải lý (12.100 km) khi chạy ở tốc độ 18 hải lý/h (33 km/h).

Hệ thống điện tử của Slava cũng thuộc hàng tinh vi và đồ sộ bậc nhất với radar kiểm soát đường không tầm xa MR-800 Voshkod/Top Pair 3D, MR-700 Fregat/Top Steer hoặc MR-710 Fregat-MA/Top Plate 3D.

Bên cạnh đó là radar kiểm soát hỏa lực Volna/Top Dome, MPZ-301 Baza/Pop Group của tên lửa phòng không và Argument/Front Door-C của tên lửa chống hạm.

Sonar tần số cao MG-332 Tigan-2T/Bull Nose và Platina/Horse Tail MF VDS của Slava có thể phát hiện và định vị cũng như cung cấp thông tin về các loại tàu ngầm, tầu nổi của đối phương trong phạm vi lên đến vài trăm hải lý.

Vũ khí của Slava rất toàn diện gồm 16 tên lửa chống hạm P-500 Bazalt, 8 bệ phóng thẳng đứng của tên lửa phòng không tầm xa SA-N-6 Grumble (S-300PMU) với 64 tên lửa, 2 ray phóng đôi của tên lửa phòng không tầm ngắn SA-N-4 Gecko (OSA-M).

Ngoài ra, trên tàu còn có 1 pháo 130 mm nòng kép AK-130, 6 pháo phòng không AK-630 30 mm, 2 bệ phóng rocket săn ngầm RBU-6000, 10 ống phóng ngư lôi 533 mm và 1 trực thăng săn ngầm loại Ka-27.

Việt Dũng